Tadeusz Adam Majewski
Tadeusz Adam Majewski (przed 1934) | |
pułkownik dyplomowany broni pancernych | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1916–1946 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
6 Batalion Pancerny |
Stanowiska |
dowódca batalionu pancernego |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
Odznaczenia | |
|
Tadeusz Adam Feliks Majewski[a] (ur. 26 sierpnia 1899 we Lwowie, zm. 20 czerwca 1969 w Toronto) – pułkownik dyplomowany broni pancernych Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, mianowany generałem brygady przez Władysława Andersa w 1964 roku.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 26 sierpnia 1899 roku we Lwowie. W listopadzie 1916 roku wstąpił do Legionów Polskich. Początkowo pełnił służbę w 1 pułku piechoty, a następnie w 1 pułku artylerii. W lutym 1918 roku został internowany w Huszt, a w kwietniu tego roku wcielony do cesarskiej i królewskiej armii i wysłany na front włoski, gdzie dostał się do niewoli. W grudniu 1918 roku wstąpił do polskich oddziałów wojskowych we Włoszech będących częścią Armii Polskiej we Francji. Pełnił funkcję adiutanta III grupy 6 pułku artylerii polowej, a po scaleniu z „armią krajową” - adiutanta III dywizjonu 12 pułku artylerii polowej.
W grudniu 1919 roku został przeniesiony do 1 pułku czołgów na stanowisko dowódcy plutonu. Później objął dowództwo kompanii czołgów. 19 stycznia 1921 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu porucznika, w artylerii, „w grupie oficerów byłej armii generała Hallera”[2]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w II batalionie 1 pułku czołgów, a jego oddziałem macierzystym był nadal 12 pułku artylerii polowej[3] 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 372. lokatą w korpusie oficerów artylerii[4].
Od maja do października 1922 roku był słuchaczem kursu broni pancernej w Żurawicy, a od października 1923 roku do sierpnia 1924 roku kursu broni pancernej we Francji. Pełniąc służbę w 1 pułku czołgów pozostawał oficerem nadetatowym 12 pap w Złoczowie[5]. Po powrocie do kraju został referentem czołgów w Wydziale Wojsk Samochodowych Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie. W grudniu 1923 roku został przeniesiony z korpusu oficerów artylerii do korpusu oficerów piechoty z równoczesnym wcieleniem do 17 pułku piechoty w Rzeszowie[6]. 21 listopada 1924 roku został przydzielony do Centralnej Szkoły Czołgów w Żurawicy na stanowisko wykładowcy[7][8]. 1 grudnia 1924 roku awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 493. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9]. W listopadzie otrzymał przeniesienie z Centralnej Szkoły Czołgów do Departamentu V Wojsk Technicznych Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie na stanowisko referenta czołgów[10]. W 1928 roku został przeniesiony do kadry oficerów piechoty i przydzielony do Biura Konstrukcyjnego Broni Pancernych Instytutu Badań Inżynieryjnych[11].
W czerwcu 1930 roku został przeniesiony z Instytutu Badań Inżynieryjnych do 1 pułku czołgów w Żurawicy. Od 15 czerwca do 15 września 1930 roku odbył staż we Włoszech, w jednostce artylerii, i praktykę w 12 pułku piechoty w Wadowicach. Od 15 października do 15 grudnia 1930 roku był słuchaczem Kursu Próbnego przy Wyższej Szkole Wojennej[12]. 5 stycznia 1931 roku został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, charakterze słuchacza dwuletniego Kursu 1930–1932[13]. 1 listopada 1932 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Oddziału III Sztabu Głównego w Warszawie. 4 lutego 1934 roku został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 26. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. W listopadzie 1937 roku objął dowództwo 6 batalionu pancernego we Lwowie. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 roku i 86. lokatą w korpusie oficerów piechoty[15]. W kampanii wrześniowej 1939 roku pełnił służbę w Oddziale III Sztabu Armii „Karpaty”[16]. W czasie kampanii przedostał się na Węgry, a później do Francji.
W czasie kampanii francuskiej 1940 roku walczył jako dowódca 1 pułku czołgów, występującego w składzie 10 Brygady Kawalerii Pancernej. „Bił się pod Champaubert i zdobył na krótko Montbard. Potem z grupą żołnierzy, a wreszcie sam przedzierał się na południe. Dzięki cywilnemu ubraniu zdołał dotrzeć do Marsylii. Tam pod pozorem wyjazdu do Chin uzyskał wizę, co wystarczyło, by odpowiednie konsulaty ostemplowały paszport wizami tranzytowymi: hiszpańską i portugalską. Nie zagrożony wyjechał do Lizbony, stamtąd zaś do Liverpoolu”[17].
25 września 1940 roku objął dowództwo Zgrupowania Żołnierzy Broni Pancernej[18][19]. 11 października 1940 roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy 1 pułku czołgów[20][21]. Od 7 grudnia 1940 roku przebywał na leczeniu w szpitalu RAF w Blackpool[22]. 7 marca 1941 roku powrócił ze szpitala i objął dowództwo pułku[23]. 19 września 1941 roku objął dowództwo 16 Brygady Czołgów[24][25]. 8 kwietnia 1942 roku dowodzona przez niego jednostka została włączona w skład 1 Dywizji Pancernej, a 13 sierpnia 1942 roku przemianowana na 16 Brygadę Pancerną[26]. 23 listopada 1942 roku został awansowany na pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1943 roku w korpusie oficerów broni pancernych[26]. 21 września 1943 roku dowodzona przez niego jednostka została przez Naczelnego Wodza przeformowana w „10/16 Brygadę Pancerną”, a już 16 października 1943 roku przemianowana na 10 Brygadę Kawalerii Pancernej. Obowiązki dowódcy 10 BKPanc objął 5 listopada 1943 roku[27]. Na czele tej brygady walczył w kampanii 1944–1945 we Francji, Belgii, Holandii i Niemczech. Brał udział w wyzwoleniu Bredy. Generał brygady Stanisław Maczek we wspomnieniach stwierdził, że „jego wiedzy wojskowej, umiarowi i taktowi personalnemu, zawdzięczamy w dużej mierze fakt, że scalenie się dywizji pancernej, mimo antagonizmów poszczególnych broni, poszło szybko i gładko”[28].
W styczniu 1945 roku został wyznaczony na stanowisko zastępcy szefa Sztabu Naczelnego Wodza dla Spraw Wojska w Londynie[29]. W październiku 1945 roku został zastępcą dowódcy 1 Dywizji Pancernej. Od października 1946 roku do lutego 1949 roku pełnił służbę w Inspektoracie Generalnym Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji wyjechał do Kanady. Naczelny Wódz, generał broni Władysław Anders awansował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1964 roku w korpusie generałów[30]. Zmarł 20 czerwca 1969 roku w Toronto. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[30] (kwatera 170-5-12)[31].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari za kampanię 1944-1945[32]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari za wojnę 1920
- Krzyż Walecznych po raz 1 i 2 za kampanię francuską 1940, po raz 3 za kampanię 1944-1945[33]
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Niepodległości
- Medal Międzysojuszniczy „Médaille Interalliée”
- Krzyż Komandorski Orderu Imperium Brytyjskiego[34]
- Krzyż Komandorski Orderu Leopolda z palmami[35]
- Krzyż Kawalerski I klasy Orderu Królewskiego Miecza – 11 listopada 1936[36]
- Krzyż Oficerski Orderu Korony Włoch – 11 listopada 1936[36]
- Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej[37]
- Krzyż Wojenny za kampanię francuską 1940[38]
- Krzyż Wojenny z palmami za kampanię francuską 1940[39]
- Order Wybitnej Służby za kampanię 1944-1945[34]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935 roku, s. 57.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 4 z 29 stycznia 1921 roku, poz. 111.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 295, 754.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 207.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 393, 737, 824.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 81 z 29 grudnia 1923 roku, s. 752.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 123 z 21 listopada 1924 roku, s. 687.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 338, 372, 1379.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 742.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 128 z 27 listopada 1925 roku, s. 695.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 137, 213.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 207, 234.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 56, 800.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 4 z 5 lutego 1934 roku, s. 71.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 19.
- ↑ Dalecki 1989 ↓, s. 377.
- ↑ Witold Biegański, Zaczęło się w Coëtquidan, Z dziejów polskich jednostek regularnych we Francji, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1977, s. 288.
- ↑ Rozkaz dzienny 2 Batalionu Pancernego nr 188 z 27 września 1940 roku, pkt 3.
- ↑ Tym 2009 ↓, s. 64.
- ↑ Rozkaz dzienny 2 Batalionu Pancernego nr 214 z 29 października 1940 roku, pkt 2.
- ↑ Tym 2009 ↓, s. 65.
- ↑ Rozkaz dzienny 2 Batalionu Pancernego nr 249 z 11 grudnia 1940 roku, pkt 2.
- ↑ Rozkaz dzienny 1 Pułku Czołgów nr 54 z 7 marca 1941 roku.
- ↑ Rozkaz dzienny 1 Pułku Czołgów nr 215 z 19 września 1941 roku.
- ↑ Tym 2009 ↓, s. 81.
- ↑ a b Tym 2009 ↓, s. 122, 141-142.
- ↑ Tym 2009 ↓, s. 217-218, 225-228, 230.
- ↑ Maczek 1990 ↓, s. 139, 140, 216 dowódca 1 Dywizji Pancernej nawiązywał do problemów wynikłych przy reorganizacji dywizji w 1943 roku.
- ↑ Kopański 1990 ↓, s. 373.
- ↑ a b Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 127.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Tadeusz Adam Majewski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-08] .
- ↑ Grudziński 1990 ↓, s. 259.
- ↑ Grudziński 1990 ↓, s. 256, 275.
- ↑ a b Grudziński 1990 ↓, s. 291.
- ↑ Grudziński 1990 ↓, s. 288.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 11 listopada 1936 roku, s. 23.
- ↑ Grudziński 1990 ↓, s. 292.
- ↑ Grudziński 1990 ↓, s. 256.
- ↑ Grudziński 1990 ↓, s. 289.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- 1. Pułk Czołgów. Rozkazy dzienne 1941 r., Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. R.4.
- 2. Batalion Czołgów. Rozkazy dzienne 1940 r., Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, sygn. R.2.
- Ryszard Dalecki: Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r.. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02830-8.
- Antoni Grudziński: Lista żołnierzy odznaczonych zestawiona na podstawie Dzienników Personalnych Naczelnego Wodza i Ministra Obrony Narodowej oraz Rozkazów Dziennych 1 Dywizji Pancernej. W: Stanisław Maczek: Od podwody do czołga. Wyd. III (I krajowe). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1990, s. 249-293.
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Stanisław Kopański: Wspomnienia wojenne 1939-1946. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1990. ISBN 83-11-07819-X.
- Stanisław Maczek: Od podwody do czołga. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1990.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik Oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Juliusz Tym: 1. Dywizja Pancerna. Organizacja i wyszkolenie. Warszawa: ZP Grupa Sp. z o.o., 2009. ISBN 978-83-61529-27-9.
- Generałowie brygady mianowani przez władze RP na uchodźstwie po 1947
- Internowani w Huszt
- Ludzie urodzeni we Lwowie
- Ludzie związani z Toronto
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni odznaką „Znak Pancerny”
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Oficerowie dyplomowani II Rzeczypospolitej
- Polacy – uczestnicy kampanii francuskiej 1940
- Polacy – uczestnicy kampanii zachodnioeuropejskiej 1944–1945
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej
- Polacy odznaczeni Orderem Imperium Brytyjskiego
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wojennym (Belgia)
- Polacy odznaczeni Krzyżem Wojennym (Francja)
- Polacy odznaczeni Orderem Leopolda (Belgia)
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Polacy odznaczeni Orderem Wybitnej Służby
- Polacy odznaczeni Orderem Korony Włoch
- Polacy odznaczeni Orderem Miecza
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Porucznicy artylerii II Rzeczypospolitej
- Pułkownicy broni pancernych Polskich Sił Zbrojnych
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1899
- Wojskowi związani ze Lwowem
- Zmarli w 1969
- Żołnierze Legionów Polskich 1914–1918
- Żołnierze Polskiego Korpusu Posiłkowego
- Żołnierze Armii Polskiej we Francji 1917–1919
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Kanadzie po II wojnie światowej
- Żołnierze Armii Polskiej we Włoszech 1918–1919
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Oficerowie 12 Pułku Artylerii Lekkiej
- Oficerowie 1 Pułku Czołgów (II RP)
- Dowódcy 10 Brygady Kawalerii Pancernej (PSZ)
- Oficerowie dowództwa 16 Brygady Pancernej (PSZ)
- Dowódcy pułków pancernych Polskich Sił Zbrojnych
- Oficerowie 1 Pułku Czołgów (PSZ)