Alcibiades

Alcibiades (450, Atenas - 404 avC, Frigia) es un òme politic e cap militar atenenc de la fin dau sègle V avC. Sovent presentat coma un aventurier e un intrigant, foguèt un actor major de la segonda mitat de la Guèrra de Peloponès en organizant l'expedicion de Sicília en 415 avC. Accusat de sacrilègis, traïguèt sa ciutat en passant dins lei camps espartenc e pèrsa. Assaièt tanben de reversar lo regim democratic d'Atenas. Pasmens, en 411 avC, foguèt acceptat coma cap per l'armada atenenca estacionada dins l'illa de Samos. Alcibiades ganhèt alora plusors batalhas còntra leis Espartencs. Perdonat, foguèt nomat cap dei tropas atenencas, mai la desfacha de Notion entraïnèt una desgràcia. Tornarmai exiliat, Alcibiades foguèt assassinat a la cort dau satrapa de Frigia.

Fiu de l'Eupatrida Clinias e de Dinomaca, felena de Clistènes, Alcibiades fasiá partida de l'aristocracia auta d'Atenas. Rapidament orfanèu, foguèt adoptat e educat per son oncle Pericles. Son educacion es pas totalament coneguda, mai recebèt lei leiçons de Socrates. Pasmens, la jovença d'Alcibiades foguèt marcat per una volontat de mostrar sa diferéncia e sa superioritat a respècte deis autrei ciutadans atenencs. Aquò suscitèt lèu d'òdis duradís.

Au començament de la Guèrra de Peloponès participèt ai batalhas de Potidèa (432 avC) e de Delion (424 avC). A partir de la fin deis ans 420 avC, s'interessèt a la vida politica de la ciutat. Se turtèt a Nicias e ai partisans de la patz amb Esparta. Elegit estratèg en 420 avC, sostenguèt una politica d'ostilitat sistematica còntra leis Espartencs e seis aliats. En 416-415 avC, encoratjèt l'organizacion de l'expedicion de Sicília e ne'n foguèt nomat cap. Pasmens, après sa partença, foguèt accusat de sacrilègis per d'adversaris.

Condamnat a mòrt per contumàcia, desertèt l'armada atenenca e jonhèt lo camp espartenc. Aquò favorizèt l'anientament de l'expedicion de Sicília que menèt a la pèrda de 50 000 òmes. En parallèl, Alcibiades encoratjèt l'organizacion d'incursions per pilhar Atica e de revòutas au sen de la Liga de Delos per afeblir l'empèri maritim d'Atenas. Pasmens, l'entenduda amb Esparta s'acabèt e Alcibiades deguèt s'enfugir en Anatomia a la cort dau satrapa pèrsa Tissafernes. Li donèt de conseus per agotar lei fòrças atenencas e espartencas dins la region. Intriguèt tanben per organizar una revolucion oligarquica a Atenas.

En 411 avC, Alcibiades contactèt leis Atenencs de Samos. Elegit estratèg, tornèt organizar lei fòrças atenencas dins la region e ganhèt doas batalhas navalas importantas a Abidos e a Cizica. Someteguèt egalament la màger part dei ciutats grègas de la region, signèt un acòrdi de patz entre Atenas e Tissafernes e restabliguèt la « rota dau blat » passant per leis Estrechs. En 407 avC, Alcibiades poguèt donc s'entornar dins sa ciutat. Nomat cap dei fòrças militaras, foguèt destituït après la desfacha de Notion. Se retirèt alora en Tràcia avans de se refugiar a la cort de Farnabazos II, satrapa de Frigia. Pasmens, i foguèt assassinat quauquei setmanas après son arribada.

• (en) Walter M. Ellis, Alcibiades, Londres e Nòva York, Routledge, 1989.
• (fr) Édouard Will, Le Monde grec et l'Orient : Le Ve siècle (510-403), Presses universitaires de France, coll. « Peuples et Civilisations », 1972.