1831 yng Nghymru

Mae'r erthygl hon yn ymwneud ag arwyddocâd penodol y flwyddyn 1831 i Gymru a'i phobl

• Cyfrifiad 1831 yn ddangos mae Merthyr Tudful oedd y dref fwyaf yng Nghymru
• Gwrthryfel y gweithwyr ym Merthyr Tudful
• Edward Pryce Lloyd, Barwn 1af Mostyn yn newid ei enw i Edward Pryce Lloyd-Mostyn drwy drywdded brenhinol
• Collwyd 130 o fywydau yn llongddrylliad y stemar padl Rothsay Castle yn ar Draeth Lafan
• Richard Bulkeley Williams-Bulkeley yn cael ei ethol yn Aelod Seneddol Biwmares
• Ordeinio Thomas Elias (Bardd Coch) yn weinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ^[1]
• Yr Arglwydd Ystys Syr William Milbourne James yn cael ei alw i'r bar yn Lincoln's Inn ^[2]
• Robert Meredith, argraffydd Cymraeg yn yr Unol Daleithiau, yn ymfudo i'r America ^[3]
• Charles Nice Davies yn cael ei benodi yn llyfrgellydd Llyfrgell yr Annibynwyr ^[4]

• Thomas Lloyd Jones (Gwenffrwd) - Ceinion Awen y Cymmry ^[5]
• John Evans (I. D. Ffraid) - Hanes yr Iddewon
• Isaac Jones - Geiriadur Ysgrythyrol
• Benjamin Jones (P A Môn) - Y Cronicl, neu Draethawd ar Fedydd
• Thomas Williams (Eos Gwynfa) - Manna'r Anialwch
• William Davies Leathart - The Origin and Progress of the Gwyneddigion Society of London. Instituted M.DCC.LXX ^[6]
• William Jones - Hanes Cymmanfa y Bedyddwyr ^[7]
• Thomas Phillips - Esboniad Byr ar y Testament Newydd ^[8]
• Daniel Evans (Daniel Ddu o Geredigion) - Gwinllan y Bardd ^[9]

• Daniel Rees - Casgliad o Psalmau a Hymnau ^[10]

• 20 Mai, David Saunders - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd (bu farw 1892) ^[11]
• 14 Ionawr, John David Davies - hynafiaethydd (bu farw 1911) ^[12]
• 23 Chwefror, James Bilsland Hughes - cerddor (bu farw 1878)
• 31 Mawrth, Lewis William Lewis (Llew Llwyfo) - bardd, nofelydd, a newyddiadurwr (bu farw 1901) ^[13]
• 13 Ebrill, Richard Jones Owen (Glaslyn) - bardd a llenor (bu farw 1909) ^[14]
• 28 Ebrill, Godfrey Morgan, Is-iarll 1af Tredegar - milwr a gwleidydd (bu farw 1913) ^[15]
• Mai, David Roberts (Dewi Havhesp) - bardd (bu farw 1884) ^[16]
• 3 Mai, Syr Walter Morgan, Barwnig 1af - arglwydd faer Llundain (bu farw 1916) ^[17]
• 16 Mai, David Edward Hughes - cerddor, ffisegwr a dyfeisydd (bu farw 1900) ^[18]
• 10 Gorffennaf, Hugh Jones - gweinidog gyda'r Bedyddwyr a phrifathro coleg (bu farw 1883) ^[19]
• 16 Awst, David Howell, (Llawdden) - deon (bu farw 1903) ^[20]
• 16 Hydref, John Jones (Eos Bradwen) - cerddor (bu farw 1899) ^[21]
• 5 Tachwedd, Anna Leonowens - athrawes plant Mongkut, brenin Siam. Anfarwolwyd yn y sioe gerdd The King and I
• 8 Rhagfyr, William Dykins (Dirwynydd) - llenor a bardd gwlad (bu farw 1872) ^[22]
• 14 Rhagfyr, Griffith John - cenhadwr (bu farw 1912) ^[23]
• 31 Rhagfyr, Charles Heath - argraffydd (g. 1761) ^[24]
• Dyddiad anhysbys
  • William Davies (Gwilym Teilo) - llenor, bardd a hanesydd (bu farw 1892) ^[25]
  • Robert Prys Morris - hanesydd a hynafiaethydd (bu farw 1890)
  • William Hugh Evans - gweinidog gyda'r Wesleaid, a llenor (bu farw 1909)
  • Richard Owens - pensaer capeli a The Welsh Streets yn Lerpwl (bu farw 1891) ^[26]
  • James Hughes - (Iago Bencerdd) - Cerddor (bu farw 1878)

• Ionawr Thomas Jones - gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, ac esboniwr (g. 1761) ^[27]
• 7 Ionawr, Edward Davies - clerigwr ac awdur llyfrau (g.1756) ^[28]
• 8 Mawrth, Nathaniel Rowland - gweinidog ac offeiriad eglwysig (g. 1749) ^[29]
• 30 Mawrth, Dafydd Jones (Dafydd Siôn Siâms) – bardd (g. 1743) ^[30]
• 10 Ebrill, James James - gweinidog Methodistaidd ac Annibynnol (g. 1760) ^[31]
• 8 Mehefin Sarah Siddons - actores (g. 1755) ^[32]
• 11 Awst, Cradock Glascott – clerigwr efengylaidd (g. 1743) ^[33]
• 11 Awst, Jenkin Lewis - gweinidog ac athro Annibynnol (g. 1760) ^[34]
• 13 Awst, Dic Penderyn - glöwr a merthyr y dosbarth gweithiol (g. 1808) ^[35]
• 25 Awst, David Jones, Treffynnon - gweinidog gyda'r Annibynwyr, emynydd a cherddor (g 1770) ^[36]
• 29 Awst, John Williams - clerigwr Methodistaidd (g. 1747) ^[37]
• Rhagfyr, Edmund Francis - gweinidog gyda'r Bedyddwyr Albanaidd ^[38]
• 24 Rhagfyr, Maurice Evans - clerigwr efengylaidd (g. 1765) ^[39]