Tom Tryon

Tom Tryon

Imię i nazwisko	Thomas Lester Tryon
Data i miejsce urodzenia	14 stycznia 1926 Hartford
Data i miejsce śmierci	4 września 1991 Los Angeles
Zawód	aktor, scenarzysta, pisarz
Współmałżonek	Ann Noyes (1956–1958; rozwód)
Lata aktywności	1955–1991
Multimedia w Wikimedia Commons

Tom Tryon, właśc. Thomas Lester Tryon (ur. 14 stycznia 1926 w Hartford, zm. 4 września 1991 w Los Angeles) – amerykański aktor, scenarzysta i pisarz.

Nominowany do Złotego Globu dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym i Golden Laurel za główną rolę księdza katolickiego pochodzenia irlandzkiego Stephena Fermoyle w dramacie Otto Premingera Kardynał (The Cardinal, 1963)^[1].

Urodził się w Hartford^[2] w Connecticut jako syn Elizabeth (z domu Lester) i Arthura Lane’a Tryona, sukiennika, właściciela Stackpole, Moore & Tryon^[3][4]. Dorastał w Wethersfield^[5]. W latach 1943–1946 służył w United States Navy na Pacyfiku w czasie i po II wojnie światowej^[6]. Studiował na wydziale sztuki Uniwersytetu Yale, uczęszczał do Art Student’s League w Nowym Jorku, a następnie studiował aktorstwo w Neighborhood Playhouse School of the Theatre^[7].

Występował na Broadwayu w komedii muzycznej Wish You Were Here (1952) w reż. Joshuy Logana, komedii Cyrano de Bergerac Edmonda Rostanda (1953) jako Another Lackey z José Ferrerem i Arlene Dahl oraz Ryszardzie III Williama Shakespeare’a (1953)^[8].

W seryjnym westernie NBC Granica (Frontier, 1955) pojawił się gościnnie jako Antoine De More. Po dostrzeżeniu go w telewizji przez producenta Hala Wallisa, w 1955 Tryon podpisał kontrakt z Paramount Studios. Jego pierwszą rolą filmową była postać E.V. Marszałka „Marsza” w dramacie kryminalnym noir wytwórni Paramount Szkarłatna godzina (The Scarlet Hour 1956) w reż. Michaela Curtiza z Carol Ohmart, a następnie zagrał szeregowego Masona w historycznym dramacie wojennym Screaming Eagles (1956). W westernie Rudolpha Maté Niebezpieczne trio (Three Violent People, 1956) wystąpił w roli kiepskiego, jednorękiego brata Charltona Hestona. W dramacie kryminalnym noir Johna Farrow The Unholy Wife (1957) został obsadzony w roli jeźdźca rodeo Sana Sandersa, drugiego mężczyzny w trójkącie miłosnym z Dianą Dors i Rodem Steigerem. Stał się rozpoznawalny dzięki występom w epizodach Walt Disney Pictures Texas John Slaughter (1958–1961)^[7]. Wziął udział w horrorze fantastycznonaukowym klasy B Poślubiłem potwora z kosmosu (I Married a Monster from Outer Space, 1958), który zyskał status kultowego^[9]. W filmie biblijnym Henry’ego Kostera Historia Rut (The Story of Ruth, 1960) zagrał postać Mahlona.

Później z powodzeniem stał się pisarzem, specjalizującym się w powieściach gotyckich^[10].

13 czerwca 1956 zawarł związek małżeński z Ann L. Noyes, córką maklera Josepha Leo Lilienthala i Edny Arnsteiny, byłą żoną producenta teatralnego Thomasa Ewinga Noyesa^[11]. Rozwiódł się w 1958.

W latach 70. był związany z Clive’em Clerkiem, jednym z obsady musicalu A Chorus Line z muzyką Marvina Hamlischa na Broadwayu, a także projektantem wnętrz „Architectural Digest”, który udekorował mieszkanie Tryona w Central Park^[12][13], dramaturgiem Noëlem Cowardem^[14]. W latach 1973–1977 Tryon był w związku z Caseyem Donovanem, gejowskim aktorem filmów porno^[15][16].

Zmarł w wieku 65 lat. Podaną przyczyną śmierci był nowotwór żołądka^[17]. Wykonawca literacki Tryona, C. Thomas Holloway, stwierdził później, że rak żołądka Tryona był związany z jego zakażeniem wirusem HIV. Tryon poprosił o zachowanie poufności tych informacji. Kiedy kochanek Tryona, Clive Clerk, wyjaśnił: „Tom nie chciał, aby jego czytelnicy ani krewni wiedzieli”, Holloway nie zgodził się z tym, pisząc: „Postrzegam to jako samolubne milczenie Toma, które pomogło Ciemnym Wiekom (publicznej akceptacji HIV/AIDS) trwać tysiąclecie”^[18].

• Tom Tryon w bazie IMDb (ang.)
• Tom Tryon w bazie Filmweb
• Tom Tryon w bazie Notable Names Database (ang.)
• Tom Tryon w bazie Discogs.com (ang.)