Liliopodobne
Liliopodobne (Lilianae Takht.) – nadrząd roślin jednoliściennych. Wyróżniany w niektórych systemach klasyfikacyjnych (zaproponowany w systemie Takhtajana w latach 60. XX wieku) takson obejmujący szereg rzędów zajmujących centralną pozycję w obrębie jednoliściennych. Z tej grupy wyewoluować miało szereg młodszych nadrzędów w obrębie jednoliściennych (np. komelinopodobne Commelinanae, sitopodobne Juncanae, arekopodobne Arecanae)[4]. Po ustaleniu w końcu XX wieku filogenezy jednoliściennych, w której kolejne rzędy tworzą zwykle kolejno odchodzące linie rozwojowe od wspólnego pnia, cała ta grupa w tradycyjnym ujęciu okazała się mieć charakter parafiletyczny[2]. W systemie Ruggiero i in. z 2015 do nadrzędu Lilianae włączone zostały jednoliścienne w całości jako jedna z 18 linii rozwojowych okrytonasiennych tej rangi[1].
 Lilium kesselringianum | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd |
liliopodobne (≡ jednoliścienne) |
| Nazwa systematyczna | |
| Lilianae Takht. Sist. Filog. Cvetk. Rast.: 473. 4 Feb 1967[3] | |
Systematyka
edytuj- Klasyfikacja w systemie Ruggiero i in. z 2015[1]
Nadrząd Lilianae obejmuje jednoliścienne w całości stanowiąc jedną z 18 linii rozwojowych okrytonasiennych tej rangi.
Zaliczane tu rzędy (podział zgodny z systemem APG IV z 2016 i Angiosperm Phylogeny Website):
- Acorales – tatarakowce
- Alismatales – żabieńcowce
- Arecales – arekowce
- Asparagales – szparagowce
- Commelinales – komelinowce
- Dioscoreales – pochrzynowce
- Liliales – liliowce
- Pandanales – pandanowce
- Petrosaviales
- Poales – wiechlinowce
- Zingiberales – imbirowce
- Klasyfikacja w systemie Takhtajana (1967–2009)[5]
Gromada okrytonasienne Magnoliophyta, klasa jednoliścienne Liliopsida, podklasa liliowe Liliidae, nadrząd liliopodobne Lilianae.
Zaliczane tu rzędy:
- Melanthiales – melantkowce
- Trilliales – trójlistowce
- Liliales – liliowce
- Burmanniales
- Alstroemeriales – krasnolicowce
- Smilacales – smilaksowce
- Orchidales – storczykowce
- Iridales – kosaćcowce
- Amaryllidales – amarylkowce
- Asparagales – szparagowce
- Klasyfikacja w systemie Reveala (1993–1999)[6]
Gromada okrytonasienne, podgromada Magnoliophytina, klasa jednoliścienne Liliopsida, podklasa liliowe Liliidae.
Zaliczane tu rzędy:
- Agavales – agawowce
- Alstroemeriales – krasnolicowce
- Amaryllidales – amarylkowce
- Asparagales – szparagowce
- Asteliales
- Burmanniales
- Colchicales – zimowitowce
- Dioscoreales – pochrzynowce
- Hanguanales
- Iridales – kosaćcowce
- Liliales – liliowce
- Melanthiales – melantkowce
- Nartheciales
- Orchidales – storczykowce
- Petrosaviales
- Smilacales – smilaksowce
- Tecophilaeales
- Tofieldiales – kosatkowce
- Trilliales – trójlistowce
- Klasyfikacja w systemie Cronquista (1981)[7]
Nadrząd nie wyróżniany – podklasa liliowe Liliidae obejmuje dwa rzędy: storczykowce i liliowce.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Evolution; Amborellales : Amborellales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-12] (ang.).
- ↑ Robert W. Kiger, James L. Reveal: A comprehensive scheme for standardized abbreviation of usable plant-family names and type-based suprafamilial names. University of Maryland, New York Botanical Garden. [dostęp 2020-09-10].
- ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika. Systematyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 431-438. ISBN 978-83-01-13945-2.
- ↑ Armen Takhtajan: Flowering Plants. Springer, 2009. ISBN 978-1-4020-9608-2.
- ↑ James L. Reveal System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999 Systematyka nadrzedu Lilianae według Reveala. [dostęp 2007-03-18].
- ↑ Arthur Cronquist: An integrated system of classification of flowering plants. New York: Columbia University Press, 1981, s. 1189-1190. ISBN 0-231-03880-1.