Bój pod Ziabkami (1920)
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas |
18 czerwca 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Ziabkami | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
Rozkaz Naczelnego Wodza o wykonaniu serii wypadów nad Berezyną | ||
| Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Bój pod Ziabkami – walki polskiego 38 pułku piechoty z pododdziałami sowieckich 34 i 35 pułku strzelców toczone w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
Geneza
[edytuj | edytuj kod]14 maja 1920 ruszyła sowiecka ofensywa wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego[1]. 15 Armia Augusta Korka i Grupa Północna Jewgienija Siergiejewa uderzyły na pozycje oddziałów polskich 8 Dywizji Piechoty i 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w ogólnym kierunku na Głębokie. Wykonująca uderzenie pomocnicze 16 Armia Nikołaja Sołłohuba[2] zaatakowała oddziały 4 Armii gen. Stanisława Szeptyckiego i podjęła próbę sforsowania Berezyny pod Murawą[a] i Żukowcem[b] oraz pod Żarnówkami[c] i Niehoniczami[d][3][4]. Wobec skomplikowanej sytuacji operacyjnej, 23 maja rozpoczął się ogólny odwrót wojsk polskich w kierunku zachodnim[5].
Po zatrzymaniu sowieckiej ofensywy Armia Rezerwowa gen. Kazimierza Sosnkowskiego, przy współudziale oddziałów 1. i 4 Armii, zepchnęła przeciwnika na linię rzek Auta i górna Berezyna. W pierwszej dekadzie czerwca front polsko-sowiecki na Białorusi ustabilizował się.
W związku z postępami sowieckiej ofensywy na Ukrainie, Wódz Naczelny Józef Piłsudski wydał rozkaz przeprowadzenia na północy serii wypadów na tyły sowieckie, aby stworzyć wrażenie przygotowywania natarcia dużych sił polskich.
Walczące wojska
[edytuj | edytuj kod]| Jednostka | Dowódca | Podporządkowanie |
 Wojsko Polskie
| ||
|---|---|---|
| IX Brygada Piechoty | płk Adolf Jastrzębski | Armia Rezerwowa |
| ⇒ 38 pułk piechoty | mjr Alojzy Łukawski | IX BP |
| → II/38 pułku piechoty | 38 pp | |
 Armia Czerwona
| ||
| ⇒ 4 Dywizja Strzelców | 15 Armia | |
| → 34 pułk strzelców | 4 DS | |
| → 35 pułk strzelców | ||
Walki pod Ziabkami
[edytuj | edytuj kod]Po udanej kontrofensywie polskiej Armii Rezerwowej gen. Kazimierza Sosnkowskiego, 38 pułk piechoty mjr. Alojzego Łukawskiego, ze składu przerzuconej z Ukrainy IX Brygady Piechoty[e], obsadził odcinek frontu między jeziorami Świada i Dołhoje - tzw. przesmyk „Ziabki”[6][7].
W związku z rozkazem Wodza Naczelnego o przeprowadzeniu na północy serii wypadów na tyły sowieckie, dowódca IX BP płk Adolf Jastrzębski nakazał wykonać uderzenie na Ziabki. Do działań wyznaczony został II batalion 38 pułku piechoty. Nocą z 17 na 18 czerwca grupa wypadowa zdołała niepostrzeżenie przejść przez linię frontu i maszerując lasami o świcie zaskoczyła przeciwnika. Rozproszono stojące w Ziabkach pododdziały sowieckich 34 i 35 pułków strzelców. Wzięto do niewoli 53 jeńców, zdobyto 8 ciężkich karabinów maszynowych. Polacy wysadzili także most kolejowy, paraliżując na kilka dni funkcjonowanie stacji. Sukces okupiono stratą trzech poległych i dwunastu rannych[6][8].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Obecnie Мурава, rejon berezyński.
- ↑ Żukowiec, nad rzeką Berezyną, gm. Dymitrowicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 847., obecnie Жукавец, rejon berezyński.
- ↑ Żarnówki, wś przy ujściu rzeki Żarnówki do Berezyny, powiat ihumeński, gm. Pohost, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 626., obecnie Жорнаўка, rejon berezyński.
- ↑ Niehnicze ob. Niehoncze, powiat ihumeński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 76., obecnie Нягонічы, rejon berezyński.
- ↑ 25 maja 1920 5 Dywizja Piechoty otrzymała zadanie przegrupowania na północny kierunek operacyjny. W związku z atakami 1 Armii Konnej Budionnego pogorszyło się też położenie sił polskich na Ukrainie. W rezultacie na północ pojechała IX Brygada Piechoty z III/40 pp. Pozostałe na Ukrainie części 5 DP skierowano na pomoc walczącej z armią konną 13 DP.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 33.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 42.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 33.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 45.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 34.
- ↑ a b Odziemkowski 2004 ↓, s. 478.
- ↑ Kulczycki 1928 ↓, s. 19.
- ↑ Kulczycki 1928 ↓, s. 20.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Józef Kulczycki: Zarys historji wojennej 38-go pułku strzelców lwowskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, „Poza granicami współczesnej Polski”. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.