| dbo:abstract
|
- Nativismus je názor, podle kterého určité pojmy a představy člověka jsou vrozené. Naproti tomu vznikla empirická paradigma, kterou vyjádřil John Locke, kdy tvrdil, že člověk je deska nepopsaná – „tabula rasa“, do které teprve sociální a edukační prostředí vrývá své řádky. „Nativismus versus empirismus“ je jedna z nejstarších diskuzí psychologie a v určitých dimenzích přetrvává dodnes. (cs)
- النظرية الفطرية تقول أن بعض القدرات فطرية وتولد مع الإنسان حيث يكون الدماغ مستعدا لها بخلاف النظرية التجريبية التي تفيد أن للدماغ قدرات فطرية تهيء للتعلم. (ar)
- Unter Nativismus (von lateinisch nativus „angeboren“, „natürlich“) versteht man in der Psychologie die Ansicht, bestimmte Begabungen oder Fähigkeiten seien angeboren oder von Geburt an im Gehirn fest verankert. Diese Auffassung steht im Gegensatz zum Empirismus bzw. zur Theorie der Tabula rasa, die besagt, das Gehirn habe nur wenige angeborene Fähigkeiten und erlerne fast alles durch Interaktion mit der Umwelt. Diese Auffassung des Nativismus steht in engem Bezug zum Werk von Jerry Fodor, Noam Chomsky und Steven Pinker, die glauben, dass wir mit bestimmten kognitiven Modulen geboren werden (speziellen genetisch übernommenen psychischen Begabungen), die uns erlauben, bestimmte Fähigkeiten zu erlernen und zu erwerben (wie die Sprache). Ohne diesen genetisch vorgegebenen Entwicklungsbeitrag würden viele dieser Fähigkeiten erheblich behindert werden. Empirisch konnte gezeigt werden, dass höhere Säuger bestimmte Ängste sehr viel leichter lernen als andere, so bei Affen die Angst vor Schlangen und bei Menschen die Angst vor Spinnen. Ein weiteres Argument ist, dass bereits aus rein logischen Gründen alles Lernen eine Grundlage, d. h. ein natürliches Vokabular von dem System zur Verfügung stehenden Bedeutungselementen benötigt, auf dem neue Konzepte erst gebildet werden können. Wie groß das Ausmaß der angeborenen Bedeutungsgrundlage hingegen ist, stellt sich als empirische Frage dar, die u. a. in der Kognitionswissenschaft, Säuglingsforschung und Ethologie behandelt wird. (de)
- الفطرية النفسية (بالإنجليزية: Psychological nativism) هي رؤية تفيد بأن مهارات محددة وقدرات معينة «فطرية» أو يُجبل الدماغ البشري عليها منذ الولادة. تتناقض تلك الرؤية مع التجريبية، أو رؤية الصفحة البيضاء (اللوح الفارغ)، وتنص على انعدام المحتوى الفطري في الدماغ كالمعتقدات، واحتواء الدماغ فقط على قدرات للتعلم من البيئة. يساهم هذا الخلاف في جدلية الطبيعة ضد التنشئة، المبنية على صعوبة الهندسة العكسية للعمليات دون الواعية للدماغ، خاصة الدماغ البشري. يعتقد الفطريون (مؤيدو الفطرية) أن معتقدات وتفضيلات محددة «مجبولة». فقد يجادل المرء مثلًا أن الحدس الأخلاقي فطري، أو تفضيلات الألوان فطرية. تنص الحجة الأخرى، الأقل رسوخًا، على أن الطبيعة تمد العقل البشري بأدوات تعليمية خاصة. تختلف الرؤية السابقة عن التجريبية في مدى الخوارزميات التي تترجم التجربة البشرية إلى معلومات، ربما يزداد تعقدها وتخصصها في النظريات الفطرية عن النظريات التجريبية. يظل التجريبيون مرحبين بطبيعة خوارزميات التعلم، ولا يلزمون أنفسهم بالآليات التاريخية للسلوكية. (ar)
- Se denomina nativismo psicológico a la postura que sostiene que ciertas habilidades son 'nativas' o se encuentran fijadas en el cerebro desde el momento del nacimiento de una persona. Esta postura contrasta con el empirismo, o postura de tabula rasa, que sostiene que el cerebro posee características al nacer que le permiten aprender del entorno pero no posee contenido tal como sostienen quienes apoyan la idea de nativismo. Algunos nativistas creen que ciertas creencias específicas o preferencias se encuentran fijadas en el cerebro. Por ejemplo, se puede sostener que algunas intuiciones morales son innatas o que las preferencias de color son innatas. Una postura no muy difundida sostiene que la naturaleza le provee a la mente humana con ciertos dispositivos especializados de aprendizaje. Esta idea se diferencia del empirismo solo en que los algoritmos que traducen la experiencia en información pueden ser más complejos y especializados en las teorías nativistas que en las teorías empiristas. Sin embargo los empiristas en general son abiertos respecto a la naturaleza de los algoritmos de aprendizaje y de ninguna forma se limitan a los mecanismos de asociación históricos del conductismo. (es)
- In the field of psychology, nativism is the view that certain skills or abilities are "native" or hard-wired into the brain at birth. This is in contrast to the "blank slate" or tabula rasa view, which states that the brain has inborn capabilities for learning from the environment but does not contain content such as innate beliefs. This factor contributes to the ongoing nature versus nurture dispute, one borne from the current difficulty of reverse engineering the subconscious operations of the brain, especially the human brain. Some nativists believe that specific beliefs or preferences are "hard-wired". For example, one might argue that some moral intuitions are innate or that color preferences are innate. A less established argument is that nature supplies the human mind with specialized learning devices. This latter view differs from empiricism only to the extent that the algorithms that translate experience into information may be more complex and specialized in nativist theories than in empiricist theories. However, empiricists largely remain open to the nature of learning algorithms and are by no means restricted to the historical associationist mechanisms of behaviorism. (en)
- En psychologie, le nativisme est la théorie selon laquelle certaines compétences ou les habiletés sont des « innées » ou câblées dans le cerveau à la naissance. Cette théorie est en contraste avec l'empirisme, qui stipule que le cerveau a des capacités innées pour permettre l'apprentissage, mais ne contient pas de contenu inné en tant que tel (voir le débat inné versus acquis). (fr)
- Nativisme adalah pandangan bahwa keterampilan-keterampilan atau kemampuan-kemampuan tertentu bersifat alamiah atau sudah tertanam dalam otak sejak lahir. Pandangan ini berlawanan dengan empirisme, teori tabula rasa, yang menyatakan bahwa otak hanya mempunyai sedikit kemampuan bawaan dan hampir segala sesuatu dipelajari melalui interaksi dengan lingkungan. Tokoh aliran ini diantaranya Immanuel Kant. (in)
- 心理学における生得論（せいとくろん）または生得主義（せいとくしゅぎ、（英: nativism）は、特定のスキルや能力、学習や行動の傾向などが脳の中に元から備わっているとする考え方である。これと対照的なのが経験主義で、生まれたばかりの脳はタブラ・ラーサであって先天的なコンテンツは無く、環境から全てを学んでいくと考える。人間の一般的な行動や精神がどのようにして形作られていくかは20世紀以降「氏か育ちか」論争として継続されている。 (ja)
- Aangeboren kennis is een begrip in de filosofie. Het betreft kennis die bij de geboorte al in aanleg aanwezig is en niet tijdens het leven hoeft te worden vergaard. Andere termen die hiervoor worden gebruikt zijn aangeboren begrippen, ingeboren kennis/begrippen, innatisme, predeterminisme, nativisme.(Engels: innate knowledge, innatism, nativism, Frans: innatisme, nativisme) Als geestelijk vader van de leer der aangeboren begrippen kan, voor zover het de moderne tijd betreft, de rationalist Descartes worden aangewezen. Aangeboren kennis moet onderscheiden worden van kennis die op empirische manier is ontvangen of op empirische gronden is ontwikkeld. De leer zegt dat er ideeën bestaan die niet door ervaring of denkinspanning ontstaan zijn maar die van nature in de mens aanwezig zijn. Dat zulke kennis aanwezig moet zijn volgens Descartes is misschien begrijpelijker als men beseft dat hij (ook) een mechanisch materialist was. Zoals er in computers al iets aanwezig moet zijn om te kunnen opstarten (booten) zo moet er in de mens ook al iets aanwezig zijn voordat hij tot bewustzijn kan komen en zijn kennis kan vergroten. Ondanks het feit dat Descartes als ontwerper van deze leer kan worden beschouwd waren er vroeger ook al denkwijzen die hier al wat op leken: bij Plato heeft de menselijke ziel nog een sluimerend besef van de ideeën die ze daarvoor aanschouwd had. Een van de bestrijders van de leer der aangeboren begrippen was Locke wiens filosofie begrepen kan worden als resultaat van een botsing tussen zijn rationalisme en zijn empirisme. Bij hem zijn de begrippen op ervaring gefundeerd. De meer pure rationalist Leibniz was het daar allesbehalve mee eens: "Ik noem die waarheden aangeboren die alleen maar beschouwd hoeven te worden om het ermee eens te zijn... Zo moet men zeggen dat heel de wis- en meetkunde aangeboren en in de geest virtueel aanwezig zijn, wanneer men zorgvuldig in de geest kijkt en alles wat zich daarin bevindt ordent, dan vindt men ze daar al". Bij Kant, die een synthese voorstaat tussen empirisme en rationalisme, komen de aangeboren begrippen als categorieën terug. Dat zijn bij hem de meest fundamentele vormen van het menselijk kenvermogen: ruimte, tijd en causaliteit bepalen de manier waarop wij over de dingen in de wereld (kunnen) denken. Met Noam Chomsky herleeft het idee van aangeboren kennis; hij staat de notie van aangeboren kennis voor, in de vorm van de universele grammatica, om de mogelijkheid van taalverwerving te onderbouwen. (nl)
- Inom området psykologi är psykologisk nativism uppfattningen att vissa färdigheter eller förmågor är medfödda eller hårdkopplade i hjärnan redan vid födseln. Detta står i kontrast till empirism, uppfattningen "oskrivet blad" eller tabula rasa som säger att hjärnan har medfödda förmågor att lära från omgivningen, men inte innehåller saker som medfödd tro. Vissa nativister tror att speciella föreställningar och preferenser är hårdkopplade. Exempelvis kan någon hävda att vissa moraliska intuitioner är medfödda eller att färgpreferenser är medfödda. Ett mindre vedertaget argument är att naturen förser det mänskliga sinnet med specialiserade längdenheter. (sv)
- 先天論（psychological nativism）是認為某些技能或能力如語言能力，是與生俱來。與此相反經驗主義認為人類天生有從環境中學習的能力，但不包含與生俱來的信念或知識。先天論者認為，特定的信仰或偏好是先天形成，他們認為例如一些道德直覺是天生的，或者顏色的喜好是天生的，不需要透過經驗形成。 (zh)
- Нативизм — философско-психологическая концепция, согласно которой человеку присущи независимые от опыта врождённые идеи, с помощью которых он познаёт мир (см. теории нативизма). Противоположная ей эмпиристическая теория рассматривает протяжённость ощущений как нечто приобретённое, как продукт опыта. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Nativismus je názor, podle kterého určité pojmy a představy člověka jsou vrozené. Naproti tomu vznikla empirická paradigma, kterou vyjádřil John Locke, kdy tvrdil, že člověk je deska nepopsaná – „tabula rasa“, do které teprve sociální a edukační prostředí vrývá své řádky. „Nativismus versus empirismus“ je jedna z nejstarších diskuzí psychologie a v určitých dimenzích přetrvává dodnes. (cs)
- النظرية الفطرية تقول أن بعض القدرات فطرية وتولد مع الإنسان حيث يكون الدماغ مستعدا لها بخلاف النظرية التجريبية التي تفيد أن للدماغ قدرات فطرية تهيء للتعلم. (ar)
- En psychologie, le nativisme est la théorie selon laquelle certaines compétences ou les habiletés sont des « innées » ou câblées dans le cerveau à la naissance. Cette théorie est en contraste avec l'empirisme, qui stipule que le cerveau a des capacités innées pour permettre l'apprentissage, mais ne contient pas de contenu inné en tant que tel (voir le débat inné versus acquis). (fr)
- Nativisme adalah pandangan bahwa keterampilan-keterampilan atau kemampuan-kemampuan tertentu bersifat alamiah atau sudah tertanam dalam otak sejak lahir. Pandangan ini berlawanan dengan empirisme, teori tabula rasa, yang menyatakan bahwa otak hanya mempunyai sedikit kemampuan bawaan dan hampir segala sesuatu dipelajari melalui interaksi dengan lingkungan. Tokoh aliran ini diantaranya Immanuel Kant. (in)
- 心理学における生得論（せいとくろん）または生得主義（せいとくしゅぎ、（英: nativism）は、特定のスキルや能力、学習や行動の傾向などが脳の中に元から備わっているとする考え方である。これと対照的なのが経験主義で、生まれたばかりの脳はタブラ・ラーサであって先天的なコンテンツは無く、環境から全てを学んでいくと考える。人間の一般的な行動や精神がどのようにして形作られていくかは20世紀以降「氏か育ちか」論争として継続されている。 (ja)
- 先天論（psychological nativism）是認為某些技能或能力如語言能力，是與生俱來。與此相反經驗主義認為人類天生有從環境中學習的能力，但不包含與生俱來的信念或知識。先天論者認為，特定的信仰或偏好是先天形成，他們認為例如一些道德直覺是天生的，或者顏色的喜好是天生的，不需要透過經驗形成。 (zh)
- Нативизм — философско-психологическая концепция, согласно которой человеку присущи независимые от опыта врождённые идеи, с помощью которых он познаёт мир (см. теории нативизма). Противоположная ей эмпиристическая теория рассматривает протяжённость ощущений как нечто приобретённое, как продукт опыта. (ru)
- الفطرية النفسية (بالإنجليزية: Psychological nativism) هي رؤية تفيد بأن مهارات محددة وقدرات معينة «فطرية» أو يُجبل الدماغ البشري عليها منذ الولادة. تتناقض تلك الرؤية مع التجريبية، أو رؤية الصفحة البيضاء (اللوح الفارغ)، وتنص على انعدام المحتوى الفطري في الدماغ كالمعتقدات، واحتواء الدماغ فقط على قدرات للتعلم من البيئة. يساهم هذا الخلاف في جدلية الطبيعة ضد التنشئة، المبنية على صعوبة الهندسة العكسية للعمليات دون الواعية للدماغ، خاصة الدماغ البشري. (ar)
- Unter Nativismus (von lateinisch nativus „angeboren“, „natürlich“) versteht man in der Psychologie die Ansicht, bestimmte Begabungen oder Fähigkeiten seien angeboren oder von Geburt an im Gehirn fest verankert. Diese Auffassung steht im Gegensatz zum Empirismus bzw. zur Theorie der Tabula rasa, die besagt, das Gehirn habe nur wenige angeborene Fähigkeiten und erlerne fast alles durch Interaktion mit der Umwelt. Diese Auffassung des Nativismus steht in engem Bezug zum Werk von Jerry Fodor, Noam Chomsky und Steven Pinker, die glauben, dass wir mit bestimmten kognitiven Modulen geboren werden (speziellen genetisch übernommenen psychischen Begabungen), die uns erlauben, bestimmte Fähigkeiten zu erlernen und zu erwerben (wie die Sprache). Ohne diesen genetisch vorgegebenen Entwicklungsbeitrag w (de)
- Se denomina nativismo psicológico a la postura que sostiene que ciertas habilidades son 'nativas' o se encuentran fijadas en el cerebro desde el momento del nacimiento de una persona. Esta postura contrasta con el empirismo, o postura de tabula rasa, que sostiene que el cerebro posee características al nacer que le permiten aprender del entorno pero no posee contenido tal como sostienen quienes apoyan la idea de nativismo. (es)
- In the field of psychology, nativism is the view that certain skills or abilities are "native" or hard-wired into the brain at birth. This is in contrast to the "blank slate" or tabula rasa view, which states that the brain has inborn capabilities for learning from the environment but does not contain content such as innate beliefs. This factor contributes to the ongoing nature versus nurture dispute, one borne from the current difficulty of reverse engineering the subconscious operations of the brain, especially the human brain. (en)
- Aangeboren kennis is een begrip in de filosofie. Het betreft kennis die bij de geboorte al in aanleg aanwezig is en niet tijdens het leven hoeft te worden vergaard. Andere termen die hiervoor worden gebruikt zijn aangeboren begrippen, ingeboren kennis/begrippen, innatisme, predeterminisme, nativisme.(Engels: innate knowledge, innatism, nativism, Frans: innatisme, nativisme) Met Noam Chomsky herleeft het idee van aangeboren kennis; hij staat de notie van aangeboren kennis voor, in de vorm van de universele grammatica, om de mogelijkheid van taalverwerving te onderbouwen. (nl)
- Inom området psykologi är psykologisk nativism uppfattningen att vissa färdigheter eller förmågor är medfödda eller hårdkopplade i hjärnan redan vid födseln. Detta står i kontrast till empirism, uppfattningen "oskrivet blad" eller tabula rasa som säger att hjärnan har medfödda förmågor att lära från omgivningen, men inte innehåller saker som medfödd tro. (sv)
|