Բեխ

Գյուղ
Բեխ
Երկիր	Հայկական ԽՍՀ
Շրջան	ՂափանՂափանի շրջան|Ղափան
Այլ անվանումներ	Բեղ, Բիխ, Պեխ
Բնակչություն	247 մարդ (1970)
Ազգային կազմ	հայեր
Ժամային գոտի	UTC+4

Բեխ, գյուղ Մեծ Հայքի Սյունիք աշխարհի Կովսական գավառում, իսկ ապա գյուղ Հայկական ԽՍՀի Ղափանի շրջանում, Ղափան քաղաքից 4 կմ հյուսիս-արևմուտք, Ողջի գետի աջ կողմում, Խուստուփ լեռան լանջին, բարձրադիր, անտառապատ, գեղատեսիլ վայրում։

Գյուղի մոտով անցնում է Ողջիի աջակողմյան վտակ Բեխ գետակը։

Նույն անվանումով ընդգրկված է եղել Արևելյան Հայաստանի Ելիզավետպոլի նահանգի Զանգեզուրի գավառում։

Անունը ծագել է շրջակայքի անտառներում բոխի ծառի առատության համար։ Տարածքում է գտնվում Բեխիխութ լեռը, որն անտառապատ է^[1], Բեխի գետակ և Բեխի անապատը։

Առաջին անգամ բնակավայրի մասին հիշատակվել է 871 թվականին՝ այն Բաղք գավառի Արուքս գյուղի հետ փոխանակելու առնչությամբ։ Երկար ժամանակ բնակավայրը եղել է Տաթևի վանքի սեփականությունը։

Ուշ ժամանակներում Բեխը պատկանում էր Մելիք Փարսադանյաններին և հանդիսանում էր նրանց աթոռանիստը։ Վերջիններս համարվում էին Տաթևի նույն տոհմի ճյուղերից մեկը։

Ունի թեք տանիքներով տներ։ Գյուղը շրջապատող անտառներում կան մրգատու ծառեր՝ տանձենի, խնձորենի, սալորենի, ընկուզենի, հոնի, իսկ բացատներում ամենուր տարածված էր մոշը։

1960-ական թվականներին ձուլվել է Ղափան քաղաքի հետ։

Բնակիչները հայեր էին։

324ի ազգաբնակչության փոփոխությունը.

Բնակչության հիմնական զբաղմունքը Ղափանի հանքավայրերում աշխատելն էր։ Զբաղվում էին նաև երկրագործությամբ, անասնապահությամբ, այգեգործությամբ և շերամապահությամբ։

Գյուղում կար XVIII դարի անշուք կանգուն եկեղեցի։ Մոտակայքում են գտնվում Հալիձորի բերդը, Հալիձոր գյուղի, Հալիձոր հանքավայրի ավերակները, Փառուտա վանքի ավերակները։

Գյուղն ուներ ութամյա դպրոց, ակումբ, գրադարան^[2]։