[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/Fara í innihald

Wikipedia:Grundvallargreinar

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Þetta er listi yfir grundvallargreinar sem þurfa að vera til í almennu alfræðiriti. Fyrir lista yfir greinar sem vantar, sjá Wikipedia:Tillögur að greinum.
Greinar sem ættu að vera til
1. stig     2. stig     3. stig     4. stig
Athugið: Þetta er listi yfir greinar sem allar Wikipediur ættu að hafa og endurspeglar samkomulag á Meta. Ekki ætti að gera breytingar á þessum lista nema til að endurspegla listann á Meta.

Þessi útgáfa listans var sótt 26. júlí 2021. Feitletruðu hugtökin eru „mikilvægari“ en hin; það er að segja, það ætti að leggja meiri áherslu á þau.

Greinar merktar eru núverandi gæðagreinar. Greinar merktar eru núverandi úrvalsgreinar.

Þessi listi er lagður til grundvallar í röðun Wikipedia eftir árangri. Greinar sem vantar eru á lista yfir greinar sem vantar. Sjá einnig lista yfir greinar sem ættu að vera til en eru það ekki, sem inniheldur einingis þau orð af neðangreindum lista sem enn á eftir að skrifa greinar um (ásamt tenglum á ensku Wikipediu, sem hægt er að hafa til hliðsjónar við greinaskriftir).

Enn fremur er hægt er að skoða eldri gerðir listans:

Þessi listi hefur einungis eitt þúsund greinar en Stóri listinn hefur fleiri viðfangsefni.

Æviágrip

[breyta frumkóða]

Listamenn og arkitektar

[breyta frumkóða]

Rithöfundar og skáld

[breyta frumkóða]

Tónskáld og tónlistarmenn

[breyta frumkóða]

Könnuðir

[breyta frumkóða]

Leikstjórar, leikarar og handritahöfundar

[breyta frumkóða]

Uppfinningamenn, vísindamenn og stærðfræðingar

[breyta frumkóða]

Heimspekingar og félagsvísindamenn

[breyta frumkóða]

Stjórnmálamenn

[breyta frumkóða]

Trúarleiðtogar

[breyta frumkóða]

Trúarbrögð

[breyta frumkóða]

Félagsvísindi

[breyta frumkóða]
  1. Menntun
  2. Samfélag
  3. Siðmenning

Alþjóðlegar stofnanir og samtök

[breyta frumkóða]
  1. Afríkusambandið
  2. Alþjóðabankinn
  3. Alþjóðaviðskiptastofnunin
  4. Arababandalagið
  5. ASEAN
  6. Breska samveldið
  7. Evrópusambandið
  8. NATO
  9. Nóbelsverðlaunin
  10. OPEC
  11. Rauði krossinn
  12. Sameinuðu þjóðirnar
    1. Alþjóðadómstóllinn
    2. Alþjóða gjaldeyrissjóðurinn
    3. Alþjóða heilbrigðisstofnunin
    4. Mannréttindayfirlýsing Sameinuðu þjóðanna
    5. UNESCO

Félagsleg málefni

[breyta frumkóða]
  1. Dauðarefsing
  2. Fátækt
  3. Femínismi
  4. Fóstureyðing
  5. Hnattvæðing
  6. Kynþáttahyggja
  7. Mannréttindi
  8. Þrælahald

Fjölskylda og fjölskyldutengsl

[breyta frumkóða]
  1. Barn
  2. Fjölskylda
  3. Hjónaband
  4. Karlmaður
  5. Kona
  1. Lög
  2. Stjórnarskrá

Sálfræði

[breyta frumkóða]
  1. Atferli
  2. Ást
  3. Geðshræring
  4. Hugur
  5. Hugsun
  6. Sálfræði

Stjórnmál

[breyta frumkóða]
  1. Áróður
  2. Fullvalda ríki
  3. Heimsvaldastefna
  4. Hugmyndafræði:
    1. Anarkismi
    2. Fasismi
    3. Frjálslyndisstefna
    4. Íhaldsstefna
    5. Jafnaðarstefna
    6. Kommúnismi
    7. Marxismi
    8. Þjóðernishyggja
  5. Nýlendustefna
  6. Ríkiserindrekstur
  7. Ríkisstjórn
    1. Einræði
    2. Konungsríki
    3. Lýðræði
    4. Lýðveldi
  8. Stjórnmál
  9. Stjórnmálaflokkur

Stríð og her

[breyta frumkóða]
  1. Friður
  2. Her
  3. Hryðjuverk
  4. Stríð

Viðskipti og hagfræði

[breyta frumkóða]
  1. Gjaldmiðill
    1. Bandaríkjadalur
    2. Evra
    3. Japanskt jen
  2. Hagfræði
  3. Höfuðstóll
  4. Iðnaður
  5. Kapítalismi
  6. Peningur
  7. Skattur

Tungumál og bókmenntir

[breyta frumkóða]

Mælieiningar

[breyta frumkóða]
  1. Náttúra
  2. Vísindi

Eðlisfræði

[breyta frumkóða]

Efnafræði

[breyta frumkóða]

Jarðvísindi

[breyta frumkóða]

Heilsa og læknisfræði

[breyta frumkóða]

Líffræði

[breyta frumkóða]

Líffræðilegir ferlar

[breyta frumkóða]

Líffærafræði

[breyta frumkóða]

Stærðfræði

[breyta frumkóða]

Stjörnufræði

[breyta frumkóða]

Matvæli og landbúnaður

[breyta frumkóða]
  1. Fatnaður
    1. Bómull
  2. Líftækni
  3. Málmfræði
  4. Tækni
  5. Verkfræði
    1. Hjól
    2. Skrúfa
    3. Vél
    4. Þjarkur
  6. Örtækni
  1. Gler
  2. Pappír
  3. Plast
  4. Viður

Orka og orkugjafar

[breyta frumkóða]
  1. Eldur
  2. Endurnýjanleg orka
  3. Gufuvél
  4. Jarðefnaeldsneyti
  5. Rafmagn
    1. Kjarnorka
  6. Sprengihreyfill

Rafeindatækni

[breyta frumkóða]
  1. Rafeindatækni
    1. Rafstraumur
    2. Tíðni
  2. Íhlutir
    1. Smári
    2. Spanspóla
    3. Spennubreytir
    4. Tvistur
    5. Viðnámstæki
    6. Þéttir

Samgöngur

[breyta frumkóða]
  1. Bifreið
  2. Flugvél
  3. Járnbrautarlest
  4. Kafbátur
  5. Reiðhjól
  6. Samgöngur
  7. Skip
  1. Blaðamennska
    1. Dagblað
    2. Fjölmiðill
  2. Bók
  3. Prentun
  4. Samskipti
  5. Sími
  6. Upplýsingar
    1. Alfræðirit

Tölvur og netið

[breyta frumkóða]
  1. Forritunarmál
  2. Gervigreind
  3. Internetið
    1. Tölvupóstur
    2. Veraldarvefurinn
  4. Hugbúnaður
  5. Stýrikerfi
  6. Tölva
    1. Harður diskur
    2. Miðverk
  7. Upplýsingatækni
    1. Reiknirit
  1. Skriðdreki
  2. Sprengiefni
    1. Byssupúður
  3. Vopn
    1. Kjarnorkuvopn
    2. Skotvopn
      1. Vélbyssa
    3. Sverð

Listir og afþreying

[breyta frumkóða]
  1. Dans
  2. Leikhús
  3. List
    1. Höggmyndalist
    2. Leirkeragerð
    3. Ljósmyndun
    4. Málverk
    5. Teiknimyndasaga
  4. Menning
  5. Skrautskrift
  6. Tíska

Byggingalist og byggingarverkfræði

[breyta frumkóða]
  1. Byggingarlist
  2. Bogi
  3. Brú
  4. Hús
  5. Hvolfþak
  6. Pýramídi
  7. Skurður
  8. Stífla
  9. Tilteknar byggingar
    1. Angkor Wat
    2. Colosseum
    3. Eiffelturninn
    4. Frelsisstyttan
    5. Kínamúrinn
    6. Empire State-byggingin
    7. Meyjarhofið í Aþenu
    8. Péturskirkjan
    9. Pýramídarnir í Gísa
    10. Taj Mahal
    11. Þriggja gljúfra stíflan
    12. Ægisif
  10. Turn

Kvikmyndir, útvarp og sjónvarp

[breyta frumkóða]
  1. Kvikmynd
    1. Teiknimynd
  2. Sjónvarp
  3. Útvarp
  1. Hljóðfæri
    1. Fiðla
    2. Flauta
    3. Gítar
    4. Píanó
    5. Tromma
    6. Trompet
  2. Lag
  3. Tónlist
  4. Tilteknar tónlistarstefnur
    1. Blús
    2. Djass
    3. Flamenco
    4. Hip hop
    5. Klassísk tónlist
      1. Ópera
      2. Sinfónía
    6. Raftónlist
    7. Reggí
    8. Rokktónlist
    9. Samba

Afþreying

[breyta frumkóða]
  1. Bardagalist
    1. Karate
    2. Júdó
  2. Fjárhættuspil
  3. Íþrótt
    1. Frjálsar íþróttir
    2. Golf
    3. Hafnarbolti
    4. Knattspyrna
    5. Krikket
    6. Körfubolti
    7. Ruðningur
    8. Tennis
  4. Leikfang
  5. Leikur
    1. Backgammon
    2. Skák
    3. Tölvuleikur
  6. Ólympíuleikarnir
  1. Saga

Forsögulegur tími og fornöld

[breyta frumkóða]
  1. Bronsöld
  2. Egyptaland hið forna
  3. Forsögulegur tími
  4. Grikkland hið forna
  5. Gupta-veldið
  6. Han-veldið
  7. Járnöld
  8. Mesópótamía
  9. Rómaveldi
  10. Steinöld
  11. Súmer
  1. Abbasídaveldið
  2. Astekar
  3. Austrómverska keisaradæmið
  4. Endurreisnin
  5. Heilaga rómverska ríkið
  6. Inkar
  7. Krossferðir
  8. Majar
  9. Malíveldið
  10. Miðaldir
  11. Mingveldið
  12. Mongólaveldið
  13. Siðaskiptin
  14. Tyrkjaveldi
  15. Upplýsingin
  16. Tangveldið
  17. Víkingar
  1. Aðskilnaðarstefnan í Suður-Afríku
  2. Átök Araba og Ísraela
  3. Bandaríska borgarastríðið
  4. Breska heimsveldið
  5. Franska byltingin
  6. Fyrri heimsstyrjöldin
  7. Helförin
  8. Iðnbyltingin
  9. Kalda stríðið
  10. Tjingveldið
  11. Kreppan mikla
  12. Meiji-endurreisnin
  13. Menningarbyltingin
  14. Rússneska byltingin 1917
  15. Seinni heimsstyrjöldin
  16. Víetnamstríðið
  17. Þriðja ríkið

Landfræði

[breyta frumkóða]
  1. Á
  2. Borg
  3. Eyðimörk
  4. Fjall
  5. Heimsálfa
  6. Landfræði
  7. Norðurheimskautið
  8. Skógur
  9. Sjór
  10. Suðurheimskautið
  11. Úthaf

Heimsálfur og landsvæði

[breyta frumkóða]
  1. Afríka
  2. Asía
  3. Miðausturlönd
  4. Evrópa
  5. Eyjaálfa
  6. Norður-Ameríka
  7. Suður-Ameríka
  8. Suðurskautslandið

Í raun ættu að vera til greinar um öll viðurkennd ríki — á þriðja hundrað talsins. Á þessum lista eru hins vegar færri lönd en mikilvæg:

  1. Afganistan
  2. Alsír
  3. Alþýðulýðveldið Kína
  4. Argentína
  5. Austurríki
  6. Ástralía
  7. Bandaríkin
  8. Bangladess
  9. Brasilía
  10. Bretland
  11. Egyptaland
  12. Eþíópía
  13. Frakkland
  14. Holland
  15. Indland
  16. Indónesía
  17. Íran
  18. Írak
  19. Ísrael
  20. Ítalía
  21. Japan
  22. Kanada
  23. Kúba
  24. Lýðstjórnarlýðveldið Kongó
  25. Mexíkó
  26. Nígería
  27. Nýja-Sjáland
  28. Pakistan
  29. Portúgal
  30. Pólland
  31. Rússland
  32. Sádi-Arabía
  33. Singapúr
  34. Spánn
  35. Suður-Afríka
  36. Suður-Kórea
  37. Súdan
  38. Sviss
  39. Taíland
  40. Tansanía
  41. Tyrkland
  42. Úkraína
  43. Vatíkanið
  44. Venesúela
  45. Víetnam
  46. Þýskaland
  1. Amsterdam
  2. Aþena
  3. Bagdad
  4. Bangkok
  5. Beijing
  6. Berlín
  7. Bógóta
  8. Brussel
  9. Búenos Aíres
  10. Damaskus
  11. Delí
  12. Dakka
  13. Djakarta
  14. Dúbæ
  15. Hong Kong
  16. Höfðaborg
  17. Istanbúl
  18. Jerúsalem
  19. Kaíró
  20. Karachi
  21. Kinshasa
  22. Kolkata
  23. Lagos
  24. London
  25. Los Angeles
  26. Madríd
  27. Mekka
  28. Mexíkóborg
  29. Moskva
  30. Mumbai
  31. Naíróbí
  32. New York-borg
  33. París
  34. Rio de Janeiro
  35. Róm
  36. Sankti Pétursborg
  37. São Paulo
  38. Seúl
  39. Sjanghæ
  40. Sydney
  41. Teheran
  42. Tókýó
  43. Vínarborg
  44. Washington-borg

Vötn, fljót og höf

[breyta frumkóða]
  1. Amasónfljót
  2. Atlantshaf
  3. Baíkalvatn
  4. Dóná
  5. Eystrasalt
  6. Gangesfljót
  7. Gula fljót
  8. Indlandshaf
  9. Indusfljót
  10. Jangtse
  11. Karíbahaf
  12. Kaspíahaf
  13. Kongófljót
  14. Kóralrifið mikla
  15. Kyrrahaf
  16. Miðjarðarhaf
  17. Mississippifljót
  18. Nígerfljót
  19. Níl
  20. Norður-Íshaf
  21. Norðursjór
  22. Panamaskurðurinn
  23. Rín
  24. Stóru vötnin
  25. Suður-Íshaf
  26. Súesskurðurinn
  27. Svartahaf
  28. Tanganjikavatn
  29. Viktoríuvatn
  30. Volga

Fjöll, dalir og eyðimerkur

[breyta frumkóða]
  1. Alpafjöll
  2. Andesfjöll
  3. Himalajafjöll
    1. Everestfjall
  4. Kilimanjaro
  5. Klettafjöll
  6. Sahara