Bartel BM-3

Bartel BM-3
	Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	WWS „Samolot”
Konstruktor	Ryszard Bartel
Typ	samolot szkolny i treningowy
Konstrukcja	dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji całkowicie drewnianej
Załoga	2 (uczeń i instruktor)
	Dane techniczne
Napęd	Austro-Daimler lub SPA-6a
Moc	225 KM (Austro-Daimler); 200 KM (SPA)
	Wymiary
Rozpiętość	11,77 m
Długość	7,9 m
Wysokość	3 m
Powierzchnia nośna	31,9 m²
	Masa
Własna	820 kg
Użyteczna	380 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	182 km/h (AD); 173 km/h (SPA)
Prędkość wznoszenia	4,74 m/s
Pułap	6100 m
Długotrwałość lotu	3 godz.
	Dane operacyjne

Zawartość tej strony może naruszać prawa autorskie.

Tekst źródłowy prawdopodobnie pochodzi z:

http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/439/126/Bartel-BM-32

Nie usuwaj tego szablonu. Zostanie on usunięty, jeżeli prawa autorskie tego artykułu zostaną wyjaśnione.
Jeżeli potrafisz, napisz artykuł tak, aby nie naruszał praw autorskich.
Jeżeli masz prawa autorskie do tej treści lub masz zgodę na publikację zgodną z naszą licencją, prosimy, napisz o tym na stronie dyskusji tego artykułu i na stronie Wikipedia:Lista NPA oraz zastosuj procedurę zamieszczania haseł wcześniej opublikowanych.
Artykuł zostanie usunięty, jeżeli status praw autorskich do zawartych w nim treści nie zostanie wyjaśniony.

Powielanie materiałów chronionych prawami autorskimi – bez zezwolenia właściciela tych praw – jest pogwałceniem obowiązującego prawa, jest też sprzeczne z ustaleniami Wikipedii. Osobom, które regularnie wstawiają takie materiały, może zostać odebrane uprawnienie edytowania Wikipedii.

Bartel BM-3 – prototyp polskiego samolotu szkolnego, zaprojektowany przez Ryszarda Bartla.

Historia

W związku z tym, że pierwszy konkurs na projekt samolotów z 1924 roku nie dał rozstrzygnięcia w kategorii maszyn szkolnych, aby zaspokoić potrzeby ITBL ogłosił w czerwcu 1926 r. drugi konkurs wyłącznie na samolot treningowy zdolny do wykonywania pełnej akrobacji. Jako napęd samolotu miały być zastosowane dwa silniki: Austro-Daimler 200 KM oraz SPA-6a 200 KM (używane m.in. w Ansaldo A.1 Balilla i Oeffag D.III). Wyniki konkursu ogłoszono w grudniu tego samego roku. Pierwsze miejsce zajął projekt Ryszarda Bartla, BM-3, wygrywając z ST-4 i PWS-2. W projekcie zastosowano daleko posuniętą standaryzację części: skrzydła dolne i górne, lotki, połówki usterzenia poziomego byty wzajemnie wymienne, a dźwigary i okucia były identyczne^[1].

Dwa prototypy zostały zamówione we wrześniu 1927 roku, z terminem odebrania na luty 1928 roku. Jednak kryzys finansowy wytwórni „Samolot” i prace projektowe Bartla nad nowym samolotem, BM-4, opóźniły realizację tego zamówienia. Konstruktor, korzystając z doświadczeń przy budowie samolotów Bartel BM-2 i Bartel BM-4 zaproponował jednak nowy ulepszony typ Bartel BM-5 zamiast BM-3. Propozycja została zaakceptowana i zamiast BM-3 wykonano prototypy BM-5^[1].

Dane techniczne

Dane z: Bartel BM-3, 1927^[1], Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939^[2]

Charakterystyki ogólne

Załoga: 2
Długość: 7,9 m
Wysokość: 3 m
Rozpiętość: 11,77 m
Powierzchnia skrzydeł: 31,9 m²
Masa własna: 820 kg
Masa użyteczna: 380 kg
Masa całkowita: 1200 kg
Napęd: 1 × silnik rzędowy Austro-Daimler o mocy 225 KM lub SPA-6a o mocy 200 KM

Osiągi

Prędkość maksymalna: 182 km/h (AD) lub 173 km/h (SPA)
Prędkość lądowania: 75 km/h
Prędkość wznoszenia: 4,74 m/s
Pułap: 6100 m
Długotrwałość lotu: 3 godz.

Bibliografia

Bartel BM-3, 1927. samolotypolskie.pl. [dostęp 2016-07-18].
Andrzej Glass: Polskie konstrukcje lotnicze do 1939. T. 1. Sandomierz: Stratus, 1 kwietnia 2004. ISBN 83-916327-8-4.
Andrzej Morgała: Samoloty wojskowe w Polsce: 1924-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2003. ISBN 83-1109-319-9.

[CITEREFsamolotypolskie.pl2016-1] samolotypolskie.pl 2016 ↓.

[CITEREFMorgała2003-2] Morgała 2003 ↓.

[:1-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43