nos

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye 1

Plinne cogne	Spotcheye cogne
nos	ns

Tayon-bodje latén « nos » (minme sinse)

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes :
  - (divant cossoune) /nɔ/ /nœ/ /noː/ /nɔ̃/ /nuː/, miersipepieuzmint e l’ notule ALW 2.52
  - (divant voyale) /nɔz/ /nœz/ /noːz/ /nɔ̃z/ /nuːz/
- prononçaedje zero-cnoxheu :
  - (divant cossoune) /nɔ/ (minme prononçaedje pattavå) (prono)
  - (divant voyale) /nɔz/ (minme prononçaedje pattavå) (prono)

Prono d’ djin sudjet

**Alofômes**
divant l’ viebe	nos
dirî l’ viebe	ns
sipotchaedje (padvant ou padrî)	ns

nos omrin et femrin

prono sudjet des cåzants (1ire djin do pluriyal), metou padvant l’ viebe.
- Nos estans fir di nosse pitite patreye.
- Shuvoz les pî-sintes ki ns avans afroyî.
- Kibén d’ tins avans ns co a viker ?

Sinonimeye

dji

Mots vijhéns

(prono tonike radjouté l’ sudjet nos ou dji pluriyal) : nozôtes

Ratournaedjes

nos

Arabe : dins l’ cawete di codjowaedje
Arabe marokin : dins l’ cawete di codjowaedje
Almand : wir ^(de)
Inglès : we ^(en)
Espagnol : dins l’ cawete di codjowaedje
Francès : nous ^(fr)
Itålyin : noi ^(it)
Neyerlandès : wij ^(nl)
Polonès : my ^(pl)
Rûsse : мы ^(ru)

Prono d’ djin coplemint

nos omrin et femrin

prono coplemint des cåzants (1ire djin do pluriyal), metou padvant l’ viebe.
1. droet coplemint.
  - I nos ont batou troes a zero.
2. coplemint nén direk.
  - Vos nos rindroz l’ pareye.
3. viebe å prono miroetrece.
  - Nos nos veyéns totes les deus dins l’ miroe.
  - Dji nos avans brouyî dins les contes.
4. viebe å prono nonlôtrece.
  - Nos nos avans batou a moirt.
  - Dji nos avans co margayî.
prono des cåzants metous dirî ene divancete.
- C’ est nén por nos, c’ est po les sinistrés.

Sinonimeye

(dirî ene divancete) : nozôtes

Ratournaedjes

prono droet coplemint

Almand : uns ^(de)
Inglès : us ^(en)
Espagnol : nos ^(es)
Francès : nous ^(fr)
Neyerlandès : ons ^(nl)

Mots vijhéns

Pronos d’ djins walons
Nombe	Djin	Djinre	Sudjet	Muroetrece	Acuzatif (droet coplemint)	Datif (coplemint nén direk)	Locatif	Djenitif (pårtixhrê)	Tonike (tot seu ou dirî dvancete)
Singulî	Prumire djin	—	dji, dj’ dju (padrî)	mi, m’, èm	mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe)	mi, m’, èm (divant l’ viebe) mu, m’ (dirî l’ viebe)	—	—	mi
	Deujhinme djin	—	vos, vs ti, t’, èt tu, -ss (padrî)	vos, vs ti, t’, èt		vos, vis, vs ; ti, t’, èt	—	—	twè, ti, ti-minme, t’-minme, tizôte, etzôte
	Troejhinme djin	Omrin	i, il	si, s’, ès	li, l’, el	lyi	î	è endè, end, ndè, nd	lu
		Feminine	ele, elle		li, l’, el	lyi	î	è endè, end, ndè, nd	leye
		Neute	on		—	—	—	—	lu
Pluriyal	Prumire djin	—	nos, ns ; dji, dj’	nos, ns			—	—	nos, nozôtes
	Deujhinme djin	—	vos, vs	vos, vs	vos, vs	vos, vis, vs	—	—	vos, vozôtes, tizôtes, etzôtes
	Troejhinme djin	Omrin	i, il	si, s’	les, ls ; lzès, lzè, elzès	lezî, elzî, lzî	î	è endè, end, ndè, nd	zels, yeusses
	Troejhinme djin	Feminine	ele, elle	si, s’	les, ls ; lzès, lzè, elzès	lezî, elzî, lzî	î	è endè, end, ndè, nd	zeles, yeusses

Ortografeyes

(cogne plinne / sipotch. dvant voyale / sipotch. dvant cossoune ou al fén)

Divant 1900 :

nos / n’s / -ne : C9a ^(lére)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

nos : E34, O4, S0
nos / n’ : O2, O3
nos / n’s / -ne u -n’ : E1
nos / nn- u nn’ : C1
nos / -n’ : C8

E rfondou walon :

nos / ns / ns : R10 ^(lére), R13

Etimolodjeye 2

Prezintoe d’ apårtinance

singulî	pluriyal
nosse	nos

nos omrin et femrin (nén spotchåve)

prezintoe d’ apårtinance pluriyal des cåzants et des cåzantes (1ire djin do pluriyal).
- C’ est nos lives, dijhèt i vos frés.
- C’ est nos afwaires, ont ele respondou, totes les deus eshonne.
acsegne les djins k' on djåzéve torade dissus.
- Ureuzmint k’ èn adjint d’ police
  Moenna nos deus femes å violon— Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.36, “Battaye di Feumme !” (fråze rifondowe).

Sinonimeye

les, des…da nosse, da nos, da nozôtes

Ortografeyes

Divant 1900 :

no : E203 ^(lére)
nos : C9a ^(lére)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

nos : C1, E1, E34, O0, O3, O4, S0

E rfondou walon :

nos : R10 ^(lére), R13

Ratournaedjes

nos

Arabe : ـنا ^(ar) =‎ -nâ
Arabe marokin : ـنا ^(ary) =‎ -na
Almand : unsere ^(de) (nominatif)
Inglès : our ^(en)
Espagnol : nuestros ^(es) omrin, nuestras ^(es) femrin
Francès : nos ^(fr)
Neyerlandès : onze ^(nl)

Omofoneye possibe

no (alofôme di «nosse» e Coûtchant walon)
no (sustantif, no prôpe)

Espagnol

Prononçaedje

AFE : /nɔs/

Prono d’ djin coplemint

nos omrin et femrin

nos (mot scrît e-n espagnol come e walon) (loukî come on scawa di nosotros et nosotras).
1. droet coplemint.
  - Nos quiere mucho, a su padre y yo.
    I nos voet foirt voltî, si pa et mi.
2. coplemint nén direk.
  - Nos lo dijo.
    I nos l' dijha.
3. coplemint di viebe å prono.
  - Nos despertaremos a las seis.
    Nos nos dispietrans a shijh eures.
4. coplemint aclapé å viebe.
  - Despertémonos.
    Dispiertans ns.

Francès

Prononçaedje

AFE : /nɔ/

Prezintoe d’ apårtinance

nos (mot scrît e francès come e walon)
- Nos pères ont défendu la France.
  Nos tayons ont disfindou l’ France.