نگرشی بر دشواری های معنایابی و انتقال مفهوم به مخاطب ادبیات

اولین مانع پیش روی مخاطبان متون عمدتا کهن ادبی، دریافت معنا و مفهوم آثار است. این دریافت معنا در مواردی به صورت خودخوان توسط فرد و در عمدە اوقات مستقیما (سر کلاس) یا غیرمستقیم (مطالعە شروح آثار) صورت می پذیرد؛ اما باید توجه کرد که در هر دو شکل کلان، دریافت معنا با سهولت کامل انجام نمی شود و خوانندە آثار معمولا برای دریافت مفهوم باید با لغات، اصطلاحات، تعابیر و نظایر این ها آشنا شود. از این روی، هدف اصلی این مقاله پرداختن به معنا در متون ادبی کهن و دشواری های انتقال مفهوم به مخاطب ادبی است. با نگاهی به کتب مختلف سبک شناسی و گاه زبانشناسی سعی در شناساندن این مطلب بود که گفته شود مفاهیم ادبی، به سادگی و سرعت قابل معناشدن نیستند. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به سه پرسش جامع بود: ۱. پرداختن به اینکه آیا میتوان همە متون کهن ادبی را با فرآیندی یکسان بررسی کرد ۲. بررسی میزان تاثیرگذاری فرآیندهای ارادی و غیرارادی خالق اثر ۳. ارایە الگویی در تقسیم بندی دشواری های ادبی. در این پژوهش به صورت گزینشی از ادوار مختلف نثر و شعر کهن فارسی (از رودکی تا بازگشت) نمونه هایی مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که: اولا در متون ادبی، معناپذیری سریع و ساده وجود ندارد؛ ثانیا بررسی همە آثار با یک فرآیند، یکسان نخواهد بود؛ ثالثا نمی توان الزاما الگویی یگانه در بررسی دشواری های متون به دست داد.