Wyrakokształtne

Wyrakokształtne
	Tarsiiformes
	Gregory, 1915
	; Przedstawiciel infrarzędu – wyrak filipiński (T. syrichta)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	wyższe naczelne
Infrarząd	wyrakokształtne
Synonimy
	Palaeopithecini Schlosser, 1907; Tarsii Gregory, 1910; Tarsioidea Pocock, 1918; Tarsioidea Simpson, 1931; Tarsii N.M.W. Rothschild, 1965; Omomyiformes Schmid, 1982; Tarsii DeBlase, 1982; Protoanthropoidea Rosenberger, 2006;
	Palaeopithecini Schlosser, 1907; Tarsii Gregory, 1910; Tarsioidea Pocock, 1918; Tarsioidea Simpson, 1931; Tarsii N.M.W. Rothschild, 1965; Omomyiformes Schmid, 1982; Tarsii DeBlase, 1982; Protoanthropoidea Rosenberger, 2006;
Rodziny
	2 rodziny (w tym 2 wymarła) – zobacz opis w tekście
	2 rodziny (w tym 2 wymarła) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wyrakokształtne^[10] (Tarsiiformes) – infrarząd ssaka naczelnych z podrzędu wyższych naczelnych (Haplorhini).

Zasięg występowania

Infrarząd obejmuje gatunki występujące w orientalnej Azji^[11].

Systematyka

Do infrarzędu należy jedna występująca współcześnie rodzina^[12]^[13]^[10]^[14]:

Tarsiidae J.E. Gray, 1825 – wyrakowate

Opisano również rodzinę wymarłą^[15]:

Omomyidae Trouessart, 1879

Przypisy

↑ W.K. Gregory. I. On the relationship of the Eocene lemur Notharctus to the Adapidae and to other primates: II. On the classification and phylogeny of the Lemuroidea. „Geological Society of America Bulletin”. 26 (1), s. 437, 1915. (ang.).
↑ M. Schlosser. Beitrag zur Osteologie und systematischen Stellung der Gattung Necrolemur, sowie zur Stammesgeschichte der Primaten überhaupt. „Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geologie und Paläontologie”. Festband 1807–1907, s. 222, 1907. (niem.).
↑ W.K. Gregory. The orders of mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 27, s. 465, 1910. (ang.).
↑ R.I. Pocock. On the External Characters of the Lemurs and of Tarsius. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1918 (1), s. 1918, 53. (ang.).
↑ G.G. Simpson. A new classification of mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 59 (5), s. 271, 1931. (ang.).
↑ N.M.W. Rothschild: A Classification of Living Animals. London: Longmans Green & Co. Ltd, 1965, s. 1–134. (ang.).
↑ P.P. Schmid P.P., Die systematische Revision der Europäischen Microchoeridae Lydekker, 1887 (Omomyiformes, Primates), [w:] Praca doktorska, University of Zürich 1982 (niem.).
↑ A.F. DeBlase: Mammalia. W: S.P. Parker (red.): Synopsis and Classification of Living Organisms. T. 2. New York: McGraw-Hill, 1982, s. 1032. ISBN 978-0-07-079031-5. (ang.).
↑ A.L. Rosenberger. Protoanthropoidea (Primates, Simiiformes): A new primate higher taxon and a solution to the Rooneyia problem. „Journal of Mammalian Evolution”. 13 (2), s. 140, 2006. DOI: 10.1007/s10914-006-9009-3. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 35–36. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ M. Shekelle, S. Gursky-Doyen, M.C. Richardson: Family Tarsiidae (Tarsiers). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 236–261. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-10]. (ang.).
↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 26. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Infraorder Tarsiiformes. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-04].
↑ C.L. Gazin. A review of the Middle and Upper Eocene primates of North America. „Smithsonian Miscellaneous Collections”. 136, s. 47, 1959. (ang.).

[gre15-1] W.K. Gregory. I. On the relationship of the Eocene lemur Notharctus to the Adapidae and to other primates: II. On the classification and phylogeny of the Lemuroidea. „Geological Society of America Bulletin”. 26 (1), s. 437, 1915. (ang.).

[sch-2] M. Schlosser. Beitrag zur Osteologie und systematischen Stellung der Gattung Necrolemur, sowie zur Stammesgeschichte der Primaten überhaupt. „Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geologie und Paläontologie”. Festband 1807–1907, s. 222, 1907. (niem.).

[gre10-3] W.K. Gregory. The orders of mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 27, s. 465, 1910. (ang.).

[poc-4] R.I. Pocock. On the External Characters of the Lemurs and of Tarsius. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1918 (1), s. 1918, 53. (ang.).

[sim-5] G.G. Simpson. A new classification of mammals. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 59 (5), s. 271, 1931. (ang.).

[rot-6] N.M.W. Rothschild: A Classification of Living Animals. London: Longmans Green & Co. Ltd, 1965, s. 1–134. (ang.).

[schm-7] P.P. Schmid P.P., Die systematische Revision der Europäischen Microchoeridae Lydekker, 1887 (Omomyiformes, Primates), [w:] Praca doktorska, University of Zürich 1982 (niem.).

[deb-8] A.F. DeBlase: Mammalia. W: S.P. Parker (red.): Synopsis and Classification of Living Organisms. T. 2. New York: McGraw-Hill, 1982, s. 1032. ISBN 978-0-07-079031-5. (ang.).

[ros-9] A.L. Rosenberger. Protoanthropoidea (Primates, Simiiformes): A new primate higher taxon and a solution to the Rooneyia problem. „Journal of Mammalian Evolution”. 13 (2), s. 140, 2006. DOI: 10.1007/s10914-006-9009-3. (ang.).

[Cichocki&inni-10] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 35–36. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Shekelle&inni-11] M. Shekelle, S. Gursky-Doyen, M.C. Richardson: Family Tarsiidae (Tarsiers). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 236–261. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[mdd-12] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-09-10]. (ang.).

[Burgin&inni-13] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 26. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-14] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Infraorder Tarsiiformes. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-04].

[Gazin-15] C.L. Gazin. A review of the Middle and Upper Eocene primates of North America. „Smithsonian Miscellaneous Collections”. 136, s. 47, 1959. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]