Bambusowe
Bambusowe – podrodzina (Bambusoideae Luerss.) roślin z rodziny wiechlinowatych (Poaceae). Typem nomenklatorycznym jest rodzaj bambus (Bambusa). Należy tu w zależności od ujęcia 84–101 rodzajów liczących 940–1320 gatunków[2]. Grupowane są one w dwa plemiona – Bambuseae i Olyreae[3]. Bambusowe występują w krainach tropikalnych i umiarkowanych. W Polsce rośliny te dziko nie rosną (w przypadku włączenia w niektórych systemach do tej podrodziny plemienia Oryzeae wymieniany jest jako przedstawiciel podrodziny jeden gatunek – zamokrzyca ryżowa Leersia oryzoides)[4].
 Bambus pospolity | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina |
bambusowe |
| Nazwa systematyczna | |
| Bambusoideae Luerss. | |
Charakterystyka
edytujSystematyka
edytuj- Pozycja i podział rodziny według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)
Klad okrytonasienne, klad jednoliścienne (monocots), rząd wiechlinowce (Poales), rodzina wiechlinowate (Poaceae). Podrodzina bambusowe stanowi klad wspólnie z podrodziną Ehrhartoideae i wiechlinowych (Pooideae) oznaczany skrótowcem BEP[2][3].
- Pozycja w systemie Reveala (1994–1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa komelinowe (Commelinidae Takht.), nadrząd Juncanae Takht., rząd wiechlinowce (Poales Small), rodzina wiechlinowate (Poaceae (R. Br.) Barnh.) podrodzina bambusowe (Bambusoideae Luerss.), plemię bambusowe (Bambuseae Kunth ex Dumort.)[5]
- Podział podrodziny bambusowych (Bambusoideae) według NCBI[3]
Zastosowanie
edytuj- Bambusy mają wielorakie zastosowanie: młode pędy są jadalne, nieco starsze, wyrośnięte, służą do wyrobu mebli. Bardzo grube pędy służą za belki, a pocięte mogą służyć za wiadra.
- W Chinach z bambusu wyrabiano papier. Liście niektórych gatunków używane są do wyrobu mat i kapeluszy.
- W łodygach niektórych gatunków zbiera się słodki galaretowaty sok, który twardnieje na słońcu i powietrzu. Substancja ta zwana jest "indyjskim miodem".
- Nasiona niektórych gatunków używane są podobnie jak ryż, a także do wyrobu napoju podobnego do piwa.
- Bambus jest głównym pożywieniem pandy wielkiej.
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-23] (ang.).
- ↑ a b c Poaceae (grass family). [w:] Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2010-11-22]. (ang.).
- ↑ Ludwik Frey: Taksonomia traw. W: Ludwik Frey (red.): Księga Polskich Traw. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, 2007, s. 39-76. ISBN 978-83-89648-63-1.
- ↑ Crescent Bloom: Bambusoideae. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-11-23]. (ang.).
- ↑ Soejatmi Dransfield. Sokinochloa, a New Bamboo Genus (Poaceae-Bambusoideae) from Madagascar. „Kew Bulletin”. 71 (3), s. 1–16, 2016.
- ↑ Tyrrell, Christopher D.; Londoño, Ximena; Prieto, Ramona Oviedo; Attigala, Lakshmi; McDonald, Katelyn; Clark, Lynn G.. Molecular phylogeny and cryptic morphology reveal a new genus of West Indian woody bamboo (Poaceae: Bambusoideae: Bambuseae) hidden by convergent character evolution. „Taxon”. 67, 5, s. 916-930, 2018. DOI: 10.12705/675.5.