[go: up one dir, main page]
More Web Proxy on the site http://driver.im/Edukira joan

Gestapo

Wikipedia, Entziklopedia askea
Gestapo
Datuak
Izen ofiziala
Geheime Staatspolizei
MotaIsilpeko polizia eta political police (en) Itzuli
HerrialdeaHirugarren Reicha
Agintea
LehendakariaRudolf Diels (mul) Itzuli, Reinhard Heydrich eta Heinrich Müller (mul) Itzuli
Egoitza nagusi
JabeaReicharen Segurtasuneko Bulego Nagusia
Historia
Sorrera1933ko apirilaren 26a
Sortzailea
Ordezkatzen duPrussian Secret Police (en) Itzuli
AurrekoakPrussian Secret Police (en) Itzuli
Desagerpena1945eko maiatzaren 8a
1945eko urriaren 10a

Geheime Staatspolizei (euskaraz: «Estatuaren Polizia Sekretua»), Gestapo bezala laburtuta, Alemania Naziko polizia sekretu ofiziala izan zen. 1933ko apirilaren 23an eratu zen.

Poliziako ofizial profesionalek osatuta, bere erakundea eta funtzioak Hermann Wilhelm Göringek berehala ezarri zituen Adolf Hitlerrek 1933ko martxoan boterea eskuratu ondoren. Rudolf Diels izan zen erakundeko lehen buruzagia, hasiera batean Prusiar Polizia Sekretuaren 1a Departamentua izena zuelarik.

Gestaporen funtzioa "Estatuarentzat arriskutsu diren tendentzia oro" ikertzea eta aurka egitea zen. Traizio, espioitza eta sabotajea kasuak ikertzeko autoritatea zuen, hala nola Alderdi Naziaren eta Estatuaren aurkako ekintzak.

Legea aldatua izan zen, Gestaporen ekintzak epaileen agintepean egon ez zitezen. Werner Best legegizon naziak honako esan zuen: "Gestapok buruzagien nahiak betetzen dituen bitartean, legearen barruan dihardu". Horrela, Gestapo gorte administratiboek epaitua izan ahal izatea eragotzi zen.

Gehiegikeriak gehien egitea ahalbidetzen zien erreminta "Schutzhaft" edo "jagote babeslea" zen, lege prozedura gabeko atxiloketak izendatzeko eufemismo bat, gerora kontzentrazio eremuetan preso egiteko. Presoak bere "Schutzhaftbefehl"a sinatu behar izaten zuen, kartzelara joateko bere nahia deklaratzen zuen dokumentu bat. Normalean, hau torturaren bidez lortzen zen.

1934ean, Göringek, Heinrich Himmleren presiopean, Gestapoa SSen menpe utzi zuen.

Bigarren Mundu Gerran, Gestapok 45.000 kide zituen. Europako lurralde konkistatuak kontrolatzen laguntzen zuen eta juduak, sozialistak, homosexualak eta beste hainbat kolektibo identifikatzen.

Nurenbergeko epaiketetan erakundea Gizadiaren aurkako krimenengatik zigortua izan zen.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]