Verticillium albo-atrum
 Konidiofory i konidia Verticillium sp. | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Verticillium albo-atrum |
| Nazwa systematyczna | |
| Verticillium dahliae Reinke & Berthold Zerselg. d. Kartoff. 1: 75 (1879) | |
Verticillium albo-atrum Reinke & Berthold – gatunek grzybów należący do klasy Sordariomycetes[1]. W Polsce jest organizmem kwarantannowym[2].
Systematyka i nazewnictwo
[edytuj | edytuj kod]Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Plectosphaerellaceae, Glomerellales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
- Verticillium albo-atrum var. caespitosum Wollenw. 1929
- Verticillium albo-atrum var. tuberosum Rudolphi
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Hodowany w temperaturze 23° C na agarze z dekstrozą ziemniaczaną i na agarze słodowym rośnie szybko i tworzy kłączkowatą grzybnię, początkowo o białej, potem śmietankowej barwie. Po 2-3 tygodniach zmienia barwę na brązowo-czarną w wyniku wytwarzania w starszych koloniach grubościennej grzybni przetrwalnikowej. Konidiofory liczne, mniej lub bardziej wyprostowane, bezbarwne, spiralnie rozgałęzione. Na każdej gałązce końcowej znajdują się 2-4 fialidy, które wtórnie rozgałęziają się. Charakterystyczne jest zaciemnienie podstawy fialid, gdy patogen rozwija się na tkankach roślinnych. Fialidy są zróżnicowanej wielkości, najczęściej mają długość 20–30 (50) μm i grubość 1,5–3 μm. Konidia powstają pojedynczo na wierzchołkach fialid. Mają kształt od elipsoidalnego do półcylindrycznego, są bezbarwne, nieseptowane lub z jedną przegrodą. Rozmiar 3,5–10,5 (12,5) × 4–2 μm[4].
Grzybnia przetrwalnikowa ciemnobrązowa, czarniawa, ale czasami bezbarwna w niektórych miejscach. Jest regularnie septowana, o szerokości 3–7 μm, a odcinki między przegrodami są w środkowej części nabrzmiałe, tak, że mają beczułkowaty kształt. Brak chlamydospor i mikrosklerocjów. Przy dłuższej hodowli na pożywkach agarowych grzybnia przestaje się rozrastać[4].
Strzępki są septowane, komórki jednojądrowe, haploidalne. Teleomorfa nie jest znana[5].
Występowanie i siedlisko
[edytuj | edytuj kod]Jest szeroko rozprzestrzeniony na kuli ziemskiej, głównie na obszarach o klimacie umiarkowanym i subtropikalnym. W tropikach spotykany jest bardzo rzadko[4].
Pasożyt i saprotrof roślin. Jest polifagiem i występuje na bardzo licznych gatunkach roślin, zarówno drzewiastych, jak i zielnych. Wywołuje u nich chorobę ogólnie nazywaną werticiliozą. Niektórym z wericilioz nadano odrębne własne nazwy, np. werticilioza drzew i krzewów owocowych, werticilioza drzew liściastych, werticilioza truskawki, werticilioza ziemniaka[6][7][8]. Werticiliozy te wywoływane są przez kilka gatunków z rodzaju Verticillium, głównie V. dahliae. V. albo-atrum i Verticillium tricorpus[9].
Gatunki podobne
[edytuj | edytuj kod]Często Verticillium albo-atrum mylony był z Verticillium dahliae. Odróżnia się od niego brakiem mikrosklerocjów, ciemno zabarwioną grzybnią przetrwalnikową oraz mniejszą wytrzymałością na wysokie temperatury (przestaje rosnąć przy temperaturze 30° C, przy której V. dahliae jeszcze rośnie)[4]. Verticillium tricorpus odróżnia się pomarańczową grzybnią oraz wytwarzaniem wszystkich form przetrwalnikowych: grzybni przetrwalnikowej, chlamydospor i mikrosklerocjów[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Index Fungorum. [dostęp 2016-11-29]. (ang.).
- ↑ DZ.U.R.P. Z 25 sierpnia 2015 r, poz. 1227 [online] [dostęp 2020-01-04].
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2016-11-29]. (ang.).
- ↑ a b c d Mycobank. – Verticillium dahliae. [dostęp 2016-11-29].
- ↑ NC State University. – Verticillium dahliae. [dostęp 2016-11-29].
- ↑ Karol Manka: Fitopatologia leśna. Warszawa: PWRiL, 2005. ISBN 83-09-01793-6.
- ↑ Marek Grabowski: Choroby drzew owocowych. Kraków: Wyd. Plantpress, 1999. ISBN 83-85982-28-0.
- ↑ Zofia Fiedorow, Barbara Gołębniak, Zbigniew Weber: Choroby roślin rolniczych. Poznań: Wyd. AR Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, 2008. ISBN 978-83-7160-468-3.
- ↑ a b Joanna Marcinkowska: Oznaczanie rodzajów grzybów sensu lato ważnych w fitopatologii. Warszawa: PWRiL, 2012. ISBN 978-83-09-01048-7.