Piotr Biegański

Piotr Biegański
Data i miejsce urodzenia	8 maja 1905 ; Rosienie
Data i miejsce śmierci	12 stycznia 1986 ; Warszawa
Zawód, zajęcie	architekt
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tablica w Bramie Senatorskiej Zamku Królewskim w Warszawie upamiętniająca Piotra Biegańskiego

Międzymurze Piotra Biegańskiego i tablica upamiętniająca Marię Konopnicką na murze obronnym w Warszawie

Piotr Biegański (ur. 8 maja 1905 w Rosieniach, zm. 12 stycznia 1986 w Warszawie) – polski architekt, profesor Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

Życiorys

Urodził się 8 maja 1905 w Rosieniach na Kowieńszczyźnie^[1]. Był absolwentem Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Warszawie^[2]. W 1933 ukończył studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1937 otrzymał Grand Prix na Wystawie Sztuki i Techniki w Paryżu (dział architektoniczny)^[3].

W czasie okupacji niemieckiej pracował w Wydziale Technicznym Zarządu m. st. Warszawy, zajmując się potajemnie m.in. zabezpieczeniem spalonego podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 gmachu Teatru Wielkiego^[4]. Od wiosny 1942 do wybuchu powstania warszawskiego był członkiem Wydziału Legalizacji i Techniki w Oddziale II Komendy Głównej Armii Krajowej i kierownikiem jej pracowni „Grajewski”^[5]. Brał udział jako wykładowca w tajnym nauczaniu politechnicznym^[6]. Wiosną 1943 obronił rozprawę doktorską i uzyskał stopień doktora nauk technicznych na działającym w konspiracji Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej^[6].

Współtwórca odbudowy Starego i Nowego Miasta w Warszawie i współorganizator Biura Odbudowy Stolicy. W latach 1947–1954 główny konserwator zabytków Warszawy. Autor projektu odbudowy i rozbudowy Pałacu Staszica oraz projektu odbudowy Zamku Ujazdowskiego w Warszawie. Konsultant odbudowy Starego Miasta w Poznaniu. Projektant i kierownik odbudowy zabytków Fromborka i Wiślicy.

Od 1945 wykładowca Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (od 1954 profesor nadzwyczajny, a w latach 1960–1964 dziekan tego wydziału). Autor publikacji architektonicznych i urbanistycznych^[7].

Był członkiem wielu rad naukowych w wydawnictwach i na uczelniach, a także m.in. honorowym członkiem Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Towarzystwa Urbanistów Polskich, prezesem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Włoskiej, członkiem ICOMOS. Od 1971 był także członkiem Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie^[8].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 114-6-14)^[1]^[9].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1969)^[10]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (29 października 1947)^[11]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[12]
Order Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy)

Nagrody

Państwowa Nagroda Artystyczna I stopnia (z Janem Zachwatowiczem) w dziale architektury za prace w dziedzinie konserwacji zabytków (1950)^[13]
Nagroda Państwowa II stopnia (zespołowa) za odbudowę, restaurację i konserwację obiektów architektonicznych na Wzgórzu Kopernikowskim we Fromborku (1974)^[10]
Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1983)
Honorowa Nagroda SARP (1983)^[10]

Upamiętnienie

W kwietniu 2011 ciągowi pieszemu położonemu pomiędzy wewnętrznym a zewnętrznym murem obronnym, na odcinku od placu Zamkowego do ulicy Piekarskiej w Warszawie, nadano nazwę Międzymurze Piotra Biegańskiego^[14].
W Bramie Senatorskiej Zamku Królewskiego w Warszawie znajduje się tablica pamiątkowa poświęcona profesorowi

Przypisy

↑ ^a ^b Elżbieta Borysowicz (oprac.): Wykaz zmarłych Profesorów Politechniki Warszawskiej pochowanych na Powązkach w Warszawie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2015, s. 11–12. ISBN 978-83-7814-461-8. [dostęp 2024-03-01].
↑ Piotr Biegański: Zabytki i układ przestrzenny [w:] Jaka jesteś Warszawo?. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972, s. 296.
↑ Projekt – Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945–2005, HenrykH. Marcinkowski i inni, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2013, s. 350, ISBN 978-83-7768-069-8, OCLC 871701842 .
↑ Stanisław Jankowski: Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Tom 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, s. 59. ISBN 83-06-00140-0.
↑ Stanisław Jankowski: Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Tom 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, s. 61. ISBN 83-06-00140-0.
↑ ^a ^b Stanisław Jankowski: Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Tom 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, s. 60. ISBN 83-06-00140-0.
↑ Projekt – Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945–2005, HenrykH. Marcinkowski i inni, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2013, s. 52, 350, ISBN 978-83-7768-069-8, OCLC 871701842 .
↑ "Biuletyn Zamek", nr 17a, 19 czerwca 1971, s. 4.
↑ Cmentarz Stare Powązki: KRZYSZTOF BIEGAŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10] .
↑ ^a ^b ^c In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Piotr Biegański [online], www.archimemory.pl [dostęp 2023-07-25] .
↑ M.P. z 1947 r. nr 149, poz. 893 „za zasługi położone w zabezpieczeniu arcydzieł kultury polskiej”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
↑ Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 2, 6 sierpnia 1950. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 2024-08-20].
↑ Uchwała nr XIV/253/2011 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 14 kwietnia 2011 r. w sprawie nadania nazw ciągom pieszym w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. edziennik.mazowieckie.pl, Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 76, poz. 2396. s. 14150-14151. [dostęp 2014-06-10].

Bibliografia

Piotr Biegański: Pałac Staszica, siedziba Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Wydawnictwo TNW, Warszawa 1951.
Encyklopedia Warszawy, Warszawa, PWN, 1994, ISBN 83-01-08836-2.
Lech Krzyżanowski, Biegański Piotr, [w:] Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, z. 1, Poznań, Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków, 2000, ISBN 83-900862-7-1.

Linki zewnętrzne

Piotr Biegański na portalu warszawa1939.pl
Sztuka Architektury Piotr Biegański

[powazki-1] Elżbieta Borysowicz (oprac.): Wykaz zmarłych Profesorów Politechniki Warszawskiej pochowanych na Powązkach w Warszawie. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2015, s. 11–12. ISBN 978-83-7814-461-8. [dostęp 2024-03-01].

[2] Piotr Biegański: Zabytki i układ przestrzenny [w:] Jaka jesteś Warszawo?. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972, s. 296.

[3] Projekt – Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945–2005, HenrykH. Marcinkowski i inni, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2013, s. 350, ISBN 978-83-7768-069-8, OCLC 871701842 .

[4] Stanisław Jankowski: Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Tom 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, s. 59. ISBN 83-06-00140-0.

[5] Stanisław Jankowski: Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Tom 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, s. 61. ISBN 83-06-00140-0.

[Jankowski60-6] Stanisław Jankowski: Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Tom 2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985, s. 60. ISBN 83-06-00140-0.

[7] Projekt – Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945–2005, HenrykH. Marcinkowski i inni, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2013, s. 52, 350, ISBN 978-83-7768-069-8, OCLC 871701842 .

[8] "Biuletyn Zamek", nr 17a, 19 czerwca 1971, s. 4.

[9] Cmentarz Stare Powązki: KRZYSZTOF BIEGAŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-10] .

[:0-10] In memoriam - Pamięci Architektów Polskich - Piotr Biegański [online], www.archimemory.pl [dostęp 2023-07-25] .

[11] M.P. z 1947 r. nr 149, poz. 893 „za zasługi położone w zabezpieczeniu arcydzieł kultury polskiej”.

[12] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.

[13] Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 2, 6 sierpnia 1950. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 2024-08-20].

[14] Uchwała nr XIV/253/2011 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 14 kwietnia 2011 r. w sprawie nadania nazw ciągom pieszym w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. edziennik.mazowieckie.pl, Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego nr 76, poz. 2396. s. 14150-14151. [dostęp 2014-06-10].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

1966–1970	Romuald Gutt (1966) Jan Chmielewski (1967) Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński, Eugeniusz Wierzbicki (zespół „Tygrysów”) (1968) Zbigniew Ihnatowicz (1969) Władysław Czarnecki (1970)
1971–1980	Jan Zachwatowicz (1971) Zbigniew Karpiński, Włodzimierz Gruszczyński (1972) Julian Duchowicz, Zygmunt Majerski (1973) Jadwiga Grabowska-Hawrylak (1974) Henryk Buszko, Aleksander Franta (1975) Jan Bogusławski (1976) Jerzy Hryniewiecki (1977) Halina Skibniewska (1978) Tadeusz Zieliński (1979) Witold Cęckiewicz (1980)
1981–1990	Bolesław Szmidt (1981) Hanna Adamczewska-Wejchert, Kazimierz Wejchert (1982) Piotr Biegański (1983) Bohdan Lachert (1984) Tadeusz Barucki (1985) Tadeusz Zipser (1986) Małgorzata Handzelewicz-Wacławek, Zbigniew Wacławek (1987) Maciej Krasiński (1988) Maciej Gintowt (1989) Witold Korski (1990)
1991–2000	Szczepan Baum (1991) Andrzej Jagodziński, Bogdan Krzyżanowski, Jerzy Szczepański (1992) Marek Budzyński (1993) Romuald Loegler (1994) Konrad Kucza-Kuczyński (1995) Stanisław Niemczyk (1996) Andrzej Kiciński (1997) Wojciech Obtułowicz (1998) Ryszard Jurkowski (1999) Stanisław Fiszer (2000)
2001–2010	Edmund Małachowicz (2001) JEMS Architekci: Olgierd Jagiełło, Maciej Miłobędzki, Marcin Sadowski, Jerzy Szczepanik-Dzikowski (2002) Stefan Kuryłowicz (2003) Marek Dunikowski (2004) Jerzy Skrzypczak (2005) Witold Benedek, Stanisław Niewiadomski (2006) Jerzy Gurawski (2007) Marian Fikus (2008) Krzysztof Ingarden, Jacek Ewý (2009) Bolesław Stelmach (2010)
2011–2020	Dariusz Kozłowski (2011) Grzegorz Stiasny, Jakub Wacławek (2012) Michał Baryżewski, Zbigniew Reszka (2013) Małgorzata Pizio-Domicz, Antoni Domicz (2014) Andrzej Bulanda, Włodzimierz Mucha (2015) Stanisław Deńko (2016) Wojciech Zabłocki (2017) Kazimierz Łatak, Piotr Lewicki (2018) Jacek Lenart (2019) Zbigniew Maćków (2020)
2021–2030	Ewa Kuryłowicz (2021) Bogdan Kulczyński (2022) Ewa P. Porębska (2023) Przemo Łukasik, Łukasz Zagała (2024)