Cheetahs (Verenigde Rugbykampioenskap)

Cheetahs
Bynaam(e)		Cheetahs
Stigting		2005
Unie		Vrystaatse Rugbyunie
Ligging		Bloemfontein, Vrystaat
Streek		Vrystaat en Noord-Kaap
Stadion		Vrystaatstadion Griekwapark
Kapasiteit		48 000 en 18 000
Afrigter(s)		Hawies Fourie
Kaptein(s)		Tian Meyer Ruan Pienaar
Liga(s)		Pro14→Verenigde Rugbykampioenskap
2019–20		4de
Tuiskleure		Weg kleure
Statistiek
Meeste wedstryde		97 Adriaan Strauss
Meeste punte		331 Johan Goosen
Meeste drieë		24 Sarel Pretorius
Eerste wedstryd
Vrystaat 20 – 24 Gauteng Leeus (2 Maart 1997)
Grootste oorwinning
Cheetahs 92 – 17 Sunwolves (15 April 2016)
Grootste nederlaag
Hurricanes 61 – 7 Cheetahs (20 Mei 2017)
Amptelike webwerf
www.fscheetahs.co.za
Unie webwerf
www.sarugby.net

Die Cheetahs (weens borgskapredes bekend as die Toyota Cheetahs), is ’n Suid-Afrikaanse rugbyspan wat tans aan die multinasionale Verenigde Rugbykampioenskap deelneem, nadat hulle van 2006–2017 aan die Superrugbykompetisie deelgeneem het. Die konsessie sluit die Vrystaat en die Noord-Kaap in. In terme van Curriebekerunies kom die Cheetahs spelers van die Vrystaat Cheetahs, Noord-Vrystaat Griffons en die Griekwas af. Hulle speel hul tuiswedstryde op die Toyota-stadion in Bloemfontein. Die huidige kaptein van die span is Francois Venter.

Die Cheetahs was een van die twee konsessies wat in 2006 tot die uitgebreide Super 14-kompetisie toegetree het; die ander was die Western Force. Die Sentrale Unie is in April 2005 ten koste van die SOK-unie die konsessie toegeken. In hul eerste seisoen het die Cheetahs verbasend goed gevaar toe hulle tiende uit 14 geëindig het. Voordat die Cheetahs tot Superrugby aanvaar is in 2006 het hul spelers as deel van die Cats-konsessie op die veld gedraf. Die Vrystaatse Curriebekerspan het in 1997, voordat Suid-Afrika konsessies toegeken het, ook aan die Super 12 kompetisie deelgeneem.^[1] In 2017 is die Cheetahs se deelname aan Superrugby beëindig en het die span begin met deelname aan die Pro14-toernooi.

Die primêre kleure van die Sentrale Cheetahs is ’n wit trui met ’n oranje kraag met ’n turkoois en pers motief teen die kant van die trui. Die kleure verteenwoordig die drie Curriebekerunies wat deel uitmaak van die konsessie; oranje en wit (Vrystaat Cheetahs), turkoois (Griekwas) en pers (Noord-Vrystaat Griffons).

Die alternatiewe trui het dieselfde ontwerp, behalwe dat die primêre kleur oranje is. Die klere word deur Puma vervaardig en die primêre borg van die konsessie is Toyota.

Voor Suid-Afrika se toetrede tot die toenmalige Super 12, het die plaaslike Curriebekerspanne aan die kompetisie deelgeneem. Die Vrystaat Cheetahs, een van die spanne wat die teenswoordige Sentrale Cheetahs opmaak, het in 1997 aan een Super 12 seisoen deelgeneem.^[1] Die Vrystaat het in 11 wedstryde gespeel waarvan hulle 5 gewen en 6 verloor het. Aan die einde van die seisoen was hulle 7de op die punteleër.

Voorstelle van die Sentrale Unie-konsessie en die SOK (Suidelike en Oostelike Kaap)-konsessie is bestudeer vir die toekenning van ’n vyfde Super 14-spanlisensie. Die Sentrale Unie het aan SARU beklemtoon dat die streek tweede na die Westelike Provinsie was in terme van aantal Springbokke gelewer. Die Sentrale Unie het ook genoem dat hulle ’n stewige en stabiele ondersteuningsbasis het wat sou kon voldoen aan die finansiële en administratiewe verantwoordelikhede en vereistes van ’n Super 14-rugbyspan.^[2]

In die helfte van April 2005 het die Suid-Afrikaanse Rugbyunie aangekondig dat die Sentrale Unie-konsessie die vyfde Suid-Afrikaanse span sou wees vir die uitgebreide Super 14-kompetisie wat in 2006 sou afskop. Die konsessie is ten koste van die Suidelike en Oostelike Kaap (sien Southern Spears) aan die Sentrale Cheetahs toegeken. In die voorseisoen van die nuwe Super 14-kompetisie het die Cheetahs teen die twee ander nuwe konsessies gespeel; die Australiese Western Force en die ander Suid-Afrikaanse span, die Southern Spears. Die Cheetahs was die sterkste van die drie spanne en het die Spears met 48 - 0 vermorsel en het die Western Force in Perth oortuigend geklop met 29 - 19.

Die Cheetahs het hul eerste wedstryd gespeel op 10 Februarie 2006 en het getoon dat hulle gereed is vir die kompetisie, maar was nie goed genoeg om die Bulls van Pretoria te klop nie. Hulle het met 18 - 30 in hul eerste amptelike wedstryd verloor. In die tweede week van die kompetisie het die Cheetahs hul eerste Super 14-wedstryd gewen toe hulle die Sharks in ’n opwindende wedstryd met een punt (27 - 26) gewen het. Teen die vierde ronde van die 2006 seisoen het die Cheetahs teen die punteleiers, die Hurricanes te staan gekom. Die Cheetahs het, tot die verrassing van baie mense, die Hurricanes geklop en so hul eerste tuiswedstryd afgedwing en bewys dat hulle in die kompetisie behoort. Die Cheetahs het 2006 afgesluit met ’n tiende plek uit 14 spanne.

Die Sentrale Cheetahs het die 2007 Super 14-seisoen op ’n hoë noot afgeskop toe hulle die Stormers met 27 - 9 in Bloemfontein geklop het. Die res van die seisoen het hulle nog drie wedstryde gewen. Hulle het die seisoen afgesluit met ’n 11de plek op die punteleër. In 2008 kon die Cheetahs slegs een wedstryd wen (teen die Reds maar het dertiende geëindig omdat hulle so baie bonuspunte gehad het (9 in totaal). In die 2009 Super 14-seisoen het dit egter nog slegter gegaan toe die Cheetahs heel laaste geëindig het op die punteleer. Een ligpunt was dat hulle daarin kon slaag om die Sharks, wat op daardie stadium tweede op die punteleer was,^[3] met 31 - 9 te klop. Twee weke later het die Cheetahs die verdedigende kampioene, die Crusaders met 20 - 13 geklop.^[4]

In 2011 het die Cheetahs hul swak oorsese rekord begin verbeter deur hul eerste wedstryd te wen (teen die Waratahs, en in 2012 het hulle nog beter gevaar deur twee wedstryde te wen en 11 ligapunte in die buiteland te behaal.

In 2013 het die Cheetahs sonder meer hul beste toernooi tot dusver beleef deur sesde in die kompetisie te eindig en sodoende te kwalifiseer vir die uitspeelrondes (iets van ’n kwarteindstryd). Die span het ook sy vorige rekord van vyf seges in ’n seisoen na tien verbeter en die 54 ligapunte is die meeste wat die span nóg in een seisoen kon bymekaarmaak en die span het sy beste oorsese toer beleef deur drie van die vier wedstryde te wen. Voorts is spelers soos Pieter Labuschagne, Trevor Nyakane, Pieter van Zyl, Willie le Roux en Robert Ebersohn as beloning vir goeie spel gedurende die toernooi as nuwe spelers in die Springbokgroep vir die inkomende toetsreeks teen Samoa, Skotland en Italië gekies waarvan slegs Labuschagne en Ebersohn nie hul debuut vir die Springbokke gemaak het nie.

In 2014, na ’n teleurstellende veldtog in die Superrugbytoernooi, het die Vrystaat ’n aantal spelers aan oorsese en plaaslike klubs afgestaan. Spelers soos Johan Goosen, Riaan Smit, Philip van der Walt, Rossouw de Klerk (Frankryk), Hennie Daniller, Andries Ferreira (Italië), Ligtoring Landman (Wallis), Nick Schonert (Engeland), Kevin Luiters (Oostelike Provinsie), Pieter Labuschagne, Trevor Nyakane en Adriaan Strauss (Blou Bulle) het groener weivelde gaan soek^[5] terwyl Piet Lindeque uitgetree het.^[6] Ten spyte hiervan is spelers soos Cornal Hendricks, Lood de Jager en Oupa Mohoje na die Springbokspan opgeroep om teen Wallis en Skotland te speel.

Op 2 Desember 2015 is aangekondig dat die konsessie van die Cheetahs, waarvan die rugbyunies van die Vrystaat, Griekwas en Griffons sedert 2006 gesamentlike aandeelhouers was, oorgedra word aan die Vrystaatse Rugbyunie as enigste aandeelhouer. Met hierdie skuif saam is die logo van die konsessie aangepas om die kleure van die Vrystaat Cheetahs te verteenwoordig. Die nuwe logo is ’n samevoeging van die vorige logo van die konsessie en dié van die Vrystaat Cheetahs.^[7]

Deur die loop van die 2017-seisoen van Superrugby is besluit om die toernooi se formaat weer aan te pas en die aantal spanne van 18 na 15 te verminder. Suid-Afrika sou twee spanne en Australië een span moes prysgee. Die Cheetahs, saam met die Kings is in Julie die trekpas gegee.^[8] Later in Julie is bekend gemaak dat die Cheetahs saam met die Kings en twaalf spanne van Ierland, Wallis, Skotland en Italië sal meeding in ’n nuwe uitgebreide formaat van die Pro14-toernooi waar hulle 21 rondomtaliewedstryde sal speel voor die aanvangs van die uitkloprondes.^[9]

Die tuisveld van die Cheetahs is die Vrystaatstadion, voorheen bekend as Vodacom Park, in Bloemfontein. Die stadion het sitplek vir 48,000 toeskouers nadat dit in 2009 opgegradeer is vir die 2010 FIFA Wêreldbeker. Die stadion is die tuiste van rugby in die Vrystaat en is ook die tuiste van die Vrystaat Cheetahs, ’n Curriebekerspan wat die meeste spelers aan die konsessie lewer. Wedstryde word ook op Hoffepark in Kimberley, tuiste van die Griekwas Rugbyunie, en op die Noordwes-stadion in Welkom, tuiste van die Griffons Rugbyunie, gespeel.

’n Volgepakte stadion (met 37 383 toeskouers) het die eerste amptelike wedstryd van die Cheetahs in die Super 14 teen die Bulls op 10 Februarie 2006 aanskou.

Die volgende tabel som die Cheetahs se Super 14-uitslae en een Super 12-uitslag op:^[10]

Seisoen	Pos	Gespeel	Gewen	Gelyk	Verloor	Punte vir	Punte teen	+/-	BP	Pte	Notas
1997[1]	7de	11	5	0	6	301	327	−26	5	25	As Vrystaat
2006	10de	13	5	0	8	272	367	−95	7	27
2007	11de	13	4	1	8	265	342	−77	4	22
2008	13de	13	1	0	12	255	428	−173	9	13
2009	14de	13	2	0	11	213	341	−128	4	12
2010	10de	13	5	1	7	315	393	−78	4	26

Die volgende tabel som die Cheetahs se Superrugby-uitslae op:

Seisoen	Pos	Gespeel	Gewen	Gelyk	Verloor	Punte vir	Punte teen	+/-	BP1	Pte	Notas
2011	11de	16	5	0	11	435	437	−2	12	40
2012	10de	16	5	0	11	391	458	−67	10	38
2013	6de	16	10	0	6	382	358	+24	6	54	Verloor teen Brumbies in kwalifiserende rondte
2014	14de	16	4	1	11	372	527	−155	6	24
2015	12de	16	5	0	11	357	531	−174	6	26

¹ Punte toegeken vir ’n loslootjie is nie hierby ingereken nie.

Die volgende tabel som die Cheetahs se Superrugby-uitslae vir die uitgebreide toernooi van agtien spanne op:

Seisoen	Pos Alg	Pos Groep	Gespeel	Gewen	Gelyk	Verloor	Punte vir	Punte teen	+/−	BP1	Pte	Notas
2016	14de	5de	15	4	0	11	377	425	–48	5	21
2017	13de	6de	15	4	0	11	395	551	–156	5	21

Seisoen	Pos	Gespeel	Gewen	Gelyk	Verloor	BP	Punte	Notas
2017-’18	6de	21	12	0	9	15	63	Verloor in uitspeelwedstryd teen Scarlets
2018-’19	11de	21	8	1	12	12	46

Cheetahs-span vir die 2022-’23 Europese Professionele Klubrugby (ECPR) Uitdaagbeker

Stutte Aranos Coetzee Marné Coetzee Schalk Ferreira Alulutho Tshakweni Mzamo Majola Mxoli Nqobisizwe Conraad van Vuuren Hencus van Wyk Hakers Marko Janse van Rensburg Marnus van der Merwe Louis van der Westhuizen Janus Venter Slotte Rynier Bernardo Jean Droste Friedle Olivier Sibabalo Qoma Victor Sekekete Mzwanele Zito

Losvoorspelers George Cronjé Daniel Maartens Oupa Mohoje Andisa Ntsila Jeandré Rudolph Roelof Smit Gideon van der Merwe Skrumskakels Zinedine Booysen Branden de Kock Rewan Kruger Ruan Pienaar Losskakels Reinhardt Fortuin George Lourens Siya Masuku

Senters Evardi Boshoff David Brits Robert Ebersohn Frans Steyn Vleuels Enver Brandt Munier Hartzenberg Daniel Kasende Andell Loubser Heelagters Cohen Jasper Tapiwa Mafura Siba Xamlashe

• Rassie Erasmus (2006 – 2007)
• Naka Drotské (2008 – 2015)
• Franco Smith (2016 – 2019)
• Hawies Fourie (2019 – )

Cheetahkapteins sedert 2006.

Nommer	Naam	Jaar (wedstryde)	Provinsie
0	Helgard Müller	1997 (11)	Vrystaat
1	Juan Smith	2006 (6), 2007 (11), 2008 (7) 2009 (9), 2010 (9), 2011 (1)	Vrystaat
2	Ryno van der Merwe	2006 (7)	Vrystaat
3	Ollie le Roux	2007 (2)	Vrystaat
4	Rory Duncan	2008 (5)	Vrystaat
5	Hendro Scholtz	2008 (1), 2009 (4)	Vrystaat
6	Adriaan Strauss	2010 (4), 2011 (8), 2012 (15) 2013 (16), 2014 (16)	Vrystaat
7	Naas Olivier	2011 (1)	Griekwas
8	Andries Strauss	2011 (2), 2012 (1)	Vrystaat
9	Wilhelm Steenkamp	2011 (4)	Vrystaat
10	Francois Uys	2015 (14)	Vrystaat
11	Heinrich Brüssow	2015 (1)	Vrystaat
12	Francois Venter	2015 (1), 2016 (13), 2017 (10)	Vrystaat
13	Lood de Jager	2016 (1)	Vrystaat
14	Oupa Mohoje	2016 (1)	Vrystaat
15	Torsten van Jaarsveld	2017 (4)	Vrystaat
16	Tian Meyer	2017 (1)	Vrystaat

Wikimedia Commons bevat media in verband met Cheetahs (Superrugbyspan).

• (en) Amptelike webblad
• (en) Amptelike webblad van die Griekwaland-Wes Rugbyunie
• (en) Data en statistiek by pickandgo.info
• (en) Data en statistiek by itsrugby.co.uk
• (en) Cheetahs Geargiveer 7 Maart 2006 op Wayback Machine by RugbyHeaven.com
• (en) Cheetahs by SuperXV.com