Józef Kubis (duchowny)

Ten artykuł dotyczy duchownego. Zobacz też: inne osoby nazywające się Józef Kubis.

Nie mylić z: Józef Kubis (1874–1945), duchowny rzymskokatolicki, proboszcz parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu.

Józef Kubis

Joseph Kubis

Prałat Jego Świątobliwości
Ks. prałat Józef Kubis na zdjęciu opublikowanym w 1935 roku
Kraj działania	Cesarstwo Niemieckie, II Rzeczpospolita, III Rzesza
Data i miejsce urodzenia	15 lipca 1867 Kujakowice Dolne
Data i miejsce śmierci	1 listopada 1942 Głuchołazy
Miejsce pochówku	Katowice, cmentarz przy ul. P. Pośpiecha
Proboszcz parafii św. Józefa w Katowicach-Załężu
Okres sprawowania	1900–1942
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Inkardynacja	diecezja wrocławska, diecezja katowicka
Prezbiterat	23 czerwca 1891
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Kubis (ur. 15 lipca 1867 w Kujakowicach Dolnych, zm. 1 listopada 1942 w Głuchołazach) – duchowny rzymskokatolicki pochodzenia niemieckiego, proboszcz parafii św. Józefa w Katowicach-Załężu, oficjał trybunału katowickiego, kanonik, prałat.

Urodził się 15 lipca 1867 roku w Kujakowicach Dolnych. W 1887 roku podjął studia teologiczne. 23 czerwca 1891 roku przyjął święcenia kapłańskie z rąk bpa wrocławskiego Georga von Koppa, po czym rozpoczął posługę duszpasterską jako wikariusz najpierw w parafii św. Marii Magdaleny w Chorzowie Starym (w latach 1891–1895), a następnie w Opolu (lata 1895–1900)^[1]. W trakcie posługi w parafii starochorzowskiej 28 listopada 1892 roku założył Towarzystwo św. Alojzego w Dębie, do którego w tym czasie przynależała parafia^[2].

W 1900 roku został proboszczem załęskiej parafii św. Józefa^[1]. 8 listopada został poświęcony nowo wybudowany kościół pw. św. Józefa, a podczas tej uroczystości został on wprowadzony w nowy urząd. Odprawił uroczystą sumę z asystą, po której wygłosił kazania najpierw w języku polskim, a następnie po niemiecku^[3].

15 czerwca 1916 roku został nominowany dziekanem dekanatu mysłowickiego, do którego należała wówczas parafia w Załężu^[1]. Obowiązki te objął z rąk ks. prałata Wiktora Schmidta^[4]. Pełnił tę funkcję do 1923 roku. Po utworzeniu wówczas dekanatu katowickiego został jego pierwszym dziekanem^[5]. 8 maja 1920 roku został kuratorem konwiktu biskupiego w Bytomiu^[6].

Zarówno w czasie I wojny światowej, jak i zaraz po niej, zwłaszcza w okresie plebiscytu na Górnym Śląsku, brał udział w wielu konferencjach o charakterze diecezjalnym. Z racji swojego niemieckiego pochodzenia optował za pozostawaniem regionu w graniach Niemiec, lecz była to jedynie deklaracja polityczna, ponieważ jako kapłan stał na stanowisku, że w działalności duszpasterskiej jednakowo trzeba traktować zarówno niemieckich, jak i polskich parafian^[7], będąc pod tym kątem cenionym przez obydwie grupy^[8]. W 1922 roku część Górnego Śląska wraz z Załężem została przyłączona do Polski. 31 maja tego samego roku na probostwie załęskim zorganizował zebranie niemiecko identyfikujących się duchownych celem omówienia bieżącej sytuacji politycznej i kościelnej oraz zaplanowania dalszych działań^[9].

W latach 1922–1925 był członkiem Rady Konsultorów Administracji Apostolskiej Górnego Śląska^[1].

1 lutego 1923 został oficjałem I Trybunału Katowickiego, mianowany na to stanowisko przez ówczesnego administratora apostolskiego ks. Augusta Hlonda. Pełnił tę funkcję do 25 lutego 1927 roku^[10] – zastąpił go ks. Wilhelm Kasperlik^[11]. Po powołaniu diecezji katowickiej został członkiem kapituły katedralnej^[1] jako jedyny kanonik niemieckiego pochodzenia^[12]. W diecezji katowickiej był m.in. komisarzem biskupim północnego komisariatu i komisji technicznej budowy katedry pw. Chrystusa Króla^[5]. Był także członkiem zarządu powołanego w 1927 roku Zjednoczenia Kapłanów „Unitas” Diecezji Katowickiej^[13].

W 1931 roku mianowany został prałatem domowym Jego Świątobliwości^[1]. Godności tej dostąpił w uznaniu zasług, jakie miał dla Kościoła, parafii i diecezji, pełniąc w niej różne ważne funkcje^[14].

4 października 1931 roku poświęcił kościół pw. Opatrzności Bożej w Katowicach-Zawodziu^[15]. Po śmierci ks. Jana Główczewskiego w latach 1934–1935 pełnił funkcję tymczasowego administratora parafii śś. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach-Dębie^[16]. Dla mieszkańców Załęskiej Hałdy w 1936 roku w pomieszczeniu wynajętego przez niego miejscowej restauracji Günthera powstała kaplica, przy której w 1942 roku ustanowiono parafię śś. Cyryla i Metodego^[17]. 7 sierpnia 1938 roku odprawił pierwszą, uroczystą mszę św. w kościele pw. Przemienienia Pańskiego, który został wcześniej przejęty od katowickiej gminy starokatolickiej^[18]. 12 listopada 1939 roku dokonał poświęcenia józefowieckiego kościoła pw. św. Józefa Robotnika. Pierwotnie miał to zrobić ks. bp Stanisław Adamski, lecz wybuch II wojny światowej to uniemożliwił^[19].

13 kwietnia 1942 roku skierował do kurii katowickiej prośbę, by wikariusz ks. Łukasz Globisz został jego zastępcą – wikariuszem substytutem^[20]. Jeszcze w tym samym roku udał się na leczenie do uzdrowiska w Głuchołazach, gdzie zmarł 1 listopada 1942 roku^[1]. Ceremonia pogrzebowa odbyła się 5 listopada, a uczestniczyło w niej 106 kapłanów, w tym m.in. biskup-sufragan wrocławski Joseph Ferche, a wikariusz generalny ks. Franciszek Woźnica w mowie pożegnalnej głosił: „Jaki prałat i kanonik ks. Kubis wywierał potężny wpływ na wszelkie ważniejsze decyzje powzięta w młodej diecezji katowickiej”^[21]. Pochowany został na załęskim cmentarzu parafialnym przy ulicy P. Pośpiecha^[22].

Był z pochodzenia Niemcem^[12][8]. Jego dwaj bracia Roman i Edmund także zostali duchownymi – młodszy Roman przyjął święcenia kapłańskie 2 lipca 1901 roku, a Edmund 2 lipca 1906 roku^[23].

• Krzyż Kawalerski Rycerzy Bożego Grobu^[5][24]
• Krzyż Komandorski Rycerzy Bożego Grobu^[5][24]

• Tablica pamiątkowa w kruchcie kościoła pw. św. Józefa w Katowicach, umieszczona w 1965 roku^[25].

• MarekM. Górka MarekM., HonorataH. Typańska HonorataH., Sąd biskupi (metropolitalny) w Katowicach 1923–1994, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” (27/28), Katowice: Księgarnia św. Jacka, 1995, s. 317-323  (pol.).
• GrzegorzG. Grzegorek GrzegorzG., PiotrP. Tabaczyński PiotrP., Parafie i kościoły Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka”, 2014, ISBN 978-83-63780-06-7  (pol.).
• GinterG. Pierończyk GinterG., Plecionka, Kotórz Mały: Silesia Progress, 2019, ISBN 978-83-65558-24-4  (pol.).
• BernadetaB. Prandzioch-Goretzki BernadetaB., 125-lecie parafii św. Józefa w Katowicach-Załężu 1896–2021, Katowice: Rzymskokatolicka parafia św. Józefa w Katowicach-Załężu, 2021  (pol.).