Kalawdan Pacifico
An Kalawdan Pacifico in gidadakoi ha ngatanan ha pagbahinbahin han kanan Kalibutan kadagatan. Naunat ini tikang ha Artico ha amihanan ngadto ha Kalawdan Salatan ha salatan, natubtob ha Asya ngan Australya ha katundan, ngan ha an mga America ha sinirangan.
Mayda 165.2 milyones nga mga kilometro kwadrado (63.8 milyones nga mga milya kwadrado), ha kahaluag, ini an gidadakoi nga bahin han Kalawdan Kalibutan - ngan, samtang, an hydrosphero liwat, in nataklop harani han 46% han kanan Kalibutan panbawbaw nga tubig, ngan kat-tulo han iya panngatanan nga bawbaw nga kahaluag, nga nahimo nga mas dako kaysa ha ngatanan han kanan Kalibutan katunaan nga gintarampo. Ini in natutunga han ekwador ha Amihanan Kalawdan Pacifico ngan Salatan Kalawdan Pacifico, labot la hini han duduha: an Galápagos ngan Kapuropod-an Gilbert, nga bisan aada ha may ekwador in nahahalakip ha kabug-osan ha sulod han Salatan Pacifico. An Mariana Trench ha katundan Amihanan Pacifico in gihahalaromi nga punto ha kalibutan, nga naabot ha kahilarom nga 10,911 mga metro (35,797 piye).
An Kalawdan Pacifico in nakit-an han mga Europeo ha unhan han ika 16 siglo, siyahan ni Katsila explorador Vasco Núñez de Balboa nga gintabok an Istmo han Panama han 1513 ngan ginngaranan ini nga Mar del Sur (Dagat Salatan). An iya ngaran ha kayanaan in ginhatag ni Portuges nga Explorador Fernando de Magallanes ha kapanahonan han expedisyon han mga Katsila nga pagtuyok ha kalibutan ha 1521, nga nakatapo hin maupay nga kahanginanha pag-abot niya ha kalawdan ngan gintawag ini nga Mar Pacifico ha Pinortuges, may-ada kasirigngon nga "puno hin kamurayaw nga dagat".
Pinanbasaran
[igliwat | Igliwat an wikitext]Padugang nga barasahon
[igliwat | Igliwat an wikitext]- Barkley, Richard A. (1968). Oceanographic Atlas of the Pacific Ocean. Honolulu: University of Hawaii Press.
- prepared by the Special Publications Division, National Geographic Society. (1985). Blue Horizons: Paradise Isles of the Pacific. Washington, D.C.: National Geographic Society. ISBN 0-87044-544-8.
- Cameron, Ian (1987). Lost Paradise: The Exploration of the Pacific. Topsfield, Mass.: Salem House. ISBN 0-88162-275-3. https://archive.org/details/lostparadiseexpl00came.
- Couper, A. D. (ed.) (1989). Development and Social Change in the Pacific Islands. London: Routledge. ISBN 0-415-00917-0.
- Gilbert, John (1971). Charting the Vast Pacific. London: Aldus. ISBN 0-490-00226-9. https://archive.org/details/chartingvastpaci0000gilb.
- Igler, David (2013). The Great Ocean: Pacific Worlds from Captain Cook to the Gold Rush. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-991495-8. https://archive.org/details/greatoceanpacifi0000igle.
- Lower, J. Arthur (1978). Ocean of Destiny: A Concise History of the North Pacific, 1500–1978. Vancouver: University of British Columbia Press. ISBN 0-7748-0101-8. https://archive.org/details/oceanofdestinyco0000lowe.
- Napier, W.; Gilbert, J.; Holland, J. (1973). Pacific Voyages. Garden City, N.Y.: Doubleday. ISBN 0-385-04335-X.
- Nunn, Patrick D. (1998). Pacific Island Landscapes: Landscape and Geological Development of Southwest Pacific Islands, Especially Fiji, Samoa and Tonga. editorips@usp.ac.fj. ISBN 978-982-02-0129-3. http://books.google.com/books?id=AN8486A8fMcC&pg=PA15.
- Oliver, Douglas L. (1989). The Pacific Islands (3rd ed.). Honolulu: University of Hawaii Press. ISBN 0-8248-1233-6. https://archive.org/details/pacificislands03edoliv_i0p2.
- Ridgell, Reilly (1988). Pacific Nations and Territories: The Islands of Micronesia, Melanesia, and Polynesia (2nd ed.). Honolulu: Bess Press. ISBN 0-935848-50-9.
- Soule, Gardner (1970). The Greatest Depths: Probing the Seas to 20,000 feet (6,100 m) and Below. Philadelphia: Macrae Smith. ISBN 0-8255-8350-0. https://archive.org/details/greatestdepthspr00soul.
- Spate, O. H. K. (1988). Paradise Found and Lost. Minneapolis: University of Minnesota Press. ISBN 0-8166-1715-5. https://archive.org/details/paradisefoundlos0000spat.
- Terrell, John (1986). Prehistory in the Pacific Islands: A Study of Variation in Language, Customs, and Human Biology. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-30604-3. https://archive.org/details/prehistoryinpaci0000john.
Mga sumpay ha gawas
[igliwat | Igliwat an wikitext] |
An Wikimedia Commons mayda media nga nahahanungod han: Pacific Ocean |
- EPIC Pacific Ocean Data Collection Viewable Ginhipos 2010-05-04 han Wayback Machine on-line collection of observational data
- NOAA In-situ Ocean Data Viewer Ginhipos 2006-02-11 han Wayback Machine plot and download ocean observations
- NOAA PMEL Argo profiling floats Realtime Pacific Ocean data Ginhipos 2006-02-10 han Wayback Machine
- NOAA TAO El Niño data Realtime Pacific Ocean El Niño buoy data
- NOAA Ocean Surface Current Analyses Ginhipos 2005-12-29 han Wayback Machine – Realtime (OSCAR) Near-realtime Pacific Ocean Surface Currents derived from satellite altimeter and scatterometer data