Sicilia (èbbica burbònica)
Poi dû Congressu di Vienna dû 1815, ca ristabbilìu li munarchi di l'Europa nta lu tronu c'avianu pirdutu nta l'èbbica napuliònica, lu rè Firdinannu I°, già rè Ferdinannu IV di Nàpuli e di Sicilia, si fa attribuiri lu Regnu di Napuli c'avìa pirdutu ntû 1806 e l'ottu di dicìmmiri dû 1816 unisci li dui regni criannu accussì lu Regnu dî Dui Sicili.
La supprissiuni furmali dû Regnu di Sicilia fici nàsciri ntâ tutta â Sicilia muvimenti di prutesta e lu 15 di giugnettu dû 1820 li nnipinnintisti ansùrgunu e stabbilisciunu nu cuvernu a Palermu (18-23 giugnettu), prisidutu dû prìncipi Paternò. Lu rè ci manna contru l'esèrcitu ca, a l'òrdini di Florestano Pepe e Pietro Colletta, lu 7 di nuvìmmiri 1820 ripigghia l'ìsula e ristabbilisci la munarchìa assuluta. N'àutru motu nnipinnintista scoppia a Palermu ntô 1848, liatu puru â massunerìa libbirali ca cummatti l'assulitìsimu munàrchicu, e a l'intirissi britannichi, ca miravinu a aviri nu prutetturatu sicilianu. Lu rè dugna la custituzzioni, mentri lu nnipinnintìsimu veni ripressu.
Malgradu sti fatti, nta l'anni dû Regnu dî Dui Sicili, la Sicilia canusci nu granni sviluppu ecunòmicu e nnustriali, addivinennu una dî riggiuni cchiù ricchi di l'Italia. Lu Regnu dî Dui Sicili, secunnu l’Exposition Universaille de la science di Parigi era ntû 1855-56 lu terzu statu cchiù nnustrializzatu dû munnu doppu la Ngriterra e la Francia; e avìa la terza flotta cummirciali dû munnu.
Li cummerci dû sùrfaru (lu pitròliu di l'èbbica), dû sali, li seterî, la nnustria e la ncignirìa marìttima, facìanu di l'ìsula una dî cchiù ricchi e gnustializzati riggiuni di l'Italia. Lu Bancu di Sicilia e chiddu di Nàpuli avìanu nzèmmula li dui terzi di l'oru e dâ ricchizza di tutta l'Italia: li stati cchiù pòviri mmèci èranu ô nord d'Italia unni c'era puru na granni migrazziuni versu la Mèrica miridiunali (ntô particulari, l'Argintina). La migrazzioni a ddu tempu nun asistiva ô sud, unni era assai nica.
