Aminopterin
| Aminopterin | |||
|---|---|---|---|
| |||
| IUPAC ime |
| ||
| Drugi nazivi | 4-Aminofolic acid 4-Aminopteroylglutamic acid Aminopterin sodium Aminopteroylglutamic acid | ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 54-62-6 
| ||
| PubChem[1][2] | 2154 | ||
| ChemSpider[3] | 2069 | ||
| EINECS broj | |||
| Jmol-3D slike | Slika 1 | ||
| |||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | C19H20N8O5 | ||
| Molarna masa | 440.41 g/mol | ||
|
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala | |||
| Infobox references | |||
Aminopterin, 4-amino analog folne kiseline, je antineoplastični lek sa imunosupresivnim osobinama koji se koristi u hemoterapiji. Aminopterin je sintetički derivat pterina. Aminopterin dejstvuje kao inhibitor enzima dihidrofolat reduktaze. Njegov afinitet vezivanja za dihidrofolat reduktazu je dovoljno visok da efektivno blokira tetrahidrofolat sintezu. Ovo rezultuje u iscrpljivanju nukleotid prekursora i inhibiciji DNK, RNK, i protein sinteze.
Ovaj lek je otkrio Dr. Yellapragada Subbarao, a prvi je koristio njegovu antifolatnu aktivnost Sidni Farber 1947. da indukuje remisiju kod dece sa leukemijom.[4][5] Aminopterin je kasnije prodavala kompanija Lederle Laboratories (Pearl River, Njujork) u SAD od 1953 do 1964 za pedijatrijsku leukemiju. Ta kompanije je u toku istog perioda prodavala blisko srodni antifolat metotreksat. Lederle Laboratories je zatim obustavila prodaju aminopterina u korist metotreksata zbog proizvodnih razloga. Aminopterin je u toku svog tržišnog veka korišćen i za tretman psorijaze u SAD. Ovaj lek je doveo do dramatičnog čišćenja lezija.[6]
Upotreba aminopterina u tretmanu raka je zamenjena 1950-tih godina metotreksatom zbog boljeg terapeutskog indeksa metotreksata.[7] Nedavno je došlo do obnavljanja interesa u aminopterin, tako da su u toku klinička ispitivanja sa ciljom suzbijanja leukemije.[8]
Ovo jedinjenje je bilo istraženo kao abortifacijent 1960-tih i ranije, ali je bilo asocirano sa kongenitalnim malformacijama.[9] Slične kongenitalne abnormalije su bile dokumentovane sa metotreksatom, i kolektivno njihovi teratogeni efekti su postali poznati kao fetalni aminopterin sindrom. Kad se slični klaster abnormalija javi u odsustvu izlaganja antifolatima on se opisuje kao aminopterinu-sličan sindrom bez aminopterina.[10]
Postoji izvesna doza kontroverzije po pitanju upotrebe aminopterina za kontrolu glodara. Ne postoji evidencija da je on bio korišćen u tu svrhu.[11][12] Priprema ovoj molekula je kompleksna i skupa. Osim toga on je nestabilan u otvorenoj sredini, i razlaže se pod uticajem svetlosti i toplote. Najniža letalna oralna doza aminopterina za pacove (LDLo) je 2.5 mg/kg.[13]
Aminopterin i metotreksat su široko korišćeni u selekciji medija (kao što je HAT medijum) za ćelijske kulture.
- ↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519.
- ↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- ↑ „Who was Sidney Farber, MD?”. Dana-Farber Cancer Institute. Arhivirano iz originala na datum 2007-02-07. Pristupljeno 5. 2. 2007.
- ↑ Farber S, Diamond LK, Mercer RD, Sylvester RF, Wolff JA (1948). „Temporary remissions in acute leukemia in children produced by folic acid antagonist, 4-Aminopteroyl-glutamic acid (Aminopterin)”. N Engl J Med 238 (787): 787–93.
- ↑ Rees, R. B., J. H. Bennett, et al. (1964). „Aminopterin for psoriasis: A decade's observation.”. The Archives of Dermatology 90: 544.
- ↑ Goldin, A., J. M. Venditti, et al. (1955). „A quantitative comparison of the antileukemic effectiveness of two folic acid antagonists in mice”. J Natl Cancer Inst 15 (6): 1657-1664.
- ↑ Cole, Peter D.; al., et; Smith, AK; Cate, S; Larson, RA; Hawkins, DS; Holcenberg, J; Kelly, K i dr.. (2005-11-15). „Phase II Trial of Oral Aminopterin for Adults and Children with Refractory Acute Leukemia”. Clinical Cancer Research 11 (22): 8089–8096. DOI:10.1158/1078-0432.CCR-05-0355. PMID 16299240.
- ↑ Emerson D (1962). „Congenital malformation due to attempted abortion with aminopterin”. American Journal of Obstetrics and Gynecology 84: 356–357. PMID 13890101.
- ↑ „Multiple Congenital Anomaly/Mental Retardation (MCA/MR) Syndromes: Fetal aminopterin syndrome”. United States National Library of Medicine. Pristupljeno 26. 03. 2007.
- ↑ „No Aminopterin in Tissues of Animals Killed by Recalled Pet Food”. PRNewsWire. 30. 3. 2007.. Pristupljeno 14. 04. 2007.
- ↑ States Patent2,575,168. United States Patent 2,575,168., Šablon:Cite patent/authors, "Rodenticide comprising 4-amino-pteroylglutamic acid.", published November 13, 1951, assigned to American Cyanamid Company, New York, NY.
- ↑ „EPA Chemical Profile: Aminopterin”. United States Environmental Protection Agency. 31. 10. 1985.. Arhivirano iz originala na datum 2007-07-07. Pristupljeno 23. 03. 2007.
