Basiliu de Cesarea

Basiliu de Cesarea
Vida
Nacimientu	Kayseri[1], 329[2]
Nacionalidá	Imperiu Romanu
Muerte	Kayseri, 379[3] (49/50 años)
Familia
Padre	Basilio el Viejo
Madre	Emilia (Santa)
Hermanos/es	Macrina la Joven (es) Gregoriu de Nisa Pedro de Sebaste (es)
Estudios
Llingües falaes	griegu antiguu[4] llatín[5]
Alumnu de	Macrina la Mayor (es) Eustacio de Sebaste (es) Gregoriu Naciancenu
Oficiu	teólogu, sacerdote católicu, filósofu, escritor, diácono católico (es) , arzobispu, obispu católicu
Participante Conceyu de Nicea I
Llugares de trabayu	Atenes
Santoral
2 de xineru
Creencies
Relixón	cristianismu[6] Ilesia Católica[7]

San Basiliu de Cesarea (ca. 330 -1 de xineru, 379), llamáu Basiliu'l Magno (en griegu: Μέγας Βασίλειος), foi obispu de Cesarea y preeminente clérigu del sieglu IV. Ye santu de la Ilesia Ortodoxa y unu de los cuatro Padres de la Ilesia Griega, xunto con San Atanasiu, San Gregoriu Naciancenu y San Xuan Crisóstomu. Basiliu, Gregoriu Naciancenu y Gregoriu de Nisa (hermanu de Basiliu) son denomaos Padres Capadocios. Ye santu y doctor de la Ilesia Católica.

San Basiliu ye'l nome que na tradición griega lleva Pá Noel. Ye él quien se cree que visita a los neños el primeru de xineru (cuando tien Basiliu la so festividá). Correspuéndese con San Nicolás qu'apaez el día de Navidá, o colos Reis Magos, que lleguen el 6 de xineru.

Basiliu nació alredor del añu 330 en Cesarea, Capadocia. Provenía d'una familia acomodada y piadosa na qu'hebo dellos santos, ente ellos tán el so padre, tamién llamáu Basiliu, la so madre Emelia, la so güela Macrina la Mayor, hermana Macrina la Moza y hermanu Gregoriu de Nisa y Pedro de Cesarea, qu'aportó a obispu de Sebaste. Dellos historiadores de la Ilesia suxirieron que Teosebia –que tamién ye santa pa la Ilesia Ortodoxa Oriental– foi la so hermana menor.

Cuando entá yera un neñu la so familia treslládase al Ponto, pero llueu volvieron a Capadocia, a vivir con familiares de la so madre, y según paez tuvieron al cuidu de la so güela Macrina. Vidueñu de saber, treslládase a Constantinopla. Vivió ellí y n'Atenes unos cuatro o cinco años. Nesti últimu llugar tuvo como compañeru d'estudios a Gregoriu Naciancenu, y entabló amistá col qu'aportaría a emperador Xulianu l'Apóstata. Dambos tuvieron fondamente influyíos por Oríxenes. Ente dambos escribieron una Antoloxía llamada Philokalia.

Foi n'Atenes onde empezó a pensar seriamente na relixón y decidióse a buscar a los más famosos santos eremites de Siria y Arabia pa deprender d'ellos la manera d'algamar un estáu de fervosa piedá y de caltener el so cuerpu sometíu per aciu l'ascetismu, lo que solía denominar “una vida filosófica”.

Dempués d'ello alcuéntrase al mandu d'un conventu cerca d'Arnesi nel Ponto, onde la so madre Emelia, yá viuda, la so hermana Macrina y otres muyeres dedíquense a una piadosa vida d'oración y obres de caridá. Eustaciu de Sebaste yá trabayara en Ponto a favor d'una vida anacoreta, y Basiliu reverenciábalu por ello, a pesar de que diferíen sobre dalgunos aspeutos dogmáticos, lo qu'adulces foi alloñándo-yos. Tomando partíu dende'l principiu y nel Conceyu de Constantinopla colos homoousianos, Basiliu coincidió especialmente colos que superaron l'iñerizu a los homoousios oponiéndose al arrianismu, y d'esta miente averándose a Atanasiu d'Alexandría. Al igual qu'Atanasio, opúnxose tamién a la herexía macedoniana.

Coles mesmes alloñóse del so obispu, Dionisiu de Cesarea, que namái soscribiera la forma d'alcuerdu de Nicea, y col que se reconcilió namái cuando ésti taba a puntu de morrer. Foi ordenáu presbíteru de la Ilesia de Cesarea en 365; la so ordenación foi probablemente consecuencia de los ruegos de los sos superiores eclesiásticos, que deseyaben utilizar el so talentu contra los arrianos, yá que, nesa parte del país, yeren numberosos y gociaben del favor del emperador arrianu, Valente, que reinaba nesa dómina en Constantinopla.

Tuvo una moción interior, que lu dirixó dafechu a Dios, como él mesmu esplica: Un día, como si espertara d'un suañu fondu, volví los mios güeyos a l'almirable lluz de la verdá del Evanxeliu..., y lloré pola mio miserable vida.

En 370 muerre Eusebiu de Cesarea de Capadocia, obispu de Cesarea de Capadocia, y Basiliu foi escoyíu pa sustituyilu. Foi entós cuando pudieron apreciase les sos grandes dotes. Cesarea de Capadocia yera una importante diócesis, y el so obispu yera, ex officio, exarca de la gran diócesis de Ponto. Apasionáu y un tanto imperiosu, Basiliu tamién yera arrogante y accesible. El so celu pola ortodoxa nun-y torgaba alvertir les virtúes de los sos adversarios; y por mor de la paz y la caridá arrenunciaba ensin dificultá a utilizar la terminoloxía ortodoxa cuando ello yera posible ensin sacrificar la verdá. Aguantó con tol so poder al emperador Valente, que s'esforció n'introducir el arrianismu na so diócesis, ya impresionó tanto al emperador, qu'anque tuvo tentáu a esaniciar al intratable obispu, terminó per dexar -y sele.

Pa salvar a la Ilesia del arrianismu, Basilio empecipió contactos con Occidente, y por aciu l'ayuda d'Atanasio intentó superar les sos rocees escontra los homoiousianos. Les dificultaes aumentaren al plantegar la cuestión de la esencia del Espíritu Santu. A pesar de que Basilio defendiera con oxetividá la consustancialidad del Espíritu Santu col Padre y el Fíu, sumábase aquellos que, fieles a la tradición oriental, nun almitíen el predicáu homoousios al terceru; esto reprochárase-y yá en 371 polos zelotes ortodoxos, qu'había ente los monxos, y Atanasio defender. Caltuvo la so rellación con Eustacio a pesar de les diferencies dogmátiques, lo que provocó ciertes rocees. Per otra parte, Basilio foi gravemente ofendíu polos defensores del homousianismo, qu'a él -y paecíen tar alicando la herexía sabeliana.

Nun vivió pa ver el final de los desafortunaos discutinios ente facciones y l'ésitu absolutu de los sos esfuercios pa mediar ente Roma y Oriente. Sufrió una enfermedá del fégadu que-y produció una muerte prematura. Un perdurable monumentu a la so dedicación episcopal escontra los probes foi'l gran institutu ante les puertes de Cesarea que foi utilizáu como casa pa los probes, hospital y hospiciu (llamar «Basiliades» y podría dicise que foi'l xerme de los modernos hospitales pa enfermos).^[8]

Los principales escritos teolóxicos de Basilio son el so De Spiritu Sancto,^[9][10] una lúcida y edificante reflexón sobre la Escritura y la tradición cristiana primitiva (pa probar la divinidá del Espíritu Santu)^[11] y el so Refutación de l'apoloxía del impío Eunomio, escritu en 363 ó 364, tres llibros contra Eunomio de Cícico, el máximu esponente del arrianismu anomeo. Los trés primeros llibros de la Refutación son obra so, los llibros cuartu y quintu, que suelen tamién incluyise, nun se deben a Basilio nin a Apolinar de Laodicea, sinón quiciabes a Dídimo d'Alexandría.

Foi célebre predicador; caltuviéronse munches de les sos homilíes, incluyida una serie de sermones cuaresmales sobre'l Hexameron (los seis díes de la Creación).^[12] Dalgunos, como'l dedicáu contra la usura y el referíu a la fame, de 368, resulten de valor pa la hestoria de la moral; otros amuesen los honores qu'hai que rindir a mártires y reliquies.^[13] Los sos enguizamientos por que los mozos estudiaren lliteratura clásica, amuesen que la so propia educación tuvo una perdurable inflúi sobre él, y que lu enseñó a apreciar la importancia propedéutica de los clásicos.^[14]

El so enclín escontra l'ascetismu puede trate nes Moralia y Regulae, manuales d'ética pa utilizar respeutivamente nel mundu y nel claustru. De les regles monástiques atribuyíes a Basilio, la más curtia de toes ye la que más probablemente ye obra so.

Ye nos manuales d'ética y nos sermones morales onde s'ilustren los aspeutos práuticos de la so teoloxía teorética. Asina, por casu, ye nel so Sermón a los lazicanos onde atopamos que ye la nuesa naturaleza común la que nos obliga a tratar les necesidaes de los nuesos vecinos (v.gr.: fame, sei) como si fueren nueses, a pesar de que se trate d'un individuu estremáu. Darréu los teólogos espliquen explícitamente qu'esto ye un exemplu de cómo los santos convertir n'imaxe de la naturaleza común de les persones de la Trinidá.

Les sos trescientes cartes amuesen un calter ricu y observador,^[15] qu'a pesar de los problemes derivaos del so sonce salú y de les sos vicisitúes eclesiástiques, permaneció optimista, tienru ya inclusive juguetón. Los sos principales esfuercios como reformador dirixir al meyoramientu de la lliturxa, y a la reforma de les órdenes monástiques orientales.

La mayor parte de les lliturxes que lleven el nome de Basilio, na forma presente, nun son obra so; sicasí, caltienen reminiscencies de la so actividá nesti campu, al establecer fórmules pa les oraciones de la lliturxa y al promover el cantar na misa. Hai una lliturxa que puede se-y atribuyida, tratar de La divina lliturxa de Basilio el Grande, una lliturxa que ye daqué más llarga que la más celebrada Divina lliturxa de Juan Crisóstomo; inda ye utilizada en determinaes festividaes nes Ilesies Católiques Bizantines y na Ilesia Ortodoxa Bizantina, tales como los domingos de cuaresma.

Toles sos obres, según unes poques falsamente atribuyíes, tán disponibles en Patrologia Graeca, qu'inclúi traducciones llatines calidable variable. De bien poques hai una edición crítica.

• José Antonio Aponderate (1998). L'ayalga de los Padres editorial = Ediciones Rialp, páx. 152 y ss. ISBN 9788432132162.
• Enrique Moliné Coll (1995). Los padres de la Ilesia: Una guía introductoria, 5ª, Pallabra, páx. 253 y ss. ISBN 9788498401714.
• Gregorio de Nisa (1995). L. F. Mateo-Secu: Vida de Macrina. Aponderamientu de Basilio. Ciudá Nueva. ISBN 84-86987-96-2.
• Averil Cameron (2001). El Baxu Imperiu romanu (284-430 d. de C.). Atopo. ISBN 9788474906202.
• Franco Pierini (1993). Mil años de pensamientu cristianu. La lliteratura de los padres de la Ilesia editorial = Editorial San Pablo. ISBN 9789586075763.

• Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Basiliu de Cesarea.

• San Basilio en catholic.net
• San Basilio el Grande na Enciclopedia Católica
• Homilias n'español de San Basilio
• «¿Sabes quién yera San Basilio?» Obispu de Cesarea y Doctor de la Ilesia.
• Testos traducíos
• San Basilio en Ilesia.org
• Juan Pablo II. Carta apostólica Patres Ecclesiae (2 de xineru de 1980) con ocasión del XVI centenariu de la muerte de san Basilio.
• Benedicto XVI presenta a san Basilio
• Basilio de Cesarea: Epístoles.
  • Testu griegu, con índiz electrónicu, nel Proyeutu Perseus. Emplegando'l rótulu activu "aponderái", que se topa na parte cimera derecha, llógrase ayuda n'inglés col vocabulariu griegu del testu.
• Basilio de Cesarea: Cómo tienen de lleese los llibros paganos.
  • Testu griegu nel Proyeutu Perseus, coles mesmes carauterístiques.
• Basilio de Cesarea: testos nel sitio de Philippe Remacle (1944 - 2011); trad. de Athanase Auger (1734 - 1792), Lyon, 1837.