Chamaeleon (takımyıldız)
| Takımyıldız | |
 Chamaeleon takımyıldızının haritası | |
| Kısaltma | Cha |
|---|---|
| Tamlayan | Chamaeleontis |
| Sembolizm | Bukalemun |
| Bahar açısı | 11 |
| Yükselim | -80 |
| Alan | 132 derece kare (79.) |
| Parlak yıldızlar (3,00m'den) | 0 |
| En parlak yıldız | γ Cha (4.1m) |
| Göktaşı yağmurları | Yok |
| Çevreleyen takımyıldızlar | |
| En iyi Nisan ayı saat 21:00'de +0° ve −90° enlemleri arasında görülebilir. | |
Chamaeleon ya da Bukalemun takımyıldızı, Güney yarımkürenin (SQ2) ikinci çeyreğinde yer alan ve 0° ile -90° arasındaki enlemlerde görülebilen Bukalemun takımyıldızı, gökyüzündeki en büyük 79. takımyıldızdır ve yalnızca 132 derece karelik bir alanı kaplar.[1][2] Takımyıldızı, Hollandalı astronom Petrus Plancius tarafından 16. yüzyılda Hollandalı denizciler Pieter Dirkszoon Keyser ve Frederick de Houtman'ın gözlemleriyle haritalanmıştır. Bukalemun ilk olarak 1603'te Johann Bayer'in yıldız atlası Uranometria'da tasvir edilmiştir. Takımyıldıza bazen Avustralya'da "The Frying Pan (Kızartma Tavası)" denir.[2][3]
Bukalemun'daki derin gökyüzü gözlemlerinde, gezegenimsi bulutsu NGC 3195, Bukalemun bulut kompleksi ve Eta Chamaeleontis Kümesi yer alır. Takımyıldızı ayrıca, 2004'te yapılan gözlemler sonucu, dünyadan 529 ışıkyılı uzaklıkta bulunan ve bir ön-gezegen diski gibi görünen bir şeyle çevrili astronomik bir nesne olan Cha 110913'ü (veya Cha 110913-773444) keşfine olanak sağlamıştır.[3]
Bukalemun bilinen gezegenleri olan bir yıldıza sahiptir ve herhangi bir Messier uzay nesnesi içermez. Takımyıldızındaki en parlak yıldız Alpha Chamaeleontis'tir. Ayrıca Alpha Chamaeleontis dünyadan 63.45 ışıkyılı uzaklıkta bulunan Chamaeleon'daki en yakın yıldızdır. Bukalemun, 3.00 büyüklüğünden daha parlak veya Dünya'nın 10 parsek (32.6 ışıkyılı) içinde yer alan herhangi bir yıldıza sahip değildir. Henüz Takımyıldızla ilişkili meteor yağmuru bulunmamaktadır. Bukalemun, resmî olarak adlandırılmış bir yıldız içerir. Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından onaylanan yıldız adı Ceibo'dur (HD 63454). Bukalemun, Apus, Dorado, Grus, Hydrus, Indus, Musca, Pavo, Phoenix, Tucana ve Volans ile birlikte Johann Bayer takımyıldızları ailesine aittir.[3][4]
Etimoloji ve Hikayesi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bukalemun takımyıldızı ile ilgili hiçbir efsane veya bilinen hikaye yoktur. 16. yüzyılda Hollandalı denizciler tarafından haritalanan ve Plancius'un egzotik hayvanlardan adını alan takımyıldızlardan biridir. Bu durumda, takımyıldızı, çevreye uyum sağlamak için renk değiştiren bir bukalemunun adını almıştır.
Hollandalı haritacı Jodocus Hondius, takımyıldızı, komşu takımyıldız Musca tarafından temsil edilen sineği yakalamak için dilini dışarı çıkaran bir bukalemun olarak tasvir etmiştir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "APOD: 2009 July 15 - The Chameleon's Dark Nebulae". apod.nasa.gov. 16 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ a b Plotner, Tammy (12 Mayıs 2017). "The Chamaeleon Constellation". Universe Today (İngilizce). 8 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ a b c d "Chamaeleon Constellation: Stars, Myth, Facts, Location | Constellation Guide". www.constellation-guide.com. 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
- ^ "International Astronomical Union | IAU". www.iau.org. 8 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021.
