Gotha G.IV

Gotha G.IV
	Dane podstawowe
Państwo	Cesarstwo Niemieckie
Producent	Gothaer Waggonfabrik
Typ	samolot bombowy
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji mieszane, podwozie – stałe
Załoga	3 (pilot, obserwator, strzelec pokładowy)
	Historia
Data oblotu	1916
Lata produkcji	1917–1919
	Dane techniczne
Napęd	2 silniki rzędowe Mercedes D.IVa
Moc	260 KM (191 kW, każdy)
	Wymiary
Rozpiętość	23,71 m (górny płat); 21,90 m (dolny płat)
Długość	12,36 m
Wysokość	4,30 m
Powierzchnia nośna	89,50 m²
	Masa
Własna	2400 kg
Startowa	3635 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	135 km/h
Prędkość przelotowa	110 km/h
Prędkość wznoszenia	4,2 m/s
Pułap	5000 m
Zasięg	700 km
Długotrwałość lotu	4 godz.
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	2 karabiny maszynowe Spandau kal. 7,92 mm (ruchome); 300–500 kg bomb
	Użytkownicy
	Niemcy, Austro-Węgry, Polska
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gotha G.IV – niemiecki średni samolot bombowy z okresu I wojny światowej.

Historia

W czasie I wojny światowej lotnictwo niemieckie wobec niesprawdzenia się koncepcji bombardowań strategicznych przy pomocy sterowców, już na początku 1915 roku zwróciło się do wytwórni lotniczych o podjęcie produkcji samolotów bombowych mogących je zastąpić.

Produkcję tego typu samolotów w układzie dwupłata podjęła się wytwórnia Gothäer Wagonfabrik AG. Już w styczniu 1915 roku inż. Oskar Ursinus i inż. Helmut Friedel opracowali prototyp dwusilnikowego samolotu bombowego, który oznaczono jako Gotha G.I. Następnie w 1916 roku zbudowano kolejny prototyp oznaczony jako Gotha G.II opracowany przez inż. Hansa Burkharda i inż. Karla Rösnera. Oba te prototypy nie spełniały jednak warunków dla samolotów bombowych zdolnych do bombardowań strategicznych na terytorium przeciwnika.

W wytwórni Gotha pomimo tych niepowodzeń opracowano jednak kolejny prototyp, który został opracowany przez inż. Karla Rösnera na bazie produkowanego już seryjnie samolotu bombowego Friedrichshafen G.III. Samolot ten opracowano w 1916 roku i został on oznaczony jako Gotha G.IV^[1].

Samolot Gotha G.IV spełniał warunki samolotu bombowego dla bombardowań strategicznych i został wprowadzony do produkcji seryjnej, która trwała do zakończenia I wojny światowej. Dane odnośnie do produkcji są rozbieżne, według niektórych źródeł wyprodukowano 50 samolotów w wytwórni Gotha, 100 na licencji w LVG i 80 na licencji w Siemens-Schuckert Werke (SSW)^[2].

Użycie

Samoloty Gotha G.IV były systematycznie wprowadzane do użycia w lotnictwie niemieckim. 30 samolotów produkcji LVG dostarczono lotnictwu Austro-Węgier^[2].

Po raz pierwszy wzięły one udział w bombardowaniu Anglii w lutym 1917 roku. Potem uczestniczyły w wyprawach bombowych na Londyn w maju i czerwcu 1917 roku.

W 1918 użyto tych samolotów w nocnych wyprawach bombowych na Londyn i Paryż oraz w dziennych wyprawach bombowych na terytorium Francji.

Jeden samolot Gotha G.IV nr 213/17 (później 100/17) został zdobyty przez siły polskie 16 stycznia 1919 po jego lądowaniu pod Nowym Tomyślem (wbrew niektórym informacjom, nie został zdobyty na lotnisku Ławica)^[3]^[2]. W dniu 30 kwietnia 1920 roku wcielony do polskiej 21. Eskadry Niszczycielskiej. Był używany operacyjnie podczas wojny polsko-radzieckiej od 20 maja do 2 sierpnia 1920^[2]. 31 sierpnia 1920 został uszkodzony przy lądowaniu, po czym nie został naprawiony^[2]. Polska otrzymała jeszcze jeden G.IV w styczniu 1921 w ramach reparacji wojennych, ale nie był używany. Ponadto, dwa niemieckie G.IV przymusowo wylądowały w Polsce w 1919 roku, lecz jeden został zniszczony, a co do drugiego brak informacji o jego losie^[2].

Opis konstrukcji

Silnik Mercedes D.IVa eksponowany w MLP w Krakowie

Samolot Gotha G.IV był dwupłatowym samolotem bombowym o konstrukcji mieszanej.

Kadłub miał konstrukcję drewnianą, kratownicową i pokryty był płótnem. W jego przedniej części, wystającej przed komorę płatów, mieściła się wewnętrzna kabina obserwatora. Miała ona u góry otwór, przez który obserwator mógł obsługiwać zamontowany na obrotnicy ruchomy karabin maszynowy. Pod kabiną obserwatora i dolnym płatem znajdowały się zamki, na których podczepiano bomby. Za kabiną obserwatora pod górnym płatem znajdowała się odkryta kabina pilota, a za nią kabina strzelca. Strzelec obsługiwał zamontowany na obrotnicy ruchomy karabin maszynowy. Mógł on z niego prowadzić ogień do góry, na boki i dzięki podłużnemu otworowi w górnym pokryciu kadłuba i otworowi w dolnej części kadłuba również w dół, pod kątem 60º. Na końcu kadłuba zamontowano usterzenie klasyczne o konstrukcji metalowej.

Płaty o konstrukcji drewnianej dźwigarowej kryte płótnem. Lotki umieszczono na obu płatach. Płat górny miał większą rozpiętość.

Napęd samolotu stanowiły dwa silniki rzędowe umieszczone w gondolach z blach duraluminiowych zamocowanych do dolnego płata po obu stronach kadłuba.

Przypisy

↑ Ryszard Kaczkowski: Gotha G-IV, G-V. „Skrzydlata Polska”. 1/1971, s. 18, 3 stycznia 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Andrzej Morgała, Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924. Warszawa: Lampart, 1997. ISBN 83-86776-34-X, ss.183-186, 313
↑ Tomasz Kopański: Ławica rok 1919, w: Militaria czerwiec 1991, vol.1 no.1, s.30

Bibliografia

Ryszard Kaczkowski: Gotha G-IV, G-V. „Skrzydlata Polska”. 1/1971, s. 18, 3 stycznia 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.
Andrzej Morgała, Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924. Warszawa: Lampart, 1997. ISBN 83-86776-34-X

[1] Ryszard Kaczkowski: Gotha G-IV, G-V. „Skrzydlata Polska”. 1/1971, s. 18, 3 stycznia 1971. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.

[morg-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Andrzej Morgała, Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924. Warszawa: Lampart, 1997. ISBN 83-86776-34-X, ss.183-186, 313

[3] Tomasz Kopański: Ławica rok 1919, w: Militaria czerwiec 1991, vol.1 no.1, s.30

[:1-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[3]

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43

Samoloty myśliwskie	AEG D.I Albatros D.I Albatros D.II Albatros D.III Albatros D.V Albatros W.4 Fokker D.I Fokker D.II Fokker D.III Fokker D.IV Fokker D.V Fokker D.VI Fokker D.VII Fokker D.VIII (E.V) Fokker Dr.I Fokker E.I Fokker E.II Fokker E.III Fokker E.IV Halberstadt D.II Junkers D.I LFG Roland D.I LFG Roland D.II LFG Roland D.VI Pfalz D.III Pfalz D.VII Pfalz D.VIII Pfalz D.XII Pfalz D.XV Pfalz Dr.I Pfalz E.I Siemens-Schuckert D.III Siemens-Schuckert D.IV Siemens-Schuckert E.I Siemens-Schuckert E.III
Samoloty bombowe	AEG G.II AEG G.IV Gotha G.I Gotha G.IV Gotha G.V Gotha G.VI Friedrichshafen G.III S.S.W. R.III Staaken R.VI Staaken R.XIV
Wodnosamoloty i łodzie latające	Albatros W.4 Albatros W.5 Friedrichshafen FF.33 Friedrichshafen FF.49 Gotha WD.1 Gotha WD.2 Hansa-Brandenburg W.12 Hansa-Brandenburg W.29 Junkers J 11 Lübeck-Travemünde F4
Samoloty rozpoznawcze i lekkie bombowe	AEG C.I AEG C.II AEG C.III AEG C.IV AEG C.V AEG C.VI AEG C.VII AEG C.VIII AEG C.VIII Dr Ago C.I Ago C.IV Albatros C.I Albatros C.III Albatros C.V Albatros C.VII Albatros C.X Albatros C.XII Albatros C.XV Aviatik C.I Aviatik C.III DFW C.V Halberstadt C.V LFG Roland C.II LVG C.II LVG C.V LVG C.VI Rumpler C.I Rumpler C.IV Rumpler C.VII
Samoloty wielozadaniowe	Aviatik B.I Halberstadt CL.II Halberstadt CL.IV Hannover CL.II Hannover CL.V Junkers CL.I
Samoloty szturmowe	AEG J.I Albatros J.I Junkers J.I
Nieuzbrojone samoloty szkolne i rozpoznawcze	AEG B.I AEG B.II AEG B.III Albatros B.I Albatros B.II Albatros B.III Aviatik B.II Fokker A.I Hansa-Brandenburg B.I Kondor B.I LVG B.I, B.II, B.III Rumpler C.VIII Rumpler Taube
Konstrukcje prototypowe	AEG DJ.I AEG Dr.I AEG G.I AEG PE Albatros D.IV Albatros D.VI Albatros D.VII Albatros D.IX Albatros D.X Albatros D.XI Albatros D.XII Albatros Dr.I Albatros Dr.II Albatros W.3 Albatros W.8 DFW Floh Gotha WD.3 Halberstadt C.III Hansa-Brandenburg W.11 Hansa-Brandenburg W.16 Junkers J 1 Junkers J 2 Junkers J 7 Junkers J 8 Kondor D 1 Kondor D 2 Kondor D 6 Kondor D 7 Kondor W 1 LFG Roland Stralsund V 19 Pfalz D.VI Pfalz Dr.II Schütte-Lanz C.I Schütte-Lanz G.I
Inne	System oznaczeń niemieckich samolotów z okresu I wojny światowej