Lusak

Lusak
Lusaka
Valdkund	Zambii
Eläjiden lugu (2020)	2,731,696 ristitud
Pind	360 km²
Pämez'	Čilando Čitangala; (2021—,; Chilando Chitangala)
Telefonkod	+260−1
Aigvö	UTC+2

Lidnan sijaduz agjas i valdkundas (vn 2015 kart)

Lusak (angl.: Lusaka [luːˈsɑːkə]) om Zambijan pälidn da kaikiš suremb lidn. Se om Lusakan agjan administrativižeks keskuseks da palaks mugažo.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1905 kuti Lusak-raudtestancii da žilo senno vl 1913, nimitihe ledže-heimon lähižen külän vejan mödhe. Vspäi 1931 lidn oli britanižen Pohjoižrodezii-protektoratan administrativižeks keskuseks. Om ripmatoman valdkundan pälidnaks vspäi 1964.

Lusak om valdkundan politikan, kommercijan, torguindan, opendusen i kul'turan keskuz. Lusakan fondbirž om avaitud vl 1993.

Geografijan andmused

Lidn sijadase valdkundan keskuzpalan suves, 1279 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Sur'veded vihmsezonan aigan poletas ližakast geografišt sijadust.

Klimat om subekvatorialine kaks'sezonine, päivoikaz päiči vihmsezonas. Voden keskmäine lämuz om +21,5 C°, kezakun-heinkun +17,3..+18,3 C°, redukun-kül'mkun +24,4..+24,8 C°. Ekstremumad oma +3,0 C° (heinku) i +39,5 C° (kül'mku). Il'man lämuz voib ülitada +30 C° joga kul. Paneb sadegid 757 mm vodes, niiden tobj pala lankteb tal'vkus-uhokus (169..210 mm kus), kuiv sezon oleskeleb semendkus-sügüz'kus (koume millimetrad kaikes pordos). Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 46..54 % röunoiš elokus-redukus, 60..69 % semendkus-heinkus i kül'mkus, 76..82 % tal'vkus-sulakus.

Eläjad

Vl 2009 lidnan eläjiden lugu oli 1 413 000 ristituid, vn 2010 rahvahanlugemižen mödhe — 1 715 032 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd'. Läz 3,3 mln ristituid oli ezilidnoidenke vl 2019 (oli 2,2 mln vl 2010, valdkundan seičemendez).

Edeline lidnan pämez' (angl.: mayor of Lusaka) om Miles Sampa (heinku 2018 — 2021).

Transport

Avtobusad, maršruttaksid i taksid (vahvištadud maršrutoil) oma kundaližeks transportaks lidnas. Avtobusad ühtenzoittas ezilidnoidenke.

Rahvahidenkeskeine soda- da civiline lendimport ezmäižen Kennet Kaunda-prezidentan nimed (LUN / FLKK, 1,35 mln passažiroid vl 2018) sijadase 27 kilometras pohjoižpäivnouzmha lidnan keskuzpalaspäi.

Sebruzlidnad

Tadžikistan Dušanbe, Tadžikistan (vspäi 1966)
Venäma Iževsk, Udmurtijan Tazovaldkund, Venäma (1995)
AÜV Los Andželes, Kalifornii, AÜV (1968)

Irdkosketused

Lidnan oficialine sait (lcc.gov.zm). (angl.)

Lusak Vikiaitas

	Afrikan pälidnad
	Abudž \| Addis-Abeb \| Akkr \| Alžir-lidn \| Antananarivu \| Asmar \| Bamako \| Bangi \| Banžul \| Bisau \| Brazzavil' \| Dakar \| Dodom \| Džibuti-lidn \| Džub \| Fritaun \| Gaborone \| Giteg \| Harare \| Hartum \| Jamusukro \| Jaunde \| Kair \| Kampal \| Kigali \| Kinšas \| Konakri \| Librevil' \| Lilongve \| Lome \| Luand \| Lusak \| Malabo \| Maputu \| Maseru \| Mbabane \| Mogadišo \| Monrovii \| Moroni \| Nairobi \| Ndžamen \| Niamei \| Nuakšot \| Port Lui \| Porto Novo \| Prai \| Pretorii \| Rabat \| San Tome \| Tripoli \| Tunis-lidn \| Uagadugu \| Viktorii \| Vindhuk