Piwonice

Piwonice

Osiedle Kalisza
Elektrociepłownia Kalisz
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Miasto	Kalisz
Data założenia	przed 1283
W granicach Kalisza	1963; 2 lipca 1976[1]
SIMC	0936670
Powierzchnia	8,72[2] km²
Populacja (31.12.2019) • liczba ludności	2 773[3]
• gęstość	318,0 os./km²
Położenie na mapie Kalisza Piwonice
Położenie na mapie Polski Piwonice
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Piwonice
51°43′15″N 18°06′17″E/51,720833 18,104722

Piwonice – osiedle Kalisza położone nad Prosną, Trojanówką i Piwonią, na południe od Rypinka, włączone do miasta etapami w 1963^[4] i 1976^[5]; pełni funkcje mieszkaniowe i przemysłowe (elektrociepłownia Kalisz od 1932).

Największa pod względem powierzchni jednostka pomocnicza Kalisza i jedyna położona po obu brzegach Prosny^[2].

Piwonice usytuowane są w południowej części miasta, przez osiedle przebiega droga wojewódzka nr 450 Kalisz – Wieruszów oraz drogi powiatowe na Brzeziny (ul. Starożytna), Szałe (ul. Pokrzywnicka) i Sulisławice (ul. Romańska).

Odkrycia archeologiczne pozwalają stwierdzić, że w Kaliszu i jego bliskim sąsiedztwie przebywała ludność wielu kultur – w Piwonicach odkryto ślady kultury pucharów lejkowatych^[6], a w latach 50. i 60. XX w. m.in. ślady domostw, jam gospodarczych, pieców hutniczych i przedmiotów codziennego użytku z okresu przedlateńskiego oraz okresu wpływów rzymskich^[7].

2 października 1283 książę wielkopolski Przemysł II objął pod jurysdykcję sądu kaliskiego m.in. wieś Piwonice, Tyniec, Majków, Kokanin i Russów^[6].

W 1914 wojska rosyjskie opuszczając Kalisz zniszczyły most na rzece Prośnie w Piwonicach^[6]. W 1945 stacjonował tu dyslokowany z Mielnika 26 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej (w tym samym roku został rozformowany).

Od 1920 działa Orkiestra Dęta OSP Kalisz–Piwonice^[8].

Ludzie związani z Piwonicami

• Janusz Teodor Dybowski (pisarz)
• Stefan Dybowski (nauczyciel)^[9]
• Jadwiga Młynek (stulatka)
• Teofil Morawski herbu Korab (ziemianin)

W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą gromady Piwonice.

Części osiedla wg TERYT^[10]:

• Lis (dawna wieś–osada) z rezerwatem torfowiskowym Lis (4,71 ha)
• Piwonice
• Piwonice–Kolonia
• Piwonice–Wschód
• Piwonice–Zachód

• stanowisko archeologiczne – osada pradziejowa wielokulturowa^[11]
• układ ruralistyczny dawnej wsi Piwonice (XIII w. – poł. XX w.)^[11]
• dwór (nieistniejący) wraz z parkiem zaprojektowanym przez ogrodnika Edmunda Jankowskiego znajdował się w pobliżu szkoły; do 1939 należał do rodziny Łukaszewiczów^[7]
• budynek kolejowego posterunku przejazdowego Piwonice (lata 50. XX w.)^[11]

• Most Księżnej Jolanty w Kaliszu

• Piwonice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 236 .
• Piwonice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 456 .