arı
Appearance
See also: Appendix:Variations of "ari"
Azerbaijani
[edit]Cyrillic | ары | |
---|---|---|
Abjad | آری |
Pronunciation
[edit]Etymology 1
[edit]From Proto-Turkic *ārï (“bee”).[1]
Noun
[edit]arı (definite accusative arını, plural arılar)
Declension
[edit]Declension of arı | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
singular | plural | |||||||
nominative | arı |
arılar | ||||||
definite accusative | arını |
arıları | ||||||
dative | arıya |
arılara | ||||||
locative | arıda |
arılarda | ||||||
ablative | arıdan |
arılardan | ||||||
definite genitive | arının |
arıların |
Derived terms
[edit]References
[edit]- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ārɨ”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8)[1], Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Etymology 2
[edit]From Proto-Turkic *ạrï-. Cognate with Chuvash ирт (irt, “to clean”), Chuvash ырӑ (yră, “good”).
Adjective
[edit]arı (comparative daha arı, superlative ən arı) (archaic)
Turkish
[edit]Pronunciation
[edit]Etymology 1
[edit]Inherited from Ottoman Turkish آری (arı), from Proto-Turkic *ārï (“bee, wasp”).[1][2][3]
Noun
[edit]arı (definite accusative arıyı, plural arılar)
Declension
[edit]Inflection | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nominative | arı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Definite accusative | arıyı | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Singular | Plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nominative | arı | arılar | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Definite accusative | arıyı | arıları | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dative | arıya | arılara | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Locative | arıda | arılarda | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ablative | arıdan | arılardan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Genitive | arının | arıların | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Derived terms
[edit]Etymology 2
[edit]Inherited from Ottoman Turkish آری (arı), from Proto-Turkic *ạrïg (“clean, pure”) from *ạrï- (“to be clean, to clean, to purify”) + *-g.[4][5][6] Cognate with Azerbaijani arı, Khakas арығ (arığ), Shor арығ, Tuvan арыг (arıg), Kazakh ару (aru), Kyrgyz аруу (aruu), Southern Altai ару (aru), Uzbek ori', Tuvan арыг (arıg), Yakut ыраас (ıraas).
Adjective
[edit]arı
Declension
[edit]predicative forms of arı
present tense | ||||
---|---|---|---|---|
positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
ben (I am) | arıyım | arı mıyım? | arı değilim | arı değil miyim? |
sen (you are) | arısın | arı mısın? | arı değilsin | arı değil misin? |
o (he/she/it is) | arı / arıdır | arı mı? | arı değil | arı değil mi? |
biz (we are) | arıyız | arı mıyız? | arı değiliz | arı değil miyiz? |
siz (you are) | arısınız | arı mısınız? | arı değilsiniz | arı değil misiniz? |
onlar (they are) | arı(lar) | arı(lar) mı? | arı değil(ler) | arı değiller mi? |
past tense | ||||
positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
ben (I was) | arıydım | arı mıydım? | arı değildim | arı değil miydim? |
sen (you were) | arıydın | arı mıydın? | arı değildin | arı değil miydin? |
o (he/she/it was) | arıydı | arı mıydı? | arı değildi | arı değil miydi? |
biz (we were) | arıydık | arı mıydık? | arı değildik | arı değil miydik? |
siz (you were) | arıydınız | arı mıydınız? | arı değildiniz | arı değil miydiniz? |
onlar (they were) | arıydılar | arı mıydılar? | arı değildi(ler) / değillerdi | arı değil miydiler? |
indirect past | ||||
positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
ben (I was) | arıymışım | arı mıymışım? | arı değilmişim | arı değil miymişim? |
sen (you were) | arıymışsın | arı mıymışsın? | arı değilmişsin | arı değil miymişsin? |
o (he/she/it was) | arıymış | arı mıymış? | arı değilmiş | arı değil miymiş? |
biz (we were) | arıymışız | arı mıymışız? | arı değilmişiz | arı değil miymişiz? |
siz (you were) | arıymışsınız | arı mıymışsınız? | arı değilmişsiniz | arı değil miymişsiniz? |
onlar (they were) | arıymışlar | arı mıymışlar? | arı değilmiş(ler) / değillermiş | arı değil miymişler? |
conditional | ||||
positive, declarative |
positive, interrogative |
negative, declarative |
negative, interrogative | |
ben (if I) | arıysam | arı mıysam? | arı değilsem | arı değil miysem? |
sen (if you) | arıysan | arı mıysan? | arı değilsen | arı değil miysen? |
o (if he/she/it) | arıysa | arı mıysa? | arı değilse | arı değil miyse? |
biz (if we) | arıysak | arı mıysak? | arı değilsek | arı değil miysek? |
siz (if you) | arıysanız | arı mıysanız? | arı değilseniz | arı değil miyseniz? |
onlar (if they) | arıysalar | arı mıysalar? | arı değilseler / değillerse | arı değil miyseler? |
Derived terms
[edit]References
[edit]- ^ Clauson, Gerard (1972) “arı:”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 196
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ārï”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- ^ Nişanyan, Sevan (2002–) “arı¹”, in Nişanyan Sözlük
- ^ Clauson, Gerard (1972) “arı:-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 198
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ạrɨ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- ^ Nişanyan, Sevan (2002–) “arı²”, in Nişanyan Sözlük
Further reading
[edit]- “arı”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu
- Çağbayır, Yaşar (2007) “arı¹, arı²”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 285
Categories:
- Azerbaijani terms with IPA pronunciation
- Azerbaijani terms with audio pronunciation
- Azerbaijani terms inherited from Proto-Turkic
- Azerbaijani terms derived from Proto-Turkic
- Azerbaijani lemmas
- Azerbaijani nouns
- az:Insects
- Azerbaijani adjectives
- Azerbaijani archaic terms
- Azerbaijani terms with usage examples
- Turkish terms with IPA pronunciation
- Turkish terms with audio pronunciation
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish terms inherited from Proto-Turkic
- Turkish terms derived from Proto-Turkic
- Turkish lemmas
- Turkish nouns
- Turkish adjectives
- tr:Insects