Asma

Artikulu honek erreferentziak behar ditu. Hemen erreferentzia egiaztagarriak gehituz lagun dezakezu.

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Asma
Deskribapena
Mota	bronchospasm (en) eritasuna
Espezialitatea	pneumologia Immunologia
Sintoma(k)	eztula, bularreko mina, hantura wheeze (en)
Asoziazio genetikoa	Zerrenda ERBB4 (en) , RAP1GAP2 (en) , FBXL7 (en) , CDHR3 (en) , GSDMB (en) , IL33 (en) , RAD50 (en) , GSDMA (en) , IL13 (en) , IGSF3 (en) , HPSE2 (en) , PSAP (en) , ATG3 (en) , MKLN1 (en) , XPR1 (en) , ABI3BP (en) , KLHL5 (en) , COL22A1 (en) , HLA-DQA1 (en) , IRF1-AS1 (en) , ACO1 (en) , ZNF665 (en) , PRKG1 (en) , IL6R (en) , GAB1 (en) , PBX2 (en) , NOTCH4 (en) , TSBP1 (en) , IKZF4 (en) , PYHIN1 (en) , IL1RL1 (en) , SLC30A8 (en) , IL18R1 (en) , SMAD3 (en) , IL2RB (en) , SLC22A5 (en) , RORA (en) , PDE4D (en) eta CTNNA3 (en)
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	Formoterol, troleandomycin (en) , zafirlukast (en) , oxtriphylline (en) , Salbutamol, halothane (en) , Terbutalina, aminophylline (en) , bitolterol (en) , Efedrina, montelukast (en) , Salmeterol, zileuton (en) , pirbuterol (en) , Teofilina, ephedra (en) , (+)-pseudoephedrine (en) , Azido kromogliziko, metaproterenol (en) , Betametasona, Klenbuterol, acefylline (en) , zafirlukast (en) , dyphylline (en) , montelukast (en) , zileuton (en) , Formoterol, diphemanil (en) , metaproterenol (en) , bambuterol (en) , Budesonida, etofylline (en) eta antiasthmatic (en)
Identifikatzaileak
GNS-10-MK	J45.90, J45 eta J45.909
GNS-9-MK	493 eta 493.9
OMIM	600807
DiseasesDB	1006
MedlinePlus	000141
eMedicine	000141
MeSH	D001249
Disease Ontology ID	DOID:2841

Asma edo txurruna arnas gaixotasun kronikoa da. BGBK («Biriketako Gaixotasun Kroniko Butxatzailea») ez bezala, asma eritasun itzulgarria da, hau da, tratamenduaren bidez konpondu ahal dena.

Euskal Herrian, orokorrean, asmak jotzen ditu helduen %5a eta umeen %10a gutxi gora-behera.

2001–2002an egindako ISAAC («Internacional Study of Asthma and Alergies in Childhood») ikerketaren arabera, 6-7 urteko umeen %8.5a Gipuzkoan eta %12.2a Bizkaian asmatikoak ziren, bai eta 13-14 urteko %12.8a eta %13.8a ere, hurrenez hurren.

• Alergenoak: katuak, lore- eta belar-hautsak, etxeko hautsak, hezetasuna, keak (tabakoaren barne) eta abar.
• Infekzioak.
• Farmakoak: Tipikoki, aspirina.
• Estresa: lanekoa, emozionala, kirola.

Lehendabiziko sintomak 1. urte aurretik agertzen dira. Agerpen ohikoa da gauez eztula eta arnasestua edukitzea eta txistualdiak entzutea toraxen. Askotan, urtaroen arabera gaixotasuna agertzen edo okertzen da, udaberrian batik bat.

Asmaren ezaugarri da behin eta berriz episodio hauek izatea: arnastean txistu hotsa, arnasestua, bular-estua eta eztula.^[1]

Auskultazioan, tipikoak dira txistu-hotsak eta espirazio luzatua gaixotasuna kontrolaturik ez dagoenean.

Proba erradiologikoetan, ez da ezer berezirik ikusten. Proba analitikoetan, aldiz, E immunoglobulina (Ig E) eta eosinofilo altuak ikusten dira odolean.

GINA edo «Global Iniciative for Asthma» mundu mailan gaixotasunaren inguruan adostutako arauak dira.

• Eragileak saihestea.
• Inhalagailuak erabiltzea.
• Kortikoideak hartzea.

• GINA programaren webgunea

Gai honi buruzko informazio gehiago lor dezakezu Scholian