ਆਟਾ
ਆਟਾ, ਅਨਾਜ ਦੇ ਦਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਪੀਸ ਕੇ ਉਸਦੇ ਬਣੇ ਪਾਉਡਰ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਬ੍ਰੈਡ ਦਾ ਇੱਕ ਐਹਮ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, ਹੋ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਆਟਾ ਰੋਟੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕੰਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਾਰ ਆਟਾ ਨੂੰ ਮੱਕੀ ਨਾਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਕਣਕ ਦਾ ਹੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਨਾਜ ਤੋਂ ਆਟਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਚੱਕੀ ਵਿੱਚ ਪੀਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਆਟੇ ਨੂੰ ਫਲੋਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਫਲਾਵਰ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਹੀ ਇੱਕ ਸੰਸਕਰਣ ਹੈ।
ਆਟਾ ਇੱਕ ਪਾਉਡਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕੱਚੇ ਅਨਾਜ, ਜੜ੍ਹਾਂ, ਬੀਨਜ਼, ਨੱਟ ਜਾਂ ਬੀਜ ਨੂੰ ਪੀਸ ਕੇ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਟੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਈ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਭੋਜਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅੰਨ ਦਾ ਆਟਾ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਕਣਕ ਦਾ ਆਟਾ, ਰੋਟੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਅੰਸ਼ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਕੁਝ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਮੱਕੀ ਦਾ ਆਟਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਮੇਸੋਅਮਰੀਕੀ ਪਕਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਸਥਾਨ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰਾਈ ਦਾ ਆਟਾ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਰੋਟੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
ਸੀਰੀਅਲ ਆਟੇ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਤਾਂ ਐਂਡੋਸਪਰਮ, ਜਰਮ, ਅਤੇ ਬ੍ਰੈਨ ਇਕਠੇ (ਪੂਰੇ ਦਾਣੇ ਦਾ ਆਟਾ) ਜਾਂ ਇਕੱਲੇ ਐਂਡੋਸਪਰਮ (ਰਿਫਾਈਂਡ ਆਟਾ) ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਣਾ ਜਾਂ ਤਾਂ ਆਟੇ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਮੋਟਾ ਕਣਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ (ਕੌਮੀਨੇਸ਼ਨ ਡਿਗਰੀ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਆਟੇ ਦਾ ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; ਸ਼ਬਦ ਦੋਵਾਂ ਢੰਗਾ ਨਾਲ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਕੌਰਨਮੀਲ ਸ਼ਬਦ ਅਕਸਰ ਮੋਟੇ ਆਕਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੱਕੀ ਦਾ ਆਟਾ ਬਾਰੀਕ ਪਾਉਡਰ ਦਾ ਸੰਦਰਭ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਵਿਭਾਜਨ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਉਤਪਾਦਨ
[ਸੋਧੋ]ਆਟੇ ਦੇ ਪੀਸੇ ਜਾਣ ਦਾ ਅਰਥ ਅਨਾਜ ਦੇ ਦਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਪੱਥਰਾਂ ਜਾਂ ਸਟੀਲ ਦੇ ਪਹੀਆਂ ਵਿੱਚਕਾਰ ਪੀਸਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[1] ਅੱਜਕੱਲ, "ਸਟੋਨ ਗਰਾਉਂਡ" ਦਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਰਥ ਇਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਨਾਜ ਚੱਕੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਪੱਥਰ ‘ਤੇ ਦੂਜਾ ਪੱਥਰ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਧਾ ਜਾਂ ਟੇਢ਼ਾ ਲਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਨਾਜ ਦੇ ਦਾਨੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਬੀਜਾਈ
ਪਿਹਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਰਲ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਸਿੱਧਾ ਹੱਥ ਨਾਲ ਛੱਟਾ ਦੇ ਕੇ ਵਾਹ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ । ਹਫਤੇ ਵਿੱਚ ਕਣਕ ਦੇ ਬੀਜ ਉਗ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਅੱਜ ਕੱਲ ਕਣਕ ਬੀਜਣ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਤਕਨੀਕਾਂ ਅਤੇ ਸੰਦ ਆ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾਲਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਜਿਥੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬਲਦ ਨਾਲ ਕੰਮ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਅੱਜ ਉੱਥੇ ਟਰੈਕਟਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੰਮ ਜਲਦੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਰਚਨਾ
[ਸੋਧੋ]ਆਟੇ ਵਿੱਚ ਸਟਾਰਚਸ ਦੀ ਉੱਚ ਮਾਤਰਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਦਾ ਸਬਸੈੱਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੋਲੀਸੈਕਰਾਇਡ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖਾਣਾ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਆਟੇ ਵਿੱਚ ਆਲ-ਪਰਪੋਸ ਵਾਲਾ ਆਟਾ (ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਾਦੇ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ), ਸੈਲਫ-ਰਾਈਸਿੰਗ ਆਟਾ, ਕੇਕ ਦਾ ਆਟਾ ਅਤੇ ਬਲੀਚ ਆਟਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[2] ਆਟੇ ਦੀ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜਿੰਨੀ ਸਖਤ ਅਤੇ ਕਠੋਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਉਂਨੀਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੁਰਕੁਰੀ ਜਾਂ ਕਰਾਰੀ ਬਰੈੱਡ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਟੇ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨਾ ਘੱਟ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਉਨਾਂ ਕੇਕ, ਕੂਕੀਜ਼ ਅਤੇ ਪਾਈ ਕਰਸਟ ਲਈ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇਗਾ। [3]
ਗੈਲਰੀ
[ਸੋਧੋ]-
ਕਣਕ
-
ਰੋਲਰ ਮਿਲ
-
ਆਟੇ ਦੀਆਂ ਬੋਰੀਆਂ
-
ਅਲਗ-ਅਲਗ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਆਟੇ
ਨੋਟ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Eben Norton Horsford (1875). "Chapter II: The Art of Milling". Report on Vienna bread. Washington: Government Printing Office.
- ↑ "Flours Online". lovelocal.in. 17 June 2021.
- ↑ "Self-rising Flour Vs. All-purpose Flour: Know the Difference". Tastessence (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Retrieved 2011-04-15.