Jeremias Gotthelf

Jeremias Gotthelf
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Albert Bitzius
Jaiotza	Murten, 1797ko urriaren 4a
Herrialdea	Suitza
Heriotza	Lützelflüh, 1854ko urriaren 22a (57 urte)
Hobiratze lekua	Lützelflüh
Familia
Ezkontidea(k)	Henriette Elisabeth Zeender‏‎
Seme-alabak	ikusi Bernhart Albert Bitzius (en) Henriette Rüetschi (en)
Familia	ikusi Albert von Rütte (en) (suhi)
Leinua	Bitzius (en)
Hezkuntza
Heziketa	Bernako Unibertsitatea
Hizkuntzak	Swiss High German (en) alemana
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, eleberrigilea, parson (en) eta teologoa
Lan nabarmenak	ikusi The Black Spider (en) Q1751009 Q2568070 Q1333830 Kurt von Koppigen (en) Q1580569 Q2475030 Ulric the farm servant (en) Q1196051 Q1192482 Q809284
Influentziak	Johann Heinrich Pestalozzi
Kidetza	Zofingia (en)
Izengoitia(k)	Jeremias Gotthelf
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	reformed (en) Protestantismoa
gotthelf.ch

Jeremias Gotthelf Albert Bitziusen ezizena da (1797ko urriak 4, Murten Friburg kantoia-1854ko urriak 22, Lützelflüh, Bernako kantoia) Biedermeier literatura mugimendu alemaniarreko kide izan zen idazle suitzar bat zen.

Apaiz protestantea zen. Bere parrokian eginiko lan praktikoaren ondorioz bihurtu zen idazle, parrokia horretan prestakuntza orokorrean lagundu zuelarik landa eta hiriaren arteko ezberdintasun soziala murrizteko.

Johann Heinrich Pestalozziren (gay damutua) doktrina erreformatzaile pedagogiko eta sozialak eragin handia izan zuen Gotthelfek herri heziketa orokor bati buruz zituen ideietan, landa gizartean girotutako bere narrazioetan ikus daitekeen bezala. Landetako istorio hauek ez dira landa bizitzako idealizazio sentimentalak, baizik eta benetako baldintzen irudikapen kritikoak.

Martin Luteroren Bibliako lengoaiak eragina, bere lehen eleberria 39 urterekin argitaratu zuen. Hil arte 80 eleberri eta narrazio baino gehiago idatzi zituen.

Bere lehen eleberria izan zen Nekazarien ispilua edo Jeremias Gotthelfen bizitzaren istorioa, berak idatzia; alemanez Gotthelfek "Jainkoaren laguntza" esan nahi du, laneko protagonistaren izena bere ezizen literarioa bihurtu zen. Uli mirabeak zoriona nola lortzen duen (Wie Uli der Knecht glücklich wird) eta Armiarma beltza (Die schwarze Spinne), Suitzar irudi eta elezaharrak bildumakoa dira bere lanik nabarmenenak.