Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi

Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi
محمد بن موسى الخوارزمي
	; Pomnik Al-Chuwarizmiego w Chiwie
Państwo działania	Iran
Data i miejsce urodzenia	~780 ; Chorezm
Data śmierci	~850
	matematyk, astronom, geograf, kartograf
	Multimedia w Wikimedia Commons

Al-Chuwarizmi na radzieckim znaczku pocztowym z 1983 roku

Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi (arab. ‏محمد بن موسى الخوارزمي‎; ur. ok. 780 roku w Chorezmie, zm. ok. 850 roku) – perski uczony: matematyk, astronom, geograf i kartograf.

Życiorys

Urodzony w Chorezmie, w latach 813–833 żył w Bagdadzie. Wszystkie jego dzieła zostały napisane po arabsku.

Dzięki jego pracom na Bliskim Wschodzie zaczęto stosować pochodzące z Indii dziesiętny system liczenia i pozycyjny system zapisu liczb, które wkrótce dotarły do Europy. Cyfry arabskie zajęły w Europie miejsce cyfr rzymskich. Jego prace pozwoliły też wprowadzić i wyjaśnić pojęcia zera, ułamków oraz funkcje trygonometryczne sinus i tangens.

Jako pierwszy ułożył tablice funkcji sinus i tangens, wprowadził elementy algebry. Termin algebra pochodzi z tytułu jego dzieła Al-kitab al-muchtasar fi hisab al-dżabr wa-al-mukabala (Krótka księga o rachowaniu przez dopełnianie i równoważenie)^[1], zaś algorytm od zniekształconej wersji jego przydomka^[2].

Upamiętnienie

Jego imieniem nazwano planetoidy (11156) Al-Khwarismi^[3] i (13498) Al Chwarizmi^[4] oraz krater Al-Khwarizmi na Księżycu^[5].

Przypisy

↑ Donald E. Knuth: Sztuka programowania. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 2002, s. 1. ISBN 83-204-2540-9.
↑ Chuwarizmi, Al- Muhammad Ibn Musa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-29] .
↑ (11156) Al-Khwarismi w bazie Minor Planet Center (ang.)
↑ (13498) Al Chwarizmi w bazie Minor Planet Center (ang.)
↑ Al-Khwarizmi on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).

Linki zewnętrzne

John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Muhammad ibn Musa al-Chuwarizmi w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)

[1] Donald E. Knuth: Sztuka programowania. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 2002, s. 1. ISBN 83-204-2540-9.

[2] Chuwarizmi, Al- Muhammad Ibn Musa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-29] .

[3] (11156) Al-Khwarismi w bazie Minor Planet Center (ang.)

[4] (13498) Al Chwarizmi w bazie Minor Planet Center (ang.)

[gazetteer-5] Al-Khwarizmi on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS Astrogeology Science Center, NASA. [dostęp 2022-09-09]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]