Śluza Mieszczańska
51°06′51″N 17°01′52″E/51,114167 17,031111 Śluza Mieszczańska od strony wody górnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja |
na 252,3 km Odry południowej |
| Dane techniczne | |
| Długość |
42,8 m |
| Szerokość |
5,3 m |
| Różnica poziomów |
5,65 m |
| Wrota | |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
| 51°06′51″N 17°01′52″E/51,114167 17,031111
| |
Śluza Mieszczańska – śluza wodna komorowa, zlokalizowana na rzece Odrze, położona w przekopie wykonanym przy jej odnodze nazywanej Odrą Południową[1]. Śluza położona jest we Wrocławiu, pomiędzy Starym Miastem i Nadodrzem.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Śluza została wybudowana w latach 1792–1794 jako śluza drewniana[a], następnie została przebudowana, w latach 1874–1879, w nieco innymi miejscu jako murowana[2]. Stanowi ona jeden z elementów stopnia wodnego, w odniesieniu do którego stosuje się nazwę: Mieszczańskim Stopniem Wodnym[b], położonego w obrębie Śródmiejskiego Węzła Wodnego – Dolnego[3]. W okresie powojennym zaprzestano użytkowania tego szlaku wodnego, a tym samym nie przeprowadzano niezbędnych napraw eksploatacyjnych i remontów. Dopiero w 2000 roku przeprowadzono gruntowny remont śluzy, umożliwiający oddanie jej do eksploatacji[3]. Ze względu na niewielkie wymiary tej śluzy i poprzedniej na szlaku (Śluzy Piaskowej), ta droga wodna nie ma większego znaczenia transportowego, towarowego. Obecnie jednak następuje aktywizacja turystyki i rekreacji wodnej także w obszarze otwartego dla żeglugi Śródmiejskiego Węzła Wodnego[3][4], szczególnie po oddaniu do użytkowania przystani śródmiejskich – Mariny Topacz, kilku przystani pasażerskich białej floty, Zatoki Gondoli.
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Śluza ma wymiary: długość – 42,8; szerokość – 5,3; piętrzenie wynosi 5,65 m[1][2]. Do 1959 roku, poziom piętrzenia na stopniu był mniejszy i wynosił 3,74 m[2]. Śluza położona jest w 252,3 km Odry, na odnodze południowej, powyżej Mostów Pomorskich, a konkretnie Mostu Pomorskiego Środkowego. Odległość na drodze wodnej do następnego stopnia – Śluz Rędzin, wynosi 8,3 km, do poprzedniej na szlaku Śluzy Piaskowej wynosi 0,6 km[1]. Prawy brzeg stanowi Kępa Mieszczańska[c], natomiast lewy brzeg to niewielka Wyspa Pomorska, powstała w wyniku wykonania przekopu na potrzeby budowy śluzy i szlaku wodnego[d]. Poziom wody górnej kształtują dwa jazy stopnia wodnego: położony na Odrze Południowej i drugi na Odrze Północnej. Natomiast poziom wody dolnej kształtowany jest przez Stopień Wodny Rędzin. Zamknięcia to wrota wsporne.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Wrocławski Węzeł Wodny
- Odrzańska Droga Wodna
- Drogi wodne we Wrocławiu
- Stopnie wodne we Wrocławiu
- Śluzy wodne we Wrocławiu
Nr 14 – Śluza Mieszczańska
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ około 70 m od miejsca lokalizacji obecnej śluzy
- ↑ obejmujący oprócz przedmiotowej śluzy także jaz i elektrownię południową, na Odrze Południowej oraz jaz i elektrownię północną, na Odrze Północnej
- ↑ na północ od śluzy, za wąskim pasem wyspy znajduje się Marina Topacz
- ↑ na południe od śluzy, za nią przepływa właściwy nurt Odry Południowej, za którą leży Stare Miasto
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Zespół autorski: dr inż. kpt. ż.s. Jacek Trojanowski - kierownik pracy, dr kpt. ż.s. Krzysztof Wos, dr inż. Anna Galor, dr inż. Bogusz Wisnicki, mgr inż. Marcin Breitsprecher, Analiza potrzeb inwestycyjnych w zakresie żeglugi śródlądowej na rzece Odrze w latach 2007-2013. bip.transport.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]., AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE, INSTYTUT INŻYNIERII TRANSPORTU, Zakład Żeglugi Śródlądowej i Gospodarki Wodnej, SZCZECIN 2006 (dostęp 2009-12-08)
- ↑ a b c Mariusz Tokarz, Śluza Mieszczańska, Wratislaviae Amici (dostęp 2009-12-08)
- ↑ a b c wrosystem.um.wroc.pl: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2007, Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego, (dostęp 2009-12-08)
- ↑ Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu – Komunikat ... w sprawie udostępnienia szlaków wodnych Śródmiejskiego Węzła Wodnego Wrocławia dla ruchu żeglugowego jednostek turystycznych i sportowych (dostęp 2009-12-08)
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Śluza Mieszczańska w Wikimapii (dostęp 2009-12-08)
- Śluza Mieszczańska na stronie Wratislaviae Amici (dostęp 2012-12-03)
- Mosty Pomorskie na stronie Wratislaviae Amici (dostęp 2012-12-03)
