NL1020960C2 - Hydraulisch bedienbaar afdeksamenstel. - Google Patents

Description

Korte aanduiding: Hydraulisch bedienbaar afdeksamenstel.

De onderhavige uitvinding heeft betrekking op een afdeksamenstel volgens de aanhef van conclusie 1.

Uit DE 196 41 428 alsmede EP 0 803 630, waarop de aanhef van conclusie 1 is gebaseerd, is het bekend de door de 5 hydraulische actuator leverbare aandrijfkracht tijdens de

sluitbeweging van het afdekelement af te laten nemen, zodanig dat de leverbare aandrijfkracht nihil is nabij de sluitstand van het afdekelement. Dit om te voorkomen dat het afdekelement met ongewenst grote snelheid en kracht de sluitstand bereikt en/of 10 om veiligheidsredenen, waarbij het vooral om de situatie gaat I

dat er zich een object in de baan van het sluitende afdekelement bevindt, bijvoorbeeld een lichaamsdeel.

In EP 1 031 697 is beschreven dat de actuator kan zijn voorzien van bypasskanalen ten einde de door de actuator 15 leverbare kracht te laten afnemen tijdens de sluitbeweging.

Om te bewerkstelligen dat het afdekelement ondanks de r e diictle van”dë actuator kracht -1 o ch betrouwbaar de gesloten stand bereikt, is het bekend additionele middelen te voorzien, bijvoorbeeld een veer. Het is ook bekend gebruik te maken van de 20 snelheid die het afdekelement reeds heeft verkregen en/of van de zwaartekracht, uiteraard afhankelijk van de opstelling van het afdekelement.

Uit DE 44 07 739 is een hydraulische aandrijfinrichting van een vouwdak van een cabrioletvoertuig bekend, waarin 25 maatregelen zijn getroffen om te verhinderen dat bij het sluiten van het vouwdak de voorste rand daarvan te hard tegen de stijl boven de voorruit komt. Daartoe is er bij dat bekende afdeksamenstel in voorzien dat bij het sluiten van het vouwdak eerst alleen de sluitkamers van de bijbehorende hydraulische 30 aandrijfcilinders onder hydraulische druk worden gebracht terwijl de openingskamers van die cilinders met het reservoir zijn verbonden. Nabij de gesloten stand van het vouwdak wordt dan door een geschikte aansturing van de bij die aandrijfcilinders behorende kleppen bewerkstelligd dat ook de 35 openingskamers van die cilinders onder hydraulische druk worden -Ingébracht. Dit is ook bekend als het differentiaal of regeneratief bedrijven van die cilinders, waardoor de door die cilinders leverbare kracht wordt verkleind.

In de praktijk blijken de eerder beschreven oplossingen in 5 een aantal gevallen niet met succes gerealiseerd te kunnen worden. Zo blijken de bekende afdeksamenstellen in combinatie met een slot voor het vergrendelen van het afdekelement in de gesloten stand problematisch. Ook in combinatie met afdichtmiddelen, bijvoorbeeld elastische afdichtstrips, leveren 10 de bekende afdeksamenstellen problemen op.

De uitvinding beoogt volgens een afdeksamenstel volgens de aanhef van conclusie 1 te verschaffen, dat een groter toepassingsgebied heeft.

De uitvinding verschaft daartoe een afdeksamenstel volgens 15 conclusie 1.

De maatregel volgens het kenmerk van conclusie 1 is gebaseerd op het inzicht dat indien het derde bereik op geschikte wijze klein wordt gekozen, het toelaatbaar is de door de actuator maximaal leverbare kracht weer te laten toenemen ten 20 opzichte van het tweede bereik. Een voordelig criterium bij de keuze van de grootte van het derde bereik is daarbij dat de afstand tussen het afdekelement en het af te sluiten lichaam reeds voordat het derde bereik is bereikt zodanig is dat zich eigenlijk geen voorwerp meer tussen dat afdekelement en het 25 lichaam kan bevinden. Inklemming zal dan in de praktijk aanvangen terwijl de hydraulische bedieningsinrichting zich nog bevindt in de toestand behorend bij het tweede bereik, wanneer de leverbare kracht dan zodanig laag is dat de inklemming verder geen problemen oplevert of zelfs na detectie wordt opgeheven.

30 Indien het derde bereik is bereikt zonder inklemming te constateren, kan de leverbare kracht dus weer veilig worden opgevoerd.

De maatregel volgens de uitvinding maakt het in het bijzonder mogelijk het afdeksamenstel uit te voeren met een slot 35 dat zelfstandig vergrendelt wanneer het afdekelement de sluistand bereikt. De kracht van de actuator is dan voldoende voor die vergrendeling en het slot hoeft niet te zijn uitgevoerd - 3 - met een eigen aandrijving. Verder kunnen relatief stijve afdichtmiddelen worden toegepast in combinatie met het afdekelement, aangezien de kracht van de actuator in het derde bereik voldoende is om die afdichtmiddelen samen te drukken.

5 Verdere voordelige uitvoeringsvormen van de uitvinding zijn beschreven in de conclusies en de navolgende toelichting aan de hand van de tekening. Daarbij toont: fig.' 1 een hydraulisch schema van een hydraulische bedieningsinrichting van een afdeksamenstel volgens de 10 uitvinding.

In figuur 1 is het hydraulisch schema getoond van een hydraulische bedieningsinrichting die deel uitmaakt van een verder niet weergegeven afdeksamenstel omvattende een lichaam 15 met een opening daarin, alsmede een afdekelement, dat via koppelmiddelen beweegbaar is bevestigd aan het lichaam en beweegbaar is tussen een gesloten stand daarvan, waarin het afdekelement de opening afdekt, en een geopende stand.

------------ - I-n—een-voorkeur surtvoe rings vorm-maakt—het-3-fdeksamens tel-' - 20 deel uit van een motorvoertuig. Bijvoorbeeld is het afdekelement het kofferbakdeksel of een deur (zoals de vijfde deur) of een beweegbaar dak (zoals een vouwdak).

De hydraulische bedieningsinrichting omvat in dit voorbeeld een pomp 1, bij voorkeur elektrisch aangedreven, met 25 een eerste en een tweede pomppoort 2,3, die afhankelijk van de pomprichting als zuigpoort of perspoort dienen.

De bedieningsinrichting omvat verder een reservoir 4 voor hydraulische vloeistof, dat via een zuig-wisselklep 5 in verbinding staat met de pomppoorten 2,3.

30 De bedieningsinrichting omvat verder een dubbelwerkende hydraulische actuator 10 voor het bewegen van het afdekelement.

De actuator 10 heeft een huis 11 met een cilinderruimte, waarin een zuiger/zuigerstang-samenstel heen en weer beweegbaar is met zuigerstang 12 en zuiger 13. Het zuiger/zuigerstang-35 samenstel 12, 13 begrenst in de cilinderruimte een sluitkamer 14 en openingskamer 15.

Het huis 11 is bij elk van de kamers 14, 15 voorzien van - 4 - een bijbehorende en op de cilinderruimte aansluitende aansluiting 16, 17 voor de toe- en afvoer van hydraulische vloeistof. Deze aansluitingen 16, 17 zijn respectievelijk verbonden met de pomppoorten 2,3. In die verbindingen zijn 5 drukbegrenzingskleppen 8, 9 opgenomen.

Bij toevoer van hydraulische vloeistof aan de sluitkamer 14 levert de actuator een kracht om het afdekelement een sluitbeweging naar de gesloten stand te laten uitvoeren en bij toevoer aan de openingskamer 15 een kracht om het afdekelement 10 een openingsbeweging naar de geopende stand te laten uitvoeren.

De actuator 10 is verder voorzien van een bypasskanaal 20, dat zich uitstrekt tussen een eerste mond 21 en een tweede mond 22 daarvan, welke monden 21, 22 in het huis 11 van de actuator zijn gevormd en aansluiten op de cilinderruimte.

15 Het bypasskanaal 21 is zodanig, dat in een eerste bereik van de sluitbeweging de sluitkamer 14 alleen in verbinding staat met de bijbehorende aansluiting 16 en is afgesloten van de eerste mond 21 van het bypasskanaal 20.

In een tweede bereik - nadat de zuiger 13 de mond 21 is 20 gepasseerd - staat de sluitkamer 14 zowel met de bijbehorende aansluiting 16 als met de eerste mond 21 van het bypasskanaal 20 in verbinding, zodat via het bypasskanaal 20 en via de tweede mond 22 in het tweede bereik aan de aansluiting van de sluitkamer toegevoerde hydraulische vloeistof geheel of 25 gedeeltelijk langs het bypasskanaal 20 uit de sluitkamer 14 kan wegstromen.

Zodra bij het inschuiven van het zuiger/zuigerstang-samenstel 12, 13 de zuiger 13 de tweede mond 22 passeert, zodat ook de tweede mond 22 weer uitmondt in de sluitkamer 14, is het 30 bypasskanaal 20 onwerkzaam en is de sluitkamer alleen in verbinding met de bijbehorende aansluiting 16 en afgesloten van de openingskamer 15.

Het resultaat van deze uitvoering van de actuator 10 is dat in het tweede bereik de door de actuator leverbare kracht 35 kleiner is dan in het eerste bereik, en dat in het derde bereik de door de hydraulische actuator 10 leverbare kracht groter is dan in het tweede bereik.

- 5 -

In het bypasskanaal 20 is een terugslagklep 24 opgenomen, die bij de openingsbeweging van het afdekelement een stroming van hydraulische vloeistof via het bypasskanaal 20 naar de sluitkamer 14 verhindert.

5 In een variant is de klep 24 uitgevoerd als een drukbegrenzingsklep, welke drukbegrenzingsklep een stroming van hydraulische vloeistof door het bypasskanaal toelaat indien de druk in de sluitkamer een bepaalde waarde overschrijdt.

Bij voorkeur is de afstand tussen het afdekelement en het 10 af te sluiten lichaam in het derde bereik ten hoogste 15 millimeter, bij voorkeur ten hoogste 10 millimeter, met bijzondere voorkeur ten hoogste 6 millimeter.

In een voorkeursuitvoeringsvorm zijn elastische afdichtmiddelen voorzien voor het verschaffen van een afdichting 15 tussen het afdekelement en het lichaam, die bij het sluiten van het afdekelement elastisch worden samengedrukt, en is erin voorzien dat het derde bereik zich uitstrekt ten. hoogste vanaf het moment waarop de samendrukking van de afdichtmiddelen aanvangt, bij voorkeur na enige samendrukking van de 20 afdichtmiddelen.

In een mogelijke variant is erin voorzien dat de hydraulische bedieningsinrichting zodanig is uitgevoerd dat tijdens de sluitbeweging de in het tweede bereik door de actuator leverbare kracht afneemt, bijvoorbeeld stapsgewijs. Het 25 zal duidelijk zijn dat EP 1 031 697 mogelijke oplossing daarvoor beschrijft.

In een mogelijke uitvoering heeft het afdeksamenstel verder een slot dat het afdekelement ten opzichte van het lichaam vergrendelt, waarbij het slot van het type is dat 30 zelfstandig vergrendeld onder invloed van het bereiken van de sluitstand van het afdekelement. Hierbij wordt dan de kracht van de actuator in het derde bereik benut voor het vergrendelen van het slot.

In een variant is voorzien in een verdere 35 drukbegrenzingsklep die in het derde bereik van de sluitbeweging de in de sluitkamer van de actuator maximaal toelaatbare druk begrenst, bij voorkeur tot een waarde die lager is dan de in het - 6 - eerste bereik in de sluitkamer maximaal toelaatbare waarde zoals ingesteld met klep 8. In een mogelijke uitvoering is deze drukbegrenzingsklep opgesteld in een kanaal tussen het bypasskanaal 20 en de aansluiting 17 van de openingskamer van de 5 actuator 10.

In een mogelijke alternatieve uitvoering is het bypasskanaal uitgevoerd als een of meer uitsparingen in de omtrekswand van de cilinderruimte. Daarbij kan aan het zuiger/zuigerstangsamenstel een elastische afdichtlip zijn ]_0 gevormd, die afdichtend aanligt tegen de omtrekswand van de van een of meer uitsparingen voorziene cilinderruimte en zodanig is uitgevoérd dat hydraulische vloeistof langs de afdichtlip kan passeren in de richting van de sluitkamer naar de openingskamer en in de andere richting stroming van hydraulische vloeistof ]_5 verhindert.

In een mogelijke uitvoering is het afdekelement scharnierbaar verbonden met het lichaam via bijbehorende scharniermiddelen, zodanig dat het afdekelement in hoofdzaak een zwenkbeweging uitvoert tussen de geopende en gesloten stand en 20 de sluitbeweging een eerste, tweede en derde hoekbereik heeft.

In een niet getoonde variant is er in voorzien dat de elektrisch aandrijfbare hydraulische pomp, het reservoir voor hydraulische vloeistof, de actuator en eventuele hydraulische kleppen een geheel vormen, zonder hydraulische slangen.

•i.

Claims (15)

1. Afdeksamenstel omvattende een lichaam met een opening 5 daarin, alsmede een afdekelement, dat via koppelmiddelen beweegbaar is bevestigd aan het lichaam en beweegbaar is tussen een gesloten stand daarvan, waarin het afdekelement de opening afdekt, en een geopende stand, welk afdéksamenstel verder een hydraulische bedieningsinrichting omvat met een dubbelwerkende 10 hydraulische actuator voor het bewegen van het afdekelement, welke actuator een huis heeft met een cilinderruimte, waarin een zuiger/zuigerstangsamenstel heen en weer beweegbaar is, welk zuiger/zuigerstangsamenstel in de cilinderruimte een sluitkamer en openingskamer begrenst, waarbij het huis bij elk van de 15 kamers is voorzien van een bijbehorende en op de cilinderruimte aansluitende aansluiting voor de toe- en afvoer van hydraulische vloeistof, en waarbij bij toevoer van hydraulische vloeistof aan de sluitkamer de actuator een kracht levert om het “a'fdekeÏement e'en-sluTt'b'ewegÏng- naar-d'é gesloten ITtand teTlaten 20 uitvoeren en bij toevoer aan de openingskamer een kracht levert om het afdekelement een openingsbeweging naar de geopende stand te laten uitvoeren, waarbij de sluitbeweging van het afdekelement vanuit de geopende stand een eerste bereik en een daarop aansluitend tweede bereik 25 omvat, en waarbij de bedieningsinrichting zodanig is ingericht, dat in het tweede bereik de door de actuator leverbare kracht kleiner is dan in het eerste bereik, waarbij de sluitbeweging van het afdekelement aansluitend op het tweede bereik een derde bereik omvat dat eindigt bij de gesloten stand van het 30 afdekelement, met het kenmerk, dat de hydraulische bedieningsinrichting zodanig is ingericht, dat in het derde bereik de door de hydraulische actuator leverbare kracht groter is dan in het tweede bereik. 35

2. Afdeksamenstel volgens conclusie 1, waarbij de afstand tussen het afdekelement en het af te sluiten lichaam in het - B - derde bereik ten hoogste 15 millimeter, bij voorkeur ten hoogste 10 millimeter, met bijzondere voorkeur ten hoogste 6 millimeter bedraagt.

3. Afdeksamenstel volgens een of meer van de voorgaande conclusies, waarbij elastische afdichtmiddelen zijn voorzien voor het verschaffen van een afdichting tussen het afdekelement en het lichaam, en dat het derde bereik zich uitstrekt ten hoogste vanaf het moment waarop de afdichtmiddelen werkzaam 20 worden, bij voorkeur na enige samendrukking van de afdichtmiddelen.

4. Afdeksamenstel volgens een of meer van de voorgaande conclusies, waarbij de hydraulische bedieningsinrichting zodanig 25 is uitgevoerd dat tijdens de sluitbeweging de in het tweede bereik door de actuator leverbare kracht afneemt, bijvoorbeeld stapsgewijs.

5. Afdeksamenstel volgens een of meer van de voorgaande 20 conclusies, waarbij het afdeksamenstel verder een slot omvat dat het afdekelement ten opzichte van het lichaam vergrendelt, en waarbij het slot van het type is dat zelfstandig vergrendeld onder invloed van het bereiken van de sluitstand van het afdekelement. 25

6. Afdeksamenstel volgens een of meer van de voorgaande conclusies, waarbij de actuator is voorzien van bypassmiddelen, zodanig dat in het eerste bereik van de sluitbeweging de sluitkamer alleen in verbinding staat met de bijbehorende 30 aansluiting, dat in het tweede bereik aan de aansluiting van de sluitkamer toegevoerde hydraulische vloeistof geheel of gedeeltelijk langs de bypassmiddelen uit de sluitkamer kan wegstromen, en zodanig dat in het derde bereik van de sluitbeweging de sluitkamer alleen in verbinding staat met de 35 bijbehorende aansluiting en de bypassmiddelen onwerkzaam zijn.

7. Afdeksamenstel volgens een of meer van de voorgaande · Ί ~ fï 1 - 9 - conclusies, waarbij de actuator is voorzien van een bypasskanaal, dat zich uitstrekt tussen een eerste mond en een tweede mond daarvan, welke monden in het huis van de actuator zijn gevormd en aansluiten op de cilinderruimte, waarbij, het 5 bypasskanaal zodanig is, dat in het eerste bereik van de sluitbeweging de sluitkamer alleen in verbinding staat met de bijbehorende aansluiting en is afgesloten van de eerste mond van het bypasskanaal en dat in het tweede bereik de sluitkamer zowel met de bijbehorende aansluiting als met de eerste mond van het 10 bypasskanaal is verbonden en via de tweede mond van het bypasskanaal met de openingskamer, zodat in het tweede bereik aan de aansluiting van de sluitkamer toegevoerde hydraulische vloeistof geheel of gedeeltelijk langs het bypasskanaal uit de sluitkamer kan wegstromen, en dat in het derde bereik van de 15 sluitbeweging de sluitkamer alleen in verbinding staat met de bijbehorende aansluiting en is afgesloten van de openingskamer.

8. Afdeksamenstel volgens conclusie 7, waarbij middelen met terügsTagklepwerking zijn voorzïën, die een stroming van ’ 20 hydraulische vloeistof via het bypasskanaal naar de sluitkamer verhinderen.

9. Afdeksamenstel volgens conclusie 7 of 8, waarbij een drukbegrenzingsklep is voorzien in het bypasskanaal, welke 25 drukbegrenzingsklep een stroming van hydraulische vloeistof door het bypasskanaal toelaat indien de druk in de sluitkamer een van tevoren bepaalde waarde overschrijdt.

10. Afdeksamenstel volgens een of meer van de voorgaande 30 conclusies, waarbij een drukbegrenzingsklep is voorzien die in het derde bereik van de sluitbeweging de in de sluitkamer van de actuator maximaal toelaatbare druk begrenst, bij voorkeur tot een waarde die lager is dan de in het eerste bereik in de sluitkamer maximaal toelaatbare waarde. 35

11. Afdeksamenstel volgens conclusies 6 en 10, waarbij de drukbegrenzingsklep is opgesteld in een kanaal tussen het - 1.0 - bypasskanaal en de aansluiting van de openingskamer van de actuator.

12. Afdeksamenstel volgens conclusie 12, waarbij aan het zuiger/zuigerstangsamenstel een elastische afdichtlip is 10 gevormd, die afdichtend aanligt tegen de omtrekswand van de van een of meer uitsparingen voorziene cilinderruimte en zodanig is uitgevoerd dat hydraulische vloeistof langs de afdichtlip kan passeren in de richting van de sluitkamer naar de openingskamer en in de andere richting stroming van hydraulische vloeistof 15 verhindert.

12. Afdeksamenstel volgens conclusie 6, waarbij een 5 bypasskanaal is uitgevoerd als een of meer uitsparingen in de omtrekswand van de cilinderruimte.

13. Afdeksamenstel volgens een of meer van de voorgaande conclusies, waarbij het afdekelement scharnierbaar is verbonden met het lichaam via bijbehorende scharniermiddelen, zodanig dat 20 dat het afdekelement in hoofdzaak een zwenkbeweging uitvoert tussen de geopende en gesloten stand en de sluitbeweging een eerste, tweede en derde hoekbereik heeft.

14. Voertuig voorzien van een afdeksamenstel volgens een of 25 meer van de voorgaande conclusies.

15. Voertuig volgens conclusie 14, waarbij de voertuigcarrosserie is voorzien van een opening en het afdekelement is ingericht voor het afsluiten van de opening, 30 bijvoorbeeld een vijfde deur, kofferbakdeksel, etc.