Pöud (lidn)

Eländpunktan aluz om pandud vl 1702 Suren Petran käskön mödhe kuti Oloncan verf' (ven.: Олонецкая верфь) sauvomha laivoid, sikš miše äi korktoid pedaimecoid oli ümbri siš. Žilo verfinno sai lidnan statusad nügüdläiženke nimenke vl 1785. Vl 1832 verfin rad tuli lophu, i pit'kan aigan Pöud oli penen makundaližen lidnuden administrativižfunkcijoidenke.

Vspäi 1927 elokun 1. päiväspäi lidn om ühtennimižen rajonan administrativižeks keskuseks. Vozil 1927−1930 se oli mugažo Pöudon ümbrikon keskusen. Toižen mail'man sodan aigan vozil 1941−1944 Süvär' oli frontpirdaks läz lidnad.

Pöudon ižandusen päsarakod oma mecan ümbriradmine (elektrojonoiden seibhad^[1]) i sömtegimišt (alkogolitomad jomad).

Lidn sijadase rajonan pohjoižes, seižub Süvärin hural randal, 15 metrad valdmeren pindan päl keskmäižel korktusel. Matkad Piterihesai om 246 kilometrad suvipäivlaskmha avtotedme. Matkad Petroskoihesai om 126 km pohjoižhe orhal vai 195 km avtotedme. Lähembaižed lidnad oma Kos'kenaluine 40 km pohjoižpäivnouzmha i Anuslidn 50 km lodeheze. Lidnanvuitte Svir'stroi-žilo sijadase kümnes kilometras pohjoižpäivnouzmha.

Nügüdläine Pöudon lidnankund om olmas vspäi 2006, se otab rajonan lodehlišt palad, om 712,5 nellikkilometrad pindal (rajonan seičemendez), mülütab mugažo vit küläd da kaht raudtestancijan žilod. Küliden da žiloiden ühthine ristitišt om 754 eläjad vl 2010, kaikiš suremb niišpäi om Šamokš-külä, toine om Pöud-lidnan ristitišt.

Lidnankundan londuseližed varad oma mec da reskvezi.

Käskusenandai tobmuz om lidnan Ezitajiden Nevondkund (ven.: Совет депутатов) 15 ühtnijanke. Kaik rahvaz valičeb heid videks vodeks. Järgenduseližed valičendad sihe oliba vn 2019 8. päiväl sügüz'kud. Sergei Baranov radab sen ezimehen da lidnankundan pämehen, mugažo rajonan Ezitajiden Nevondkundan ezimehen (rajonan pämehen) vn 2016 redukun 26. päiväspäi.

Vspäi 2007 Il'ja Dmitrenko om valitud i radab lidnankundan i rajonan administracijan pämehen, se om hänen koumanz' strok jäl'geten. Ezmäine varapämez' da koume muite varapämest oma hänele abhu. Seičeme palakundad, komitet da laudkund alištudas lidnankundan i rajonan administracijale.

Vl 1939 eläjiden lugu oli 16 715 ristitud. Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe 20 674 ristitud elihe lidnas i 21 428 ristitud kaikes lidnankunas, se om rajonan ristitišton kaks' koumandest. Vl 2017 lidnan ristitišt oli 19 671 eläjad, lidnankundan — 20 393 eläjad. Kaikiš suremb lidnan ristitišt oli 27 300 eläjad vl 1989.

Rahvahad (enamba 0,4 % vl 2010): venälaižed — 82,3 %, ukrainalaižed — 1,4 %, vaugedvenälaižed — 0,9 %, karjalaižed — 0,4 %, toižed rahvahad — 1,8 %, rahvahuden ozutandata — 13,2 %.

Erased igähižed rahvahad^[2]: karjalaižed — 0,41 % (87 rist.), vepsläižed — 0,09 % (20 rist.), suomalaižed — 0,05 % (10 rist.).

Ortodoksižen hristanuskondan viž pühäpertid^[3] oma saudud lidnas: nell' jumalanpertid i časoun'. Eläban Eziauguižen Stroican Aleksandriž-Süvären jumalankodi (Süvären Aleksandran nimen mödhe) sijadase 21 km lodeheze lidnaspäi Janegan küläkundas. Enzne phh. Petran da Pavlan jumalanpert' oli muretud lidnas Toižen mail'man sodan aigan, heittihe pühäpertin jändusid 1960-nzil vozil. Jumalanmaman Tulendan Pühäpertihe puine jumalanpert' oli vll 1908−1965, panihe mantazole.

Pöudon tegimišttehnologijoiden tehnikum^[4] om lidnan professionaližen opendusen aluzkundaks.

Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnan südäimes. Ned-žo ühtenzoittas lidnan avtobusstancijad (sijadase läz raudtestancijad) rajonan järedoidenke eländpunktoidenke da lähembaižidenke lidnoidenke.

Raudte läbitab Pöudod vspäi 1917, se jagab lidnad poleti. Ühtennimine raudtestancii om raudtesol'meks, se sijadase lidnan keskuses «Piter — Murmansk»-keskustal.

«Kol»-kiruhte (P-21 vai E-105) ümbärdab lidnad suvespäi i päivnouzmaižes polespäi. Avtoteiž-raudtesild Süväriš päliči om lidnan päivnouzmaižel röunal, sen keskmäine pala om liftanke pästamha laivoid. Sišpäi raudte oigendase Pit'krandhasai.

Jogivaldmad oma Süvärin hural randal. Tactud (vspäi 2013) ühtennimine sodalendimport sijadase kahtes kilometras suvhe lidnaspäi.

•  
  Muštkivi vn 1702 valdmoiden sauvondan sijas (2010)
•  
  Ph. Mikulai-čudonsädajan jumalanpert', vn 2018 nägu
•  
  Suren sodan muštnik Süvärin forsiruindan sijas vl 2018
•  
  «Süvärin vägestuz»-puišton muzei (2018, ven.: Свирская победа)
•  
  Pöud-päraudtestancijan sauvuz vl 2016

1. ↑ Pöudon mačtantegimen sait (oporalep.ru). (ven.)
2. ↑ Национальный состав и владение языками, гражданство населения Ленинградской области (Leningradan agjan rahvahaline mülükund, ristitišton kel'mahtod da rahvahanikuz.) / Стат. сборник. Часть 1. — СПб.: Петростат, 2013. — 266 lp. — Lpp. 62−63 (petrostat.gks.ru). (ven.)
3. ↑ Pöudon pühäpertid sobory.ru-saital. (ven.)
4. ↑ Pöudon tegimišttehnologijoiden tehnikuman sait (ltptlo.ru). (ven.)

• Pöudon lidnankundan Ezitajiden Nevondkundan lehtpoled rajonan oficialižel saital (администрация-лодейноеполе.рф). (ven.)
• Pöud-lidnankundan da Pöudon rajonan administracii администрация-лодейноеполе.рф-saital. (ven.)