Kapadozia

Artikulu hau Italiako herriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Kapadozia (argipena)».

Göreme parke nazionala eta Kapadoziako labar guneak¹ UNESCOren gizateriaren ondarea
Kapadoziako ikuspegia
Mota	Biak
Irizpideak	i, iii, v, vii
Erreferentzia	357
Kokalekua	Turkia
Eskualdea²	Europa eta Ipar Amerika
Izen ematea	1985 (IX. bilkura)
¹ UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) ² UNESCOren sailkapena

Kapadozia^[1] (grezieraz Καππαδοκία/Kappadokía eta turkieraz Kapadokya) Turkiako erdialdean dagoen eskualdea eta Anatoliako antzinako lurraldea da. Gaur egun Aksaray eta Nevşehir probintzien barruan dago nagusiki, izandakoaren zatia besterik ez delarik.

Historia eta kultura aberatsekoa izanda, herrialdeko turismoaren baliabide nagusietakoa da. Naturaren aldetik, erdi basamortuko paisaia ikusgarriak daude eskualdean, haizeak eta erosioak sortutako harri eta hondarrezko forma bitxiak erakusten dituena.

Hau guztia dela eta, UNESCOk 1985ean Gizateriaren Ondaretzat hartu zituen Kapadoziako inguruneak.

Historia

Persiar Inperioa desagertu ondoren, Ariarates I.a (K.a. 405-K.a. 322), lurraldeko errege eta gobernari bihurtu zen, eta Kapadoziako Erresuma zabaldu zuen Itsaso Beltzeraino. Bakean bizi izan ziren Alexandro Handia hil arte, gainbehera hasi zenean.

Erromatar Inperioaren probintzia izan zen I. mendean, Cappadocia izenarekin, bi mende geroago Armenia Prima eta Armenia Secunda lurraldeetan banatu zuten eta VI. mendean Cappadocia Prima eta Cappadocia Secundatan.

Jesukristoren ondorengo lehendabiziko mende horietan kristautasunaren hastapeneko komunitateak sortu zituzten bertan, erdi ezkutuan eta hainbat lekutan lur azpiko hiriak eraikiz, gaur egun ere orduko aztarnak ikus daitezkelarik.

Azkenik, Otomandar Inperioaren garaian Nevşehir hiria sortu zuten, XVIII. mendearen hasieran, eta gaur egun ere eskualdeko hiri nagusia da.

Kultura ondarea

Eskualdea arras aberatsa da eremutarren kobazulo eta antzinako labar-monasterioei dagokienez, munduko ingurune zabalenetarikoa mota honetakoa barne hartzen duelarik. IV. mendean lehenengo eremitak joan ziren ingurune honetara, eta gaur egun Göreme eremuan haitz kontzentrazio handiena dago, eskualdean zehar beste hainbat sakabanatuta badago ere. Tokalı, Elmalı, Barbara, Yilanlı, Karanlık eta Çarıklı elizak nabarmentzekoak dira Göremen, XI. mendekoak direnak eta haitzen barruan egindakoak daudenak.

Erreferentziak

↑ Euskaltzaindia. (2004/XII/16). 142. araua: Antzinateko eskualdeen euskarazko izenak. Bilbo.

Kanpo estekak

(Ingelesez)(Frantsesez)Aksarayko gobernazioaren webgunea

Datuak: Q217265
Multimedia: Cappadocia / Q217265

120ko Erromatar Inperioko probintziak

[1] Euskaltzaindia. (2004/XII/16). 142. araua: Antzinateko eskualdeen euskarazko izenak. Bilbo.

[1]

i e a Gizateriaren Ondarea Turkian
Egeo	Afrodisias Efeso Hierapolis / Pamukkale Pergamo Xanthos / Letoon¹
Itsaso Beltza	Hattusako hiriburu hitita Safranbolu
Erdialdeko Anatolia	Göremeko Parke Nazionala eta Kapadoziako harrizko guneak Çatal Höyük aztarnategi neolitikoa Divriğiko Ospitale eta Meskita Handia
Ekialdeko Anatolia	Aniko hiri zaharra
Marmara	Troiako aztarnategi arkeologikoa Bursa eta Cumalıkızık Istanbulgo gune historikoak Selimen meskita eta inguruko instalazioak
Mediterraneo	Xanthos / Letoon¹
Hego-ekialdeko Anatolia	Nemrut mendia Komagenen Diyarbakırreko gotorlekua eta Hevsel lorategiak Göbekli Tepe
¹ Beste eskualdeekin batera