Тыдэй

Тыдэ́й (стар.-грэч.: Τυδεύς) — у старажытнагрэчаскай міфалогіі^[1] сын Айнея Калідонскага і Перыбеі (часам Гіпастрата і Перыбеі або Айнея і Горгі; або Арэса і Перыбеі^[2]), бацька Дыямеда.

Гэты герой згадваецца ў «Іліядзе» (4, 375—400; 5, 800—815) і ў Эсхіла ў трагедыі Сямёра супраць Фіваў (Эпісодый 2,380-415). Арганаўт^[3]. Паводле версіі Гесіёда, забіў сваіх дзядзькоў: Агрыя, Алкафоя, Мелана, Пілона^[4]. Па іншай версіі, выгнаны за забойства сыноў Мелана. Выгнаны, з'ехаў у Аргас да Адраста і ажаніўся з яго дачкой Дэіпілай. На шчыце галава вепрука (па версіі, быў апрануты ў шкуру вепра^[5]), або (паводле Эсхіла) на шчыце зоркі і поўны месяц.

Адправіўся ў Фівы з патрабаваннем да Этэокла саступіць царскай улады. Па вяртанні забіў 50 ці 49 воінаў^[6]. На Немейскіх гульнях змагаўся ў барацьбе^[7]. Адзін з Семярых супраць Фіваў^[8], стаяў каля Крэнідскіх варот (або каля Прэтавых^[9], або каля Гамалаідскіх^[10]).

Паў у ліку семярых пры Фівах. Забіў Меланіпа, калі той яго смяротна параніў, раскалоў яго чэрап і выпіў мозг^[11]. Афіна зненавідзела яго і не дала яму лекі, якія выпрасіла ў Зеўса^[12].

Магілу Тыдэя паказвалі ў Фівах^[13]. Дзеючая асоба трагедыі Феадэкта «Тыдэй»^[14].

Дантэ змяшчае яго ў дзявяты круг пекла.

Зноскі

↑ Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.512, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.3. С.447; Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка I 8, 5 далей
↑ Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 35, 1
↑ Валерый Флак. Арганаўтыка I 387
↑ Гесіёд. Пералік жанчын, фр.10, ст.53-57 М.-У.
↑ Гігін. Міфы 69
↑ Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 65, 4
↑ Стацый. Фіваіда VI 847—904
↑ Сафокл. Эдып у Калоне 1315; Еўрыпід. Умольныя 901—904; Фінікіянкі 130—143; Гігін. Міфы 70
↑ Эсхіл. Сямёра супраць Фіваў 375—396
↑ Еўрыпід. Фінікіянкі 1116
↑ Сафокл, фр.799 Рат з невядомай драмы; Стацый. Фіваіда VIII 711—766
↑ Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка III 6, 6
↑ Паўсаній. Апісанне Элады IX 18, 2
↑ Арыстоцель. Паэтыка 16

На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Тыдэй

Пры напісанні артыкула выкарыстаны матэрыял з Энцыклапедычнага слоўніка Бракгаўза і Эфрона (1890—1907).

[1] Мифы народов мира. М., 1991-92. В 2 т. Т.2. С.512, Любкер Ф. Реальный словарь классических древностей. М., 2001. В 3 т. Т.3. С.447; Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка I 8, 5 далей

[2] Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 35, 1

[3] Валерый Флак. Арганаўтыка I 387

[4] Гесіёд. Пералік жанчын, фр.10, ст.53-57 М.-У.

[5] Гігін. Міфы 69

[6] Дыядор Сіцылійскі. Гістарычная бібліятэка IV 65, 4

[7] Стацый. Фіваіда VI 847—904

[8] Сафокл. Эдып у Калоне 1315; Еўрыпід. Умольныя 901—904; Фінікіянкі 130—143; Гігін. Міфы 70

[9] Эсхіл. Сямёра супраць Фіваў 375—396

[10] Еўрыпід. Фінікіянкі 1116

[11] Сафокл, фр.799 Рат з невядомай драмы; Стацый. Фіваіда VIII 711—766

[12] Псеўда-Апаладор. Міфалагічная бібліятэка III 6, 6

[13] Паўсаній. Апісанне Элады IX 18, 2

[14] Арыстоцель. Паэтыка 16

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Фіванскі цыкл, грэчаская міфалогія
Сямёра супраць Фіваў	Аргівяне: Адраст • Амфіярай • Гіпамедонт • Капаней • Парфенапей • Палінік • Тыдэй • Фіванцы: Менекей • Этэокл • Крэонт
Паход эпігонаў	Аргівяне: Алкмеон • Амфілох • Дыямед • Эўрыял • Промах • Сфенел • Ферсандр • Эгіялей • Фіванцы: Лаадамант

Слоўнікі і энцыклапедыі	Бракгаўза і Эфрона · Малы Бракгаўза і Эфрона · Рэальны слоўнік класічных старажытнасцей · Britannica (11-th) · Britannica (онлайн) · Brockhaus
Генеалогія і некрапалістыка	Rodovid
Нарматыўны кантроль	LCCN: n2021013353 · SUDOC: 240571169 · VIAF: 185157340553309920640, 19161573387004520665