Skarb eskwiliński
Skarb eskwiliński – liczący 61 srebrnych przedmiotów późnoantyczny, datowany na końcówkę IV wieku skarb, odkryty pod koniec XVIII wieku na rzymskim Eskwilinie[1][2].
Skarb został odkopany w 1793 roku przez robotników pracujących u podnóży wzgórza eskwilińskiego[1], w ruinach antycznej arystokratycznej willi[2]. Znalezisko podzielono na trzy części, z czego zdecydowana większość, licząca 59 obiektów, trafiła w 1866 roku do Muzeum Brytyjskiego[1]. Pozostałe znajdują się w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu oraz w paryskim Petit Palais[1].
Składające się na skarb przedmioty datowane są na okres między 330 a 380 rokiem n.e. i wyszły przypuszczalnie z jednego warsztatu[1]. Stanowiły najprawdopodobniej dar ślubny dla Turkiusa Sekundusa i jego żony Projekty Turii[1]. W dekoracjach obecnych na przedmiotach motywy chrześcijańskie łączą się z elementami mitologicznymi[1], co stanowi świadectwo mieszanego charakteru małżeństwa – Projekta była chrześcijanką, natomiast członkowie wpływowej rodziny Turkiusa długo pozostali wyznawcami starej wiary[2].
Do najcenniejszych elementów skarbu należy przechowywana w Muzeum Brytyjskim częściowo złocona, repusowana tzw. Szkatułka Projekty[2]. Na jej wieku umieszczone zostały podobizny małżonków, otoczone wieńcem laurowym podtrzymywanym przez kupidyna[2]. Towarzyszy im adresowana do Projekty i Sekundusa inskrypcja o charakterze chrześcijańskim[1][2]: Secunde et Proiecta vivatis in Christo („Sekundusie i Projekto, żyjcie w Chrystusie”)[3]. Na okalających wieko plakietach widnieje postać Wenus w muszli, w otoczeniu ichtiocentaurów oraz nereid dosiadających hippokampów[2]. Innymi cennymi przedmiotami wchodzącymi w skład znaleziska są skrzyneczka na wonności z umieszczonymi wizerunkami Muz[1][2] oraz cztery elementy dekoracyjne w formie figurek Tyche, przypuszczalnie będące personifikacjami opiekuńczych bóstw Rzymu, Konstantynopola, Antiochii i Aleksandrii[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. edited by Colum Hourihane. T. 2. Oxford: Oxford University Press, 2012, s. 473.
- ↑ a b c d e f g h Mirosław P. Kruk: Sztuka w Cesarstwie Rzymskim w IV wieku. W: Świat rzymski w IV wieku. praca zbiorowa pod red. Pawła Filipczaka i Rafała Kosińskiego. Kraków: Historia Iagiellonica, 2015, s. 473.
- ↑ Elżbieta Jastrzębowska: Sztuka wczesnochrześcijańska. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2008, s. 100–101.