chata

 

 

 

wymowa:

IPA: [ˈxata], AS: [χata] ​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) archit. drewniany budynek mieszkalny na wsi lub w górach; zob. też chata w Wikipedii

(1.2) etn. prosty, prymitywny budynek stawiany przez ludy pierwotne

(1.3) pot. przen. każde mieszkanie lub dom rodzinny

odmiana:

(1.1-3)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	chata	chaty
dopełniacz	chaty	chat
celownik	chacie	chatom
biernik	chatę	chaty
narzędnik	chatą	chatami
miejscownik	chacie	chatach
wołacz	chato	chaty

przykłady:

(1.1) W oknach chat widać było światła naftowych kaganków^[1].

(1.2) Tymczasem w chatach czarowników ozwały się w bomie na szczycie góry dzikie ryki złego Mzimu^[2].

(1.3) Czasem, jak ma robotę, to nie ma jej w domu po parę dni. A ja mam wolną chatę, chłopaki^[3].

składnia:

kolokacje:

(1.1) chata łowicka • chata kurpiowska • chata sudecka • chata góralska • chłopska chata • kurna chata, mieszkać w chacie • kryć chatę gontem / strzechą

(1.2) murzyńska / aborygeńska chata

(1.3) iść / spadać na chatę • być na chacie • pełna / wolna chata

synonimy:

(1.1) chatka, chateńka, chatynka, chałupa, domek

(1.2) szałas

(1.3) mieszkanie, dom; pot. chałupa; slang. chawira (hawira)

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. chatnik m, chatar m

zdrobn. chatka ż, chateńka ż, chatynka ż

przym. chatowy, chatkowy

związki frazeologiczne:

kurna chata • moja chata z kraja • urodzić się w chłopskiej chacie • walić na chatę • wojna pałacom, pokój chatom • zasiedziały w swej chacie • przysłowia: chata bogata nie węgłami, ale pierogami • chleb świętej Agaty od ognia strzeże chaty • czym chata bogata, tym rada / czym chata bogata tym gościom rada • moja chata na końcu wsi, stąd nic nie wiem • gdzie barszcz, kapusta, tam chata nie pusta • gdzie święta Agata, bezpieczna tam chata • święta Agata w zimę bogata • w dzień św. Agaty, jeśli słonko przez okienko zajrzy do chaty, to wiosenka na świat poogląda zza zimowej kraty • w dzień świętej Małgorzaty pierwsze gruszki do chaty

etymologia:

ukr. ха́та, białor. хата^[4]

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) shack, cabin, cottage, hut
• białoruski: (1.1) хата ż
• czeski: (1.2) chalupa; (1.3) byt, dům
• duński: (1.1) hytte w
• esperanto: (1.1) kabano
• fiński: (1.1) maja
• hiszpański: (1.1) cabaña ż
• islandzki: (1.1) kofi m
• jaćwieski: (1.1) chad
• jidysz: (1.1) כאַטע ż (chate)
• kaszubski: (1.1) chëcz ż
• łaciński: (1.1) tugurium n; (1.2) tugurium n
• mandinka: (1.1) buŋo
• niemiecki: (1.1) Hütte ż, Kate ż
• rosyjski: (1.1) изба ż; хата ż (na ukraińskiej lub południoworosyjskiej wsi)
• suahili: (1.1) kibanda, banda
• szwedzki: (1.1) hydda w
• tetum: (1.1) bangasál
• ukraiński: (1.1) хата ż
• wilamowski: (1.1) hytt ż, hyt ż
• włoski: (1.1) casalino m, casolare m

źródła:

 

wymowa:

​^?/i

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) dacza, domek letniskowy^[1]

(1.2) schronisko górskie^[1]

odmiana:

(1.1-2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	chata	chaty
dopełniacz	chaty	chat
celownik	chatě	chatám
biernik	chatu	chaty
wołacz	chato	chaty
miejscownik	chatě	chatách
narzędnik	chatou	chatami

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) bouda ż

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. chatař m, chatařka ż, chatka ż, chatička ż

przym. chatový

czas. chatařit

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

wymowa:

IPA: ['t͡ʃa.ta]

znaczenia:

przymiotnik, forma fleksyjna

(1.1) ż lp od: chato

rzeczownik, rodzaj żeński

(2.1) kaczka, basen, nocnik

(2.2) rodzaj płaskodennej łodzi, krypa

odmiana:

lm chatas

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(2.1) galanga

(2.2) chalana, barca

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

zob. chato

uwagi:

źródła:

 

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) dacza, domek (letniskowy, myśliwski itp.)^[1]

(1.2) schronisko górskie^[1]

odmiana:

(1.1-2)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	chata	chaty
dopełniacz	chaty	chát
celownik	chate	chatám
biernik	chatu	chaty
miejscownik	chate	chatách
narzędnik	chatou	chatami

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. chatár m, chatárka ż, chatárstvo n

zdrobn. chatka ż

czas. chatárčiť ndk., chatáriť ndk.

przym. chatársky, chatový

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła: