[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/Przejdź do zawartości

Zawodzie (Kalisz)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zawodzie
Część miasta Kalisza
Ilustracja
Rezerwat Archeologiczny Zawodzie
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Miasto

Kalisz

W granicach Kalisza

1934

SIMC

0936753

Położenie na mapie Kalisza
Mapa konturowa Kalisza, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Zawodzie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zawodzie”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Zawodzie”
Ziemia51°44′48″N 18°06′16″E/51,746667 18,104444

Zawodzie – lewobrzeżna część Kalisza usytuowana na osiedlu Rypinek, położona w odległości ok. 2 km od Śródmieścia; najstarsza historycznie część miasta[1]. W 1299 lokowana jako wieś Zawodzie na prawie niemieckim[1].

Zawodzie wraz ze Starym Miastem obejmuje 15 ulic o nazwach historycznych[1].

Gród na Zawodziu

[edytuj | edytuj kod]
Kościół św. Wojciecha

Na przełomie IX/X w. na Zawodziu, w bagnistej pradolinie Prosny[2] wzniesiono gród, otoczony wałem, zabezpieczony fosą, dwukrotnie powiększany do powierzchni 17 500 m²[1]. Powstanie grodu ożywiło rozwój istniejącej już osady rzemieślniczej z kościołem św. Wojciecha oraz utworzenie obok otwartej osady targowej[1][2]. Zespół obu osad oraz grodu stał się jednym z ważniejszych ośrodków politycznych i handlowych (bądź nawet najważniejszym) w państwie pierwszych Piastów, który to status utrzymał w okresie późniejszym, gdy stał się grodem kasztelańskim. Wedle "Kroniki" Galla Anonima w 1106, Bolesław Krzywousty zdobył i spalił gród po walce z bratem Zbigniewem[1][2].

W 1155 za panowania Mieszka III Starego, na miejscu wcześniejszego kościoła zbudowano kamienną kolegiatę św. Pawła, a gród stał się jedną z głównych siedzib książęcych[1][2]. Kolegiata miała pełnić rolę nekropoli władców księstwa i dlatego w świątyni pochowano samego księcia oraz zmarłego kilka lat wcześniej jego syna Mieszka Młodszego (zm. 1193). Pod koniec XII wieku na terenie grodu powstała z polecenia księcia Mieszka Starego murowana wieża, która była jednym z pierwszych tego typu obiektów na terenie Polski[3]. Była to zapewne wieża ubezpieczająca bramę w obwodzie drewniano-ziemnych wałów, wchodząca w skład większego zespołu monumentalnych budowli na grodzie kaliskim, do których zaliczyć można kolegiatę św. Pawła wzniesioną w miejscu drewnianego kościoła z początku XI wieku oraz prawdopodobnie palatium[4][5].

Śmierć Mieszka III Starego w 1202 zapoczątkowała początek walk o gród, który często zmieniał właścicieli[1]. W 1233 książę śląski Henryk Brodaty, opanowując Wielkopolskę zdobył gród kaliski wykorzystując odsunięcie rzeki, a niszcząc go przypieczętował jego koniec na terenie Zawodzia[1].

W 2007 gród częściowo zrekonstruowano, odtwarzając m.in. bramę wejściową z mostem, fragment dawnych umocnień obronnych, zabudowę mieszkalną, a także część przyziemną romańskiej kolegiaty tworząc Rezerwat Archeologiczny Zawodzie[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j Władysław Kościelniak, Wędrówki po moim Kaliszu, Edytor, 2010, ISBN 978-83-60579-56-5.
  2. a b c d Adam Cichy, Kalisz, Wydawnictwo Poznańskie, 1973.
  3. Jak naprawdę wyglądały i funkcjonowały średniowieczne polskie zamki? [online], TwojaHistoria.pl [dostęp 2017-07-03].
  4. Tomasz Ratajczak, Od grodu do zamku. XIII-wieczne rezydencje piastowskie w Wielkopolsce / From a stronghold to a castle. 13th-century Piasts’ residences in Wielkopolska, [w:] Studia nad dawną Polską, Gniezno 2009 [online] [dostęp 2018-05-24] (ang.).
  5. T. Baranowski, Gród w Kaliszu – badania, odkrycia, interpretacje, [w:] Kalisz wczesnośredniowieczny, red. T. Baranowski, Kalisz 1998, s. 39–64

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]