Przedmiotem wynalazku jest urzadzenie doprowadzajace paliwo do zespolu wspomagajacego zaplon silnika spalino¬ wego.Znane jest z francuskiego opisu patentowego nr 1 556 444 urzadzenie doprowadzajace paliwo do zespolu wspomagaja¬ cego zaplon silnika spalinowego, oraz z opisu patentowego W. Brytanii nr 1453 835. Urzadzenie doprowadzajace paliwo zawiera komore paliwowa zasilana przez pompe.Pompa powinna byc napedzana niezaleznie od silnika aby umozliwic uruchomienie zespolu wspomagajacego zaplon przed rozpoczeciem uruchamiania silnika. Rozwia¬ zanie to jest kosztowne, poniewaz wymaga zastosowania kosztownej pompy wraz zjej ukladem napedowym.Celem wynalazkujest rozwiazanie urzadzeniadoprowadza- dzajacego paliwo do zespolu wspomagajacego zaplon silnika spalinowego wktórym pompazostala wyeliminowana.Zgodnie z rozwiazaniem wedlug wynalazku komora paliwowa urzadzenia doprowadzajacego paliwo, usytuowana jest nad zespolem wspomagajacym zaplon i ma dodatkowy kanal wlotowy polaczony z kanalem doprowadzajacym powietrze do silnika. Zawór urzadzenia ma suwak zaopatrzo¬ ny w pare rowków zapewniajacych polaczenie pomiedzy kanalem wlotowym paliwa oraz dodatkowym kanalem wylotowym paliwa, przy zamknietym dodatkowym kanale wlotowym, w jednym polozeniu suwaka oraz polaczenie komory paliwowej z dodatkowym kanalem wlotowym, przy zamknietych pozostalych kanalach, w drugim polozeniu suwaka.Korzystnie urzadzenie zawiera kanal bocznikowy, laczacy kanal wlotowy z dodatkowym kanalem wylotowym. Ko¬ lo 15 20 25 30 rzystnie kanal wlotowy jest polaczony z komora paliwowa za pomoca otworów usytuowanych po jednej stronie kanalu, mieszczacego suwak zaworu, przy czym w pierwszym polozeniu suwaka zaworu koncówka suwaka zamyka jeden z tych otworów.Przedmiot wynalazku -ostal uwidoczniony w przykladzie wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia sche¬ matycznie silnik z urzadzeniem wedlug wynalazku, fig. 2 — zespól wspomagajacy zaplon, w przekroju wzgdluznym, fig. 3,4 — zespól doprowadzajacy paliwo, w przekroju wzdluznym.Zgodnie z fig. 1 silnik o spalaniu wewnetrznym 10 o zaplonie samoczynnym zawiera kanal wylotowy powietrza 11 oraz kanal wlotowy powietrza 12, przy czym kanaly te sa bezposrednio polaczone z komora spalania silnika przy pominieciu zaworów ssacych i wydechowych dla zachowania jasnosci rysunku. Kanal wylotowy 11 jest polaczony z wlo¬ tem turbiny turbosprezarki, która zawiera sprezarke, której wylot jest polaczony z kanalem wlotowym po¬ wietrza 12.Silnik zawiera równiez zespól zasilania obejmujacy pompe paliwowa 13 wysokiego cisnienia napedzana w zalez¬ nosci czasowej od silnika, która kolejno doprowadza paliwo doszeregu wtryskiwaczy 14, które w odpowiednim momencie kieruja paliwo do przestrzeni spalania silnika. Pompa paliwowa 13 pobiera paliwo ze zbiornika 15, przy czym pomiedzy zbiornikiem 15 a pompa paliwowa 13 znajduje sie co najmniej filtr paliwowy oraz pompa niskiego cisnienia.Dzialanie zespolów opisanych powyzej jest doskonale znane. 118 770118 770 3 Aby ulatwic uruchamianie silnika, w kanale wlotowym powietrza 12 jest osadzony zespól 16 wspomagajacy zaplon pokazany w przekroju wzdluznym na fig. 1. Zespól 16 wspomagajacy zaplon zawiera wydrazony korpus 17 majacy nagwintowany odcinek, którym jest polaczone z kanalem wlotowym powietrza 12. W korpusie 17 jest osadzona centralna tuleja 18 zakonczona z jednej strony kanalem wlotowym 19 paliwa.W centralnej tulei 18 znajduje sie gniazdo 20, w którym jestosadzony element zaworu w ksztalcie kulki 21, zapobiega¬ jacy przeplywowi paliwa z kanalu wlotowego 19 do wylotu polaczonego z tuleja 22 przedluzajaca korpus 17. Centralna tuleje W otacza*element grzejny skladajacy sie z dwóch czesci 23, 24, przy czym czesc 23 ogrzewa, po wlaczeniu elernepty. centralna tuleje 18, zas czesc 24 zapala pary paliwa OPUSzjezaJaCe Teanal wylotowy. Kulka 21 styka sie z gniazdem 20 pod*dzialaniem trzpienia 25, którego wspól¬ czynnik rozszerzalnosci cieplnej jest rózny od wspólczynnika rozszerzalnosci cieplnej tulei 18.Gdy element grzejny zostaje pobudzany, wzgledne rozszerzanie sie trzpienia 25 tulei 18 zapewnia odsuniecie sie kulki 21 od gniazda pod cisnieniem paliwa znajdujacego sie w kanale wlotowym 19. Paliwo przeplywa wtedy do kanalu wylotowego gdzie ulega odparowaniu a na wyjsciu kanalu wylotowego pary zostaja zapalone pod dzialaniem czesci 24 elementu grzejnego. Plomien znajdujacy sie w kanale wylotowym powietrza podgrzewa powietrze doplywajace do silnika ulatwiajac uruchomienie silnika.Jak to przedstawiono na rysunku jeden koniec elementu grzejnego jest polaczony z tuleja 22 a drugi koniec elementu jest polaczony z zaciskiem 26. Paliwo jest doprowadzane do zespolu 16 wspomagajacego zaplon z urzadzenia 27 doprowadzajacego paliwo, który obejmuje zbiornik zasila¬ jacy. Zespól doprowadzajacy paliwo jest usytuowany na wyzszym poziomie niz zespól wspomagajacy zaplon tak, ze paliwo przeplywa do zespolu wspomagajacego zaplon ppd dzialaniem sily ciezkosci.Urzadzenie 27 doprowadzajace paliwo (fig. 3) zawiera korpus 28 wyznaczajacy komore paliwa 29, która w trakcie cyklu roboczegojest czesciowo napelniona cieklym paliwem.Kanal wylotowy 30 usytuowany w dolnej czesci komory jest polaczony z kanalem wlotowym 19 zespolu wspomagaja¬ cego zaplon.W scianie bocznej komory sa wykonane trzy otwory 31, 32, 33. Otwory prowadza do kanalu 34 wykonanego W korpusie 28, w którym jest osadzony przesuwnie suwak zaworu 35. Po drugiej stronie kanalu 34, na przeciwko otworów 31 i 32 znajduja sie kanaly 37, 39 polaczone miedzy soba kanalem bocznikowym 36. Kanal 37 znajdujacy sie w osi z otworem 31 jest polaczony z kanalem wlotowym 38, który jest z kolei polaczony ze zródlem paliwa. Kanal znajdujacy sie w osi z otworem 32jest polaczony z kanalem wylotowym 40, który jest z kolei polaczony z przewodem powrotnym do zbiornika 15. Zródlo paliwa doprowadzajace paliwo dokanalu wlotowego 38 stanowiakorzystnie wtryski- wacze 14, z których kazdy zawiera kanal wylotowy przez który splywaja przecieki. Kanaly wylotowe wtryskiwaczy sa polaczone miedzy soba oraz z kanalem wlotowym 38.Suwak zaworu 35 zawiera pare oddalonych od siebie rowków, których odleglosc jest równa rozstawieniu otworów 31 i 32. Korzystnie jeden koniec suwaka stanowi twornik 41 uruchamiany dzialaniem pola magnetycznego wytwo¬ rzonego przez cewke 42 majaca uzwojenie"43. Jak to*poka- zano na rysunku sprezyna srubowa, usytuowana pomiedzy zderzakiem 44 cewki a wybraniem suwaka, przesuwa 4 suwak do tak zwanego pierwszego polozenia przy niepobu- dzonej cewce, w którym to polozeniu rowki suwaka leza na przeciwko otworów 31, 32. Przeciwny koniec suwaka zamyka otwór wykonany w koncu kanalu 34, polaczony 5 z kanalem wlotowym 45. Kanal wlotowy 45 jest polaczony z kanalem wlotowym silnika powyzej urzadzenia wspomaga¬ jacego zaplon.W polozeniu przedstawionym na fig. 3 cewka jest niepobudzona podobnie jak element grzejny urzadzenia 10 wspomagajacego zaplon. Gdy silnik jest w ruchu przecieki paliwa przeplywaja przez kanal wlotowy 38 i otwór 31 do komory 29 tak, ze poziom paliwa w tej komorze podnosi sie do poziomu dolnej krawedzi otworu 32. Po osiagnieciu tego poziomu nadmiar paliwa przeplywa przez kanal 15 wylotowy 40 do zbiornika 15. Otwór 44 jest zamkniety a cisnienie wkomorze 29 zasilania paliwa jest równe w przy¬ blizeniu cisnieniu atmosferycznemu.Gdy silnik zostanie zatrzymany, przed próba jego uru¬ chomienia suwak zaworu 35 bedzie znajdowal sie w polo- 20 zeniu przedstawionym na fig. 3. W miare potrzeby urucho¬ mienia silnika, gdy silnik jest dostatecznie zimny aóy wymagal uruchomienia zespolu wspomagajacego, zaplon, pobudza sie cewke 42 oraz element grzejny zespolu wspoma¬ gajacego zaplon. Suwak przesuwa sie do polozenia przedsta- 25 wionego na fig. 4 a otwory 31 i 32 zostaja zamkniete przez powierzchnie boczne suwaka. Otwór 33 jest wtedy polaczo¬ ny z kanalem wlotowym 45. Paliwo moze wiec przeplywac do zespolu wspomagajacego zaplon lecz przeplyw paliwa zalezy od tego czy kulka 21 wysunie sie z gniazda 20. 30 Dzieki bezwladnosci termicznej zespolu wspomagajacego zaplon dopiero po pewnej chwili kulka wysuwa sie z gniazda umozliwiajac przeplyw paliwa przez kanal wlotowy 19, a jego odparowanie i zapalenie. Po zapaleniu plomienia mozna uruchomic silnik a podgrzane powietrze doplywajace 35 do silnika umozliwia jego zaplon. Na poczatku turbospre¬ zarka nie bedzie dzialac lecz w miare wzrostu predkosci obrotowej silnika turbosprezarka zacznie podawac powietrze pod cisnieniem do kanalu 12. Jednoczesnie moze okaza sie potrzebnym utrzymanie zespolu wspomagajacegoc 40 zaplon w stanie roboczym i utrzymanie polaczenia pomiedzy kanalem wlotowym 45 i otworem 33 spowoduje, ze paliwo bedzie ciagle przeplywac do zespolu wspomagajacego zaplon pod dzialaniem sil ciezkosci, przy czym cisnienie powietrza w komorze 29 jesttakie samo jak cisnienie po- 45 wietrza w kanale wlotowym 12.Przeplyw paliwa do zespolu wspomagajacego zaplon trwa tak dlugo jak dlugo w komorze znajduje sie paliwo i zespól wspomagajacy zaplon jest pobudzony. Gdy zespól wspomagajacy zaplon i cewka zastaja wylaczone, suwak 35 50 powraca do polozenia, w którym jest pokazany na fig. 3, zas komora 29 ulega napelnieniu paliwem. Gdy suwak znajduje sie w pierwszym polozeniu cisnienie w komorze 29 jest w przyblizeniu równe cisnieniu atmosferycznemu.Polaczenie pomiedzy komora 29 i kanalem wlotowym 12 55 powoduje, ze zespól doprowadzajacy paliwo moze dopro¬ wadzic paliwo do turbosprezarki nawet w czasie pracy turbosprezarki podnoszacej cisnienie powietrza doplywaja¬ cego do kanalu wlotowego silnika.Zastrzezenia patentowe 60 1. Urzadzenie doprowadzajacepaliwo do zespolu wspoma¬ gajacego zaplon silnika spalinowego, który zawiera zawór sterujacy przeplywem paliwa przez zespól, majace komore paliwowa polaczona z kanalem wlotowym, polaczonym 65 z kolei ae zródlem paliwa, kanal wylotowy polaczony z ka-118 770 nalem wlotowym zespolu wspomagajacego zaplon, dodatko¬ wy kanal wylotowy usytuowany w górnej czesci komory paliwowej oraz zawór wlaczajacy zespól wspomagajacy zaplon, znamienne tym, ze komora paliwowa (29), usy¬ tuowana nad zespolem (16) wspomagajacym zaplon, ma dodatkowy kanal wlotowy (45) polaczony z kanalem doprowadzajacym powietrze do silnika, zas zawór (35) ma suwak zaopatrzony w pare rowków zapewniajacych polaczenie pomiedzy kanalem wlotowym (38) paliwa oraz dodatkowym kanalem wylotowym (40) paliwa, przy zam¬ knietym dodatkowym kanale wlotowym (45), w jednym polozeniu suwaka, oraz polaczenie komory paliwowej (29) 10 z dodatkowym kanalem wlotowym (45), przy zamknietych pozostalych kanalach, w drugim polozeniu suwaka. 2. Urzadzenie wedlug zastrz. 1, znamienne tym, ze zawiera kanal bocznikowy (36) laczacy kanal wlotowy (38) z dodatkowym kanalem wylotowym (40). 3. Urzadzenie wedlug zastrz. 2, znamienne tym, ze dodatkowy kanal wlotowy (45) jest polaczony z komora paliwowa (29) za pomoca otworów (33, 44) usytuowanych po jednej stronie kanalu (34) mieszczacego suwak zaworu (35), przy czym w pierwszym polozeniu suwaka zaworu (35) koncówka suwaka zamyka jeden z tych otworów (33, 44). c a» lii FIG.Z jsB^118 770 l"'""CC3h 2S39 LUD Z-d 2, z. 38/1400/83, n. 100+20 egi Cena 100 zl PL PL PL PL