Poziomkówka indyjska
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
poziomkówka indyjska | ||
Nazwa systematyczna | |||
Potentilla indica (Andrews) Th. Wolf Syn. Mitteleur. Fl. 6(1): 661 661 1904[3][4] | |||
Synonimy | |||
|
Poziomkówka indyjska[6] (Potentilla indica (Andrews) Th. Wolf) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny różowatych. Współcześnie włączany do rodzaju pięciornik Potentilla, ale w polskiej literaturze botanicznej zwykle zgodnie z tradycyjną klasyfikacją opisywany jako przedstawiciel rodzaju poziomkówka Duchesnea[6]. Rodzime obszary jego występowania to południowa i wschodnia Azja[7]. Introdukowany i zdziczały w Europie, Afryce i Ameryce Północnej[8]. W Polsce gatunek uprawiany oraz dziczejący i w niektórych miejscach zadomowiony (kenofit)[9][6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek tradycyjnie wyodrębniany jest zwykle w ramach rodzaju poziomkówka (Duchesnea) jako Duchesnea indica (Andrews) Focke[6][5]. Rodzaj opisany został przez Jamesa E. Smitha w 1811 i został szeroko zaakceptowany[10]. W niektórych ujęciach sugerowano przynależność tych roślin do rodzaju poziomka Fragaria[11], w innych na zagnieżdżenie w obrębie rodzaju pięciornik Potentilla[12], ale na ogół traktowany był i wciąż bywa jako odrębny[6][13].
Wnioski z badań nad relacjami filogenetycznymi wskazują jednak jednoznacznie na zagnieżdżenie tego rodzaju w obrębie rodzaju pięciornik Potentilla, i to w obrębie grupy obejmującej gatunek typowy tego rodzaju (Potentilla reptans)[14][10]. W aktualizowanych bazach taksonomicznych gatunek ten także jest włączany do tego rodzaju, np. w POWO[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]-
Kwiat
-
Owoc pozorny
-
Liść
-
Rozłogi
- Pokrój
- Roślina zielna, osiągająca do 30 cm wysokości z tęgim, krótkim kłączem i z długimi rozłogami osiągającymi do 1 m długości[8].
- Liście
- Potrójnie złożone, podobne do liści truskawki, owłosione po obu stronach. U nasady z owalnymi lub szeroko lancetowatymi przylistkami o długości 5–8 mm. Ogonek liściowy od 1 do 5 cm. Listki owalne lub nieco rombowate o długości 1–5 i szerokości 1–3 cm[8].
- Kwiaty
- Pojedyncze, o średnicy od 1 do 2,5 cm, wyrastają na owłosionych szypułkach o długości od 0,2 do 6 cm. Działki kielicha dłuższe od płatków korony, zaostrzone, na szczycie z kilkoma ząbkami. Płatki żółte, zaokrąglone na końcach. Pręcików od 20 do 30. Owocolistki liczne, wolne[8].
- Owoce
- Owoce pozorne podobne do poziomki lub truskawki. Mięsiste, czerwieniejące po dojrzeniu, o średnicy 1–2 cm. Na ich powierzchni znajdują się owalne niełupki o długości 1,5 mm[8].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Gatunek uprawiany jest jako roślina ozdobna. Ze względu na intensywne rozrastanie się za pomocą rozłogów wykorzystywana jako roślina okrywowa, poza tym na obrzeżach rabat i w pojemnikach. Poza zwartą okrywą liści roślina ozdobna jest z powodu kwiatów pojawiających się od wiosny do początków lata, a pod koniec lata z powodu jaskrawo czerwonych owoców pozornych. Są one suche i niesmaczne[15].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-01-02] (ang.).
- ↑ Taxon: Potentilla indica. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-01-02]. (ang.).
- ↑ a b Potentilla indica (Andrews) Th.Wolf. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-12-29].
- ↑ a b Duchesnea indica (Andrews) Focke. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-01-02]. (ang.).
- ↑ a b c d e Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 73, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2013-01-02].
- ↑ a b c d e Duchesnea indica. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-01-02]. (ang.).
- ↑ B. Tokarska-Guzik, Z. Dajdok, M. Zając, A. Zając, A. Urbisz, W. Danielewicz: Rośliny obcego pochodzenia w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Warszawa: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, 2012. ISBN 978-83-62940-34-9.
- ↑ a b Torsten Eriksson , Nannie L. Persson , Jenny E.E. Smedmark , What is Potentilla? A phylogeny-based taxonomy for Potentillinae (Rosaceae), „Taxon”, 71 (3), 2022, s. 493-505, DOI: 10.1002/tax.12679 .
- ↑ D. J. Mabberley. Potentilla and Fragaria (Rosaceae) reunited. „Telopea”. 9 (4), s. 793-801, 2002.
- ↑ Torsten Eriksson, Malin S. Hibbs, Anne D. Yoder, Charles F. Delwiche, and Michael J. Donoghue. The Phylogeny of Rosoideae (Rosaceae) Based on Sequences of the Internal Transcribed Spacers (ITS) of Nuclear Ribosomal DNA and the trnL/F Region of Chloroplast DNA. „International Journal of Plant Sciences”. 164, 2, s. 197-211, 2003. DOI: 10.1086/346163.
- ↑ A.A. Kechaykin, A.I. Shmakov. A system of subtribe Potentillinae J. Presl (Rosaceae Juss.). „Turczaninowia”. 19, 4, s. 114-128, 2016.
- ↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- EoL: 229671
- EUNIS: 181299
- FloraWeb: 23330
- GBIF: 5365717
- identyfikator iNaturalist: 243824
- IPNI: 728289-1
- NCBI: 13044
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): rjp-10798
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:728289-1
- Tela Botanica: 23328
- identyfikator Tropicos: 27805421
- CoL: 4M5GT