Tadeusz Kryska-Karski

Tadeusz Kryska-Karski

Data i miejsce urodzenia	20 kwietnia 1922 Lwów
Data i miejsce śmierci	15 marca 2011 Devon
Narodowość	polska
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Tadeusz Kryska-Karski (ur. 20 kwietnia 1922 we Lwowie, zm. 15 marca 2011 w Devon) – polski żołnierz, historyk, pracownik Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

Od 1934 kształcił się w Korpusie Kadetów Nr 1 we Lwowie^[1]. Planował wstąpić do szkoły podchorążych lotnictwa wojskowego RP i z tego względu pod koniec sierpnia 1939 odbywał kurs szybowcowy w Ustianowej^[1][2]. Po przybyciu wówczas do szkoły korpusu we Lwowie został przydzielony do batalionu wartowniczego, a po wybuchu II wojny światowej 1 września 1939 podczas kampanii wrześniowej 1939 brał udział w obronie Lwowa^[3][2]. Został dowódcą trzeciego plutonu 3 kompanii (dowodzonej przez por. rez. Tadeusza Kratochwila) Ochotniczego Batalionu Obrony Lwowa (dowodzonego przez kpt. Kosińskiego wzgl. Zielińskiego), formowanego w Szkole Marii Magdaleny^[4][5]. Uczestniczył w walkach zaczepnych z Niemcami^[6]. Odniósł ranę głowy na Hołosku, po czym przez pewien czas przebywał w szpitalu na Politechnice^[3][7]. Został wzięty do niewoli przez sowietów, przebywał w Szepietówce, po czym uciekł i przez Lwów, zbiegł na Węgry, a dalej przedostał się do Francji^[8][7]. Tam walczył w kampanii 1940. Następnie był internowany w Szwajcarii. W 1944 przedostał się do 2 Korpusu i walczył w kampanii włoskiej.

Po wojnie zamieszkał w Wielkiej Brytanii. Początkowo pracował fizycznie. W 1957 ukończył studia historyczne na Uniwersytecie w Birmingham, gdzie obronił także pracę doktorską. W latach 1957–1966 był pracownikiem Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, w latach 1966–1988 korespondentem RWE w Londynie. Jest autorem wielu prac poświęconych historii wojskowości. Od 1982 wydawał kwartalnik „Materiały do historii Wojska Polskiego”.

• Generałowie Polski Niepodległej (1976, uzup. i popr. 1991, Editions Spotkania; współautor: Stanisław Żurakowski)^{[9][10][11][12]}
• Straty korpusu oficerów artylerii WP 1939-1945 (1979)
• Lwowski kadet 1934-39: umundurowanie, broń (1983)
• Oficerowie i podchorążowie II Rzeczypospolitej (2001-2004)

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 grudnia 2009)^[13]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1990)^[14]
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1974)^[15]
• Złoty Krzyż Zasługi – dwukrotnie (1973^[16], 1976^[17])
• Srebrna odznaka honorowa Koła Lwowian w Londynie (1970)^[18]
• Złota odznaka honorowa Koła Lwowian w Londynie (17 grudnia 1979)^[19]

• Tadeusz Kryska-Karski. Kadet w obronie Lwowa w 1939 r.. „Biuletyn”. Nr 2 (17), s. 22-26, Grudzień 1969. Koło Lwowian w Londynie. 
• Tadeusz Kryska-Karski. Wspomnienia kadeta z obrony Lwowa w 1939 r.. „Biuletyn”. Nr 37, s. 8-11, Grudzień 1979. Koło Lwowian w Londynie. 
• Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii. Tom 3. K-O, wyd. Toruń, 2005