Bliain na gCeithre Impirí

Bliain na gCeithre Impirí

41° 54′ N, 12° 30′ E / 41.9°N,12.5°E / 41.9; 12.5
Cineál	cogadh cathartha
Cuid de	List of Roman civil wars and revolts (en)
Dáta na bliana	69
Suíomh	Impireacht na Róimhe
Codanna
Battles of Bedriacum (en)

Ba í Bliain na gCeithre Impirí (Laidin: Annus quattuor imperatorum), AD 69, an chéad chogadh cathartha a den Impireacht Rómhánach, nuair a rialaigh ceathrar impire as a chéile: Galba, Otho, Vitellius, agus Veaspáisian. Meastar gur eatramh tábhachtach í, ag marcáil an aistrithe ó na Iulia-Claudia, an chéad ríshliocht impiriúil, go dtí an ríshliocht Flavach. Chonacthas roinnt reibiliúnach agus éilitheoirí sa tréimhse, le dílseachtaí athraitheacha agus cúrsaí polaitíochta suaite sa Róimh agus sna cúigí.

Thacaigh an Garda Praetóireach Galba^[1] ar dtús. Níor mhair sé ach cúpla mí. Mharaigh Otho é ar 15 Eanáir 69 agus agus ghabh sé an chumhacht le lámh láidir.

Tháinig, Otho^[2] i gcomharbas ar Ghalba. Sheas ginearál eile, Vitellius, ina choinne don cheannaireacht. Fuair 40,000 bás i gcath Bedriacum, is cosúil.^[3] Chuir Otho lámh ina bás féin.

Ceapadh Vitellius^[4] ina Impire in Aibreán na bliana 69. Ní raibh Vitellius i gcumhacht ach ar feadh cúpla mí. Cuireadh as oifig é le linn coup d’état agus Vespasian i mbun. Fuair Vitellius an bhás ar an 22 Nollaig 69.

Tháinig Vespasian i gcomharbacht air. Ach thacaigh Vespasian le Vitellius ar dtús.^[5] Tamaill ina dhiaidh, d'fhógair na hairm san Éigipt agus Iúdáia Vespasian mar impire ar an 1 Iúil.

Ina iarracht chun chumhacht a bhaint amach, nasc Vespasian a fhórsaí le Mucianus, gobharnóir na Siria, agus le Primus, ginearál i bPannonia, agus mháirseáil sé ar an Róimh.^[5]

Treoraigh Primus agus Mucianus fórsaí na bhFlaiviach i gcoinne Vitellius. Ar an 20 Nollaig 69, briseadh ar Vitellius, agus an lá dár gcionn dhearbhaigh an Seanad Vespasian ina Impire Rómhánach.

Is síol na staire é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh.