hikmet
Binêre herwiha: HikmetBilêvkirin
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]
hikmet mê
- hişmendî, hişyarî, aqildarî, aqilmendî, aqil, feraset, zihniyet, felsefe
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- mucîze, wecîze, ecêbî, matman, matbûn, sersurî
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- (bi xeletî) hikûmet, dewlet, desthilat
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Ji wêjeyê
[biguhêre]- Ez mame di hikmeta Xudê da
Kurmanc di dewleta dinê da
Aya bi çi wechî mane mehrûm
Bilcumle ji bo çi bûne mehkûm
Kurmanc ne pir di bêkemal in
Ema yetîm û bêmecal in
Fîlcumle ne cahil û nezan in
Belkî sefîl û bêxudan in — (Ehmedê Xanî: Mem û Zîn, 1695)
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji erebî hkme (ḥikmet) ji aramî ܚܟܡܬܐ (xixmiθa), hevreha îbrî חכמה (xikma) ji חכמ (x-k-m-: zanîn) ku herwiha serekaniya peyva "xaxem" (pisporên cihûtiyê) ye jî. Bi maneya "hikûmet" ne ji eynî rehî ye, li peyva "hikûmet" binêre. Heman peyv bi rêya erebî ketiye gelek zimanên din jî: tirkî hikmet, farisî û urdûyî hkmt (hikmet), hindî हिकमत (hikmat), swahîlî hekima...
Werger
[biguhêre]- Afrîkansî: rede → af
- Almanî: Klugheit → de, Weisheit → de, Vernunft → de, Verstand → de, Mysterium → de m
- Bambarayî: hakili → bm
- Danmarkî: fornuft → da
- Endonezyayî: kebijaksanaan → id
- Erebî: hkme → ar
- Esperantoyî: prudento → eo (1), saĝeco → eo (4)
- Farisî: hkmt → fa, hkmt → fa
- Fînî: viisaus → fi
- Fransî: sagesse → fr
- Fulahî: ndimaagu → ff
- Holendî: wijsheid → nl, rede → nl, verstand → nl, gezond verstand → nl
- Îbranî: חכמה → he
- Îdoyî: sajeso → io
- Îngilîzî: wisdom → en, prudence → en, reason → en, sense → en, wits → en, foresight → en
- Îtalî: saggezza → it m
- Japonî: 賢明さ → ja (kenmeisa), 知恵 → ja (chie), 分別 → ja (funbetsu)
- Latînî: sapientia → la m
- Papyamentoyî: sintí → pap
- Portugalî: sabedoria → pt, juízo → pt, prudência → pt, razão → pt
- Rusî: мудрость → ru m (mudrostʹ)
- Spanî: sabiduría → es m, razón → es
- Swêdî: visdom → sv
- Tirkî: hikmet → tr, bilgelik → tr
- Yûnanî: σοφία → el (sofía)
Navdêr
[biguhêre]hikmet
- hikmet
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)