Volgograd

Volgograd Волгоград
Bayrak Arma
Volgograd Volgograd'ın Rusya'daki konumu
Ülke	Rusya
Federal Bölge	Güney Federal Bölgesi
Oblast	Volgograd Oblast
İdare
• Belediye Başkanı	Roman Grebennikov
Yüzölçümü
• Toplam	565 km²
En yüksek nokta	102 m (334 ft)
En alçak nokta	0 m (0 ft)
Nüfus
• Toplam	1.011,417
• Yoğunluk	oto/km²
Zaman dilimi	UTC+03.00 (MSK)
Resmî site http://www.volgadmin.ru/ru/

Volgograd (Rusça: Волгогра́д), eski isimleriyle Çariçin veya Zarizyn (Цари́цын / Tsaritsyn, Tsaritsin: Tatarca "Sarı Su" ile olan ses benzerliğinden dolayı kentin ortasından geçerek İdil Nehrine akan çaya verilen ad Tsaritsa'dan gelmektedir) ve Stalingrad (Сталингра́д), Rusya'daki Volgograd Oblastı'nın merkezi olan şehirdir. İdil Nehri'nin batı yakasında kurulmuştur. Şehrin şu anki nüfusu: 1.011.417 olup, kilometrekare başına 1.900 kişi düşmektedir. Deniz seviyesinden yüksekliği 0-102 metre arasındadır. Bugün Güney Rusya'nın önemli endüstri ve ulaşım merkezlerinden birisidir.

Volgograd 1589 yılında kale olarak kurulmuştur. 1670'te Kazak atamanı Stepan Razin (Степа́н Тимофе́евич Ра́зин ya da Stenka Razin / Сте́нька Разин) Çariçin'i işgal etmiştir. Pugaçev İsyanı denilen ayaklanmayı başlatan Don Kazaklarından Yemelyan Pugaçev (Емелья́н Ива́нович Пугачёв)'in ordusu 1774'te Çariçin yakınlarında meydana gelen muharebede Rusya İmparatorluğu tarafından yenilmiştir.

1875'te bir Fransız demir fabrikası kurulduktan sonra kentin sanayileşmesi başladı ve Güney Rusya'nın sanayi merkezi haline gelmiştir.

Rusya İç Savaşı sırasında Ağustos 1918'de Pyotr Krasnov (Пётр Никола́евич Красно́в) komutasındaki Beyaz Ordu'nun saldırısına uğradığında Bolşevik'in Güney Rusya'nın gıda tedarik sorumlusu Josef Stalin liderliğindeki Kızıl Ordu kenti savunmaya başarmıştır. Fakat 30 Haziran 1919'da Anton Denikin (Анто́н Ива́нович Дени́кин) komutasındaki Beyaz Ordu kenti işgal etmiştir. Daha sonra Denikin Ordusunun çekilmesiyle 3 Ocak 1920'da Kızıl Ordu kente girmiştir. 10 Nisan 1925'te kentin adı Stalingrad olarak değiştirilmiştir.

1928'den başlatılan Beş Yıllık Plan ile kentin ağır sanayii gelişti. 17 Temmuz 1930'da "Dzerjinski Traktör Fabrikası" açılmış ve ardından Kızıl Ekim Metal Fabrikası, Kızıl Barikat Makina Fabrikası ve Lazur Kimya Fabrikası başta olmak üzere çok sayıda fabrika kurulmuşlardır.

Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından 152 gün kuşatılan^{[kaynak belirtilmeli]} Stalingrad'da, II. Dünya Savaşı'nın dönüm noktalarından birini teşkil eden Stalingrad Muharebesi yaşanmıştır. Friedrich Paulus komutasındaki Almanya'nın 6. Ordu'su burada çevrelenmiş ve büyük çoğunluğu yok edilmiştir. Savaşta iki taraf da ağır kayıplar vermişlerdir.

Stalin'in ölümünden üç yıl sonra Şubat 1956'da düzenlenen Sovyetler Birliği Komünist Partisi 20. Kongresinde Nikita Kruşçev'in Stalin'i eleştirmesinden sonra 10 Kasım 1956'da kentin adı Volgograd olarak değiştirilmiştir.

Volgograd şehir meclisi, 31 Ocak 2013'te, 2 Şubat (Stalingrad Muharebesi'nin bitişinin yıl dönümü), 9 Mayıs (Zafer Günü), 22 Haziran (Nazi Almanyası'nın SSCB'yi istilasının yıl dönümü), 23 Ağustos (Luftwaffe'nin ilk hava saldırısının kurbanları anma günü), 2 Eylül (II. Dünya Savaşı'nın bitişinin yıl dönümü), 19 Kasım (Uranüs Harekâtı'nın başlamasının yıl dönümü) olmak üzere yılda altı günlüğüne şehrin adının Stalingrad olarak kullanılmasına karar verdi.^[1]

29-30 Aralık 2013 tarihlerinde kentin troleybüs ve demiryolu istasyonlarında gerçekleşen intihar saldırıları sonucunda 32 kişi öldü ve 85 kişi yaralandı.^[2][3]

Bölgesi içinde en büyük sanayileşme oranına sahiptir. Etrafındaki şehirlerin tarım ürünlerinin işlenmesi bu şehirde sağlanır. Volga ve Don'un birbirine en yaklaştığı yerde kurulmuştur, günümüzde Volga-Don Kanalı'nın kontrolü de bu şehirden sağlanır.

2008'de 20 kardeş şehri mevcuttur.^[4]

1. Coventry Birleşik Krallık 1943
2. Ostrava Çekya 1948
3. Kemi Finlandiya 1953
4. Liège Belçika 1959
5. Dijon Fransa 1959
6. Torino İtalya 1961
7. Port Said Mısır 1962
8. Chennai Hindistan 1966
9. Hiroşima Japonya 1972
10. Köln Almanya 1988
11. Chemnitz Almanya 1988
12. Cleveland Amerika Birleşik Devletleri 1990
13. Toronto Kanada 1991
14. Jilin Çin 1992
15. Erivan Ermenistan 1998
16. Çengdu Çin 1998
17. Krusevac Sırbistan 1999
18. Rusçuk Bulgaristan 2001
19. Huntingdon Amerika Birleşik Devletleri 2003
20. İzmir Türkiye 2006^[5]
21. Orlando Amerika Birleşik Devletleri 2008

Wikimedia Commons'ta Volgograd ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Volgograd resmî web sitesi 13 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) / Volgograd resmî web sitesi17 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
• Volgograd resimleri 14 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.