| dbo:abstract
|
- Un hidrocarbur aromàtic policíclic (HAP) és un tipus de compost orgànic caracteritzat per la presència de diversos anells aromàtics. Conformen un grup de més de cent substàncies químiques diferents, entre les quals hi ha els benzopirens, que es formen durant la combustió incompleta del carbó, el petroli i la gasolina, les escombraries i altres substàncies orgàniques com el tabac o la carn preparada a la brasa. Els HAP es troben generalment com una barreja de dos o més d'aquests compostos. (ca)
- الهيدرو كربونات الأروماتية متعددة الحلقات (PAHs) هي مركبات كيميائية تتكون من حلقات أروماتية مدموجة ولا تحتوي على ذرات متغايرة ولا يوجد بها مستبدلات. وعديد من هذه المركبات يعرف عنها أنها مسرطنة. وتنتج من احتراق غير كامل للوقود المحتوى على كربون مثل الخشب, الفحم, الديزل, الشحوم, التبغ. (ar)
- Polycyklické aromatické uhlovodíky (PAU nebo PAH z anglického polyaromatic hydrocarbons) jsou skupinou aromatických uhlovodíků s nejméně dvěma benzenovými jádry, které vznikají převážně během nedokonalého spalování. (cs)
- La policiklaj aromataj hidrokarbonidoj (PAH) estas kemiaj kombinaĵoj, kiuj konsistas el kunplektiĝantaj (kondensitaj) aromataj ringoj (pli ol 2 tiel ekz. benzeno ne apartenas al PAH-oj) kaj ne entenas heteroatomojn aŭ substituentojn. PAH-oj aperas en sedimantaĵoj de nafto, karboŝtono kaj gudro, sed ili estiĝas ankaŭ kiel apudproduktoj dum forbrulado de fueloj (fosiliaj aŭ biomasaj). Ili damaĝas la medion, sanon, ili havas , kaj efikon. Ili estas troveblaj en la interstela spaco, en kometoj kaj meteoritoj. La PAH-oj estas kandidatoj kiel bazmolekuloj de la plej simplaj, praaj vivformoj. (eo)
- Polycyclische aromatische Kohlenwasserstoffe oder polyzyklische aromatische Kohlenwasserstoffe (kurz PAK oder PAH von englisch Polycyclic Aromatic Hydrocarbons) bilden eine Stoffgruppe von organischen Verbindungen, die aus mindestens zwei verbundenen aromatischen Ringsystemen bestehen. Einfache Vertreter wie Naphthalin oder Fluoren sind eben gebaut, andere, wie beispielsweise das Benzo[c]phenanthren weisen eine helikale Struktur auf (s. a. Helicene). Diese resultiert aus der sterischen Abstoßung der Wasserstoffatome in der Bay-Region. Der einfachste PAK ist Naphthalin, bei dem zwei Benzolringe über eine gemeinsame Bindung anelliert sind, man spricht hier auch von kondensierten Ringsystemen. Fluoren ist ebenfalls ein PAK, da beide Ringe durch die zusätzliche Methyleneinheit starr miteinander verbunden sind. Kein PAK ist Biphenyl, hier sind die beiden Benzolringe nicht anelliert. Diese ringförmigen Kohlenwasserstoffe können zusätzlich Substituenten (häufig Methylgruppen) tragen. In einer erweiterten Bezeichnung werden auch Derivate mit Heteroatomen (vorrangig Sauerstoff und Stickstoff) in Form von Aldehyd-, Keto-, Carboxy- und Nitrogruppen, aber auch Heteroaromaten zu den PAK gezählt. Dadurch ergibt sich ein großer Variantenreichtum innerhalb der PAK; mehrere hundert Verbindungen sind bekannt. (de)
- Un hidrocarburo aromático policíclico (HAP o PAH, por sus siglas en inglés) es un compuesto orgánico que se compone de anillos aromáticos simples que se han unido, y no contiene heteroátomos ni lleva sustituyentes. Los HAP se encuentran en el petróleo, el carbón y en depósitos de alquitrán y también como productos de la utilización de combustibles (ya sean fósiles o biomasa). Como contaminantes han despertado preocupación debido a que algunos compuestos han sido identificados como carcinógenos, mutágenos y teratógenos. También se encuentran en el medio interestelar, en cometas y en meteoritos, y son candidatos a moléculas básicas en el origen de la vida ya que se ha sugerido que pudieron preceder a las moléculas autorreplicantes del mundo de ARN. En el grafeno el motivo HAP se extiende en grandes láminas bidimensionales. (es)
- Hidrokarburo aromatiko poliziklikoak (HAP) konposatu organikoen familia bat da, non konposatuak fusionatutako eraztun aromatikoez osatuta dauden. Ez dute heteroatomorik ezta ordezkatzailerik ere. Petrolioan, ikatzetan eta mundrun-hobietan egoten dira. Horietako batzuk kartzinogenoak, mutagenoak eta teratogenoak dira. Bestetik izarrarteko espazioan, kometetan eta meteoritoetan aurkitzen dira eta uste da biziaren sortzaile izan ziren oinarrizko molekuletako batzuk izan zitezkeela. (eu)
- Les hydrocarbures aromatiques polycycliques (HAP) sont une sous-famille des hydrocarbures aromatiques, c'est-à-dire des molécules constituées d’atomes de carbone et d’hydrogène mais dont la structure comprend au moins deux cycles aromatiques condensés. Depuis de nombreuses années, les HAP sont très étudiés car ce sont des composés présents dans tous les milieux environnementaux et qui montrent une forte toxicité. D’ailleurs, c’est une des raisons qui ont conduit à leur ajout dans la liste des polluants prioritaires par l’agence de protection de l'environnement des États-Unis (EPA US Environmental Protection Agency), dès 1976. Aujourd’hui, ils font également partie des listes de l’OMS (Organisation mondiale de la santé) et de la Communauté européenne. Bien qu'ils ne soient pas cités dans la liste déclaratoire de la convention de Stockholm portant sur les polluants organiques persistants (POP), ils sont répertoriés en tant que tels dans le (en). Les HAP semblent par ailleurs jouer un rôle majeur dans le milieu interstellaire. (fr)
- A polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) is a class of organic compounds that is composed of multiple aromatic rings. The simplest representative is naphthalene, having two aromatic rings and the three-ring compounds anthracene and phenanthrene. PAHs are uncharged, non-polar and planar. Many are colorless. Many of them are found in coal and in oil deposits, and are also produced by the combustion of organic matter—for example, in engines and incinerators or when biomass burns in forest fires. Polycyclic aromatic hydrocarbons are discussed as possible starting materials for abiotic syntheses of materials required by the earliest forms of life. (en)
- Hidrokarbon aromatik polisiklik (bahasa Inggris: Polycyclic aromatic hydrocarbon, PAH) adalah hidrokarbon — senyawa kimia yang hanya mengandung karbon dan hidrogen — yang terdiri dari banyak cincin aromatik. Kelompok ini adalah bagian utama dari hidrokarbon aromatik. Bahan kimia yang paling sederhana adalah naftalena, memiliki dua cincin aromatik, dan senyawa tiga cincin antrasen dan fenantrena. Istilah hidrokarbon poliaromatik atau hidrokarbon aromatik polinuklir juga digunakan untuk konsep ini. PAH adalah molekul non-polar yang tidak bermuatan, dengan sifat yang berbeda karena sebagian elektron terdelokalisasi dalam cincin aromatiknya. Banyak di antaranya ditemukan di batu bara dan cadangan minyak, dan juga dihasilkan oleh dekomposisi termal bahan organik — misalnya, di mesin dan insinerator atau saat biomassa terbakar dalam kebakaran hutan. (in)
- 여러 고리 방향족 탄화 수소(영어: polycyclic aromatic hydrocarbon ,PAH) 또는 다환 방향족 탄화수소(多環芳香族炭化水素)는 방향족 탄화 수소중 여러개의 고리를 가친 화합물을 말한다. 대부분 벤젠 고리들이 붙어서 이루어지지만, 아줄렌은 예외적으로 벤젠 고리가 존재하지 않는다. (ko)
- Polycyclische aromatische koolwaterstoffen of polycyclische aromaten, afgekort paks, zijn organische verbindingen die bestaan uit gekoppelde aromatische ringen (bijvoorbeeld benzeenringen) maar geen heteroatomen of functionele groepen bevatten. Het zijn dus polycyclische verbindingen bestaande uit enkel waterstof en koolstof. Paks zijn ongeladen, apolaire moleculen die met name worden aangetroffen in afzettingen van steenkool en teer. Ze worden ook geproduceerd door de thermische ontbinding van organisch materiaal, zoals in motoren en verbrandingsovens, industrieën of bij bosbranden. Deze stoffen staan bekend om hun schadelijke effecten voor verschillende organismen. Paks zijn abundante verbindingen in het universum. Er is ontdekt dat ze mogelijk al in de eerste paar miljard jaar na de oerknal zijn ontstaan, vermoedelijk gedurende de vorming van nieuwe sterren en exoplaneten. Sommige astrochemische onderzoeken suggereren dat paks een aanzienlijk percentage van alle koolstof in het universum vormen. Polycyclische aromatische koolwaterstoffen worden hierdoor gezien als mogelijke uitgangsmaterialen voor abiotische synthese van stoffen die vereist zijn voor de vroegste levensvormen. (nl)
- Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (policykliczne węglowodory aromatyczne; w skrócie WWA lub PAH z ang. polycyclic aromatic hydrocarbons) lub polynuclear aromatics (PNAs) lub polycyclic organic matter (POM)) – policykliczne węglowodory zawierające skondensowane pierścienie aromatyczne bez podstawników. Mają właściwości hydrofobowe. Zalicza się do nich ponad 200 związków. Wiele z nich podejrzewanych jest lub ma udowodnione własności rakotwórcze. Powstają podczas niecałkowitego spalania wszystkich węglowodorów z wyjątkiem metanu. Wydzielają się także w trakcie spalania drewna iglastego, palenia papierosów, produkcji asfaltu, pracy pieców koksowniczych. Są także obecne w spalinach samochodowych i smole pogazowej. WWA zmieszane z cząsteczkami pary wodnej są elementem smogu. Niektóre z nich stosowane są do produkcji leków, farb, pestycydów i tworzyw sztucznych. (pl)
- 多環芳香族炭化水素（たかんほうこうぞくたんかすいそ、英: polycyclic aromatic hydrocarbon、PAH）は、ヘテロ原子や置換基を含まない芳香環が縮合した炭化水素の総称である。縮合環式炭化水素とも呼ばれる。多環芳香族炭化水素には100以上の化学物質がある。 (ja)
- Gli idrocarburi policiclici aromatici, noti anche con l'acronimo IPA o PAH (dall'inglese, polycyclic aromatic hydrocarbons), sono idrocarburi costituiti da due o più anelli aromatici quali quello del benzene fusi fra loro in un'unica struttura generalmente planare; in quanto idrocarburi non contengono eteroatomi nel ciclo o nei sostituenti. Il naftalene è il più semplice esempio di IPA. Si ritrovano naturalmente nel carbon fossile e nel petrolio, da cui si estraggono, particolarmente dalle qualità ricche in aromatici.Sono potenti inquinanti atmosferici e la loro formazione per cause antropiche avviene nel corso di combustioni incomplete di combustibili fossili, legname, grassi, fogliame, incenso e composti organici in generale, quali quelli provenienti dai rifiuti urbani, ritrovandosi quindi nei loro fumi, da quelli da biomasse al fumo di tabacco, ritrovandosi anche nei cibi cotti, particolarmente nei processi di carbonizzazione ad alta temperatura, come le cotture alla griglia delle carni o nel pesce affumicato. Sono inquinanti che generano allerta perché alcuni composti sono stati identificati come cancerogeni, mutageni e teratogeni. Gli IPA ad alto peso molecolare, come il benzo[e]pirene e il benzo[a]pirene, sono presenti in elevate quantità in catrami, bitumi, pece e carboni nonché nei prodotti correlati come gli asfalti. Inoltre possono derivare da nerofumo e fuliggine di legna o comunque si ricollegano a fonti pirogeniche. Gli IPA leggeri come naftalene e fluorene sono inquinanti ubiquitari che, per la loro, relativa, maggiore solubilità in acqua, possono giungere ad inquinare le falde sotterranee.Sono stati trovati nel mezzo interstellare, in comete e in meteoriti e sono tra le molecole ipoteticamente candidate a fungere da stampo base per la catalisi di reazioni coinvolte nella formazione delle prime forme di vita. (it)
- Полиароматические углеводороды (ПАУ) — органические соединения, для которых характерно наличие в химической структуре двух и более конденсированных бензольных колец. В природе ПАУ образуются в процессе пиролиза целлюлозы и встречаются в пластах каменного, бурого угля и антрацита, а также как продукт неполного сгорания при лесных пожарах. Основными источниками эмиссии техногенных ПАУ в окружающую природную среду являются предприятия энергетического комплекса, автомобильный транспорт, химическая и нефтеперерабатывающая промышленность. В основе практически всех техногенных источников ПАУ лежат термические процессы, связанные со сжиганием и переработкой органического сырья: нефтепродуктов, угля, древесины, мусора, пищи, табака и др. (ru)
- Polycykliska aromatiska kolväten, även polyaromatiska kolväten eller polyaromater, ofta förkortat PAH av engelska Polycyclic Aromatic Hydrocarbons, är en grupp ämnen som finns i stenkol och petroleum samt bildas vid förbränning av organiskt material . De är aromatiska kolväten med minst två sammankopplade aromatiska ringar som ofta avger en stark lukt. Exponering för material som innehåller PAH kan medföra en ökad risk för cancer . (sv)
- Os Hidrocarbonetos Aromáticos Policíclicos (HAPs) constituem uma família de compostos caracterizada por possuírem 2 ou mais anéis aromáticos condensados. Estas substâncias, bem como os seus derivados nitrados e oxigenados, têm ampla distribuição e são encontrados como constituintes de misturas complexas em todos os compartimentos ambientais. (pt)
- Поліароматичні вуглеводні (ПАВ) — органічні сполуки, для яких характерна наявність у хімічній структурі двох і більше конденсованих бензенових кілець. У природі ПАВ утворюються в процесі піролізу целюлози та зустрічаються в пластах кам'яного, бурого вугілля та антрациту, а також як продукт неповного згоряння під час лісових пожеж. Основними джерелами емісії техногенних ПАВ у навколишнє природне середовище є підприємства енергетичного комплексу, автомобільний транспорт, хімічна та нафтопереробна промисловість. В основі практично всіх техногенних джерел ПАВ лежать термічні процеси, пов'язані зі спалюванням та переробкою органічної сировини: нафтопродуктів, вугілля, деревини, сміття, їжі, тютюну тощо. (uk)
- 多環芳香烴（英語：Polycyclic Aromatic Hydrocarbons，簡稱PAH或PAHs）又稱 多環性芳香化合物 或 多環芳香族碳氫化合物，其化學結構式超過100多種。它是一种芳香族碳氫化合物（芳香烴），由不包含雜環或取代基的芳香環所組成；其中结构最简单的是具有两个芳环的萘，以及三环化合物蒽和菲。多環芳香烴中有很多是已知或潛在的致癌物質。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Un hidrocarbur aromàtic policíclic (HAP) és un tipus de compost orgànic caracteritzat per la presència de diversos anells aromàtics. Conformen un grup de més de cent substàncies químiques diferents, entre les quals hi ha els benzopirens, que es formen durant la combustió incompleta del carbó, el petroli i la gasolina, les escombraries i altres substàncies orgàniques com el tabac o la carn preparada a la brasa. Els HAP es troben generalment com una barreja de dos o més d'aquests compostos. (ca)
- الهيدرو كربونات الأروماتية متعددة الحلقات (PAHs) هي مركبات كيميائية تتكون من حلقات أروماتية مدموجة ولا تحتوي على ذرات متغايرة ولا يوجد بها مستبدلات. وعديد من هذه المركبات يعرف عنها أنها مسرطنة. وتنتج من احتراق غير كامل للوقود المحتوى على كربون مثل الخشب, الفحم, الديزل, الشحوم, التبغ. (ar)
- Polycyklické aromatické uhlovodíky (PAU nebo PAH z anglického polyaromatic hydrocarbons) jsou skupinou aromatických uhlovodíků s nejméně dvěma benzenovými jádry, které vznikají převážně během nedokonalého spalování. (cs)
- La policiklaj aromataj hidrokarbonidoj (PAH) estas kemiaj kombinaĵoj, kiuj konsistas el kunplektiĝantaj (kondensitaj) aromataj ringoj (pli ol 2 tiel ekz. benzeno ne apartenas al PAH-oj) kaj ne entenas heteroatomojn aŭ substituentojn. PAH-oj aperas en sedimantaĵoj de nafto, karboŝtono kaj gudro, sed ili estiĝas ankaŭ kiel apudproduktoj dum forbrulado de fueloj (fosiliaj aŭ biomasaj). Ili damaĝas la medion, sanon, ili havas , kaj efikon. Ili estas troveblaj en la interstela spaco, en kometoj kaj meteoritoj. La PAH-oj estas kandidatoj kiel bazmolekuloj de la plej simplaj, praaj vivformoj. (eo)
- Hidrokarburo aromatiko poliziklikoak (HAP) konposatu organikoen familia bat da, non konposatuak fusionatutako eraztun aromatikoez osatuta dauden. Ez dute heteroatomorik ezta ordezkatzailerik ere. Petrolioan, ikatzetan eta mundrun-hobietan egoten dira. Horietako batzuk kartzinogenoak, mutagenoak eta teratogenoak dira. Bestetik izarrarteko espazioan, kometetan eta meteoritoetan aurkitzen dira eta uste da biziaren sortzaile izan ziren oinarrizko molekuletako batzuk izan zitezkeela. (eu)
- 여러 고리 방향족 탄화 수소(영어: polycyclic aromatic hydrocarbon ,PAH) 또는 다환 방향족 탄화수소(多環芳香族炭化水素)는 방향족 탄화 수소중 여러개의 고리를 가친 화합물을 말한다. 대부분 벤젠 고리들이 붙어서 이루어지지만, 아줄렌은 예외적으로 벤젠 고리가 존재하지 않는다. (ko)
- 多環芳香族炭化水素（たかんほうこうぞくたんかすいそ、英: polycyclic aromatic hydrocarbon、PAH）は、ヘテロ原子や置換基を含まない芳香環が縮合した炭化水素の総称である。縮合環式炭化水素とも呼ばれる。多環芳香族炭化水素には100以上の化学物質がある。 (ja)
- Полиароматические углеводороды (ПАУ) — органические соединения, для которых характерно наличие в химической структуре двух и более конденсированных бензольных колец. В природе ПАУ образуются в процессе пиролиза целлюлозы и встречаются в пластах каменного, бурого угля и антрацита, а также как продукт неполного сгорания при лесных пожарах. Основными источниками эмиссии техногенных ПАУ в окружающую природную среду являются предприятия энергетического комплекса, автомобильный транспорт, химическая и нефтеперерабатывающая промышленность. В основе практически всех техногенных источников ПАУ лежат термические процессы, связанные со сжиганием и переработкой органического сырья: нефтепродуктов, угля, древесины, мусора, пищи, табака и др. (ru)
- Polycykliska aromatiska kolväten, även polyaromatiska kolväten eller polyaromater, ofta förkortat PAH av engelska Polycyclic Aromatic Hydrocarbons, är en grupp ämnen som finns i stenkol och petroleum samt bildas vid förbränning av organiskt material . De är aromatiska kolväten med minst två sammankopplade aromatiska ringar som ofta avger en stark lukt. Exponering för material som innehåller PAH kan medföra en ökad risk för cancer . (sv)
- Os Hidrocarbonetos Aromáticos Policíclicos (HAPs) constituem uma família de compostos caracterizada por possuírem 2 ou mais anéis aromáticos condensados. Estas substâncias, bem como os seus derivados nitrados e oxigenados, têm ampla distribuição e são encontrados como constituintes de misturas complexas em todos os compartimentos ambientais. (pt)
- Поліароматичні вуглеводні (ПАВ) — органічні сполуки, для яких характерна наявність у хімічній структурі двох і більше конденсованих бензенових кілець. У природі ПАВ утворюються в процесі піролізу целюлози та зустрічаються в пластах кам'яного, бурого вугілля та антрациту, а також як продукт неповного згоряння під час лісових пожеж. Основними джерелами емісії техногенних ПАВ у навколишнє природне середовище є підприємства енергетичного комплексу, автомобільний транспорт, хімічна та нафтопереробна промисловість. В основі практично всіх техногенних джерел ПАВ лежать термічні процеси, пов'язані зі спалюванням та переробкою органічної сировини: нафтопродуктів, вугілля, деревини, сміття, їжі, тютюну тощо. (uk)
- 多環芳香烴（英語：Polycyclic Aromatic Hydrocarbons，簡稱PAH或PAHs）又稱 多環性芳香化合物 或 多環芳香族碳氫化合物，其化學結構式超過100多種。它是一种芳香族碳氫化合物（芳香烴），由不包含雜環或取代基的芳香環所組成；其中结构最简单的是具有两个芳环的萘，以及三环化合物蒽和菲。多環芳香烴中有很多是已知或潛在的致癌物質。 (zh)
- Polycyclische aromatische Kohlenwasserstoffe oder polyzyklische aromatische Kohlenwasserstoffe (kurz PAK oder PAH von englisch Polycyclic Aromatic Hydrocarbons) bilden eine Stoffgruppe von organischen Verbindungen, die aus mindestens zwei verbundenen aromatischen Ringsystemen bestehen. Einfache Vertreter wie Naphthalin oder Fluoren sind eben gebaut, andere, wie beispielsweise das Benzo[c]phenanthren weisen eine helikale Struktur auf (s. a. Helicene). Diese resultiert aus der sterischen Abstoßung der Wasserstoffatome in der Bay-Region. Der einfachste PAK ist Naphthalin, bei dem zwei Benzolringe über eine gemeinsame Bindung anelliert sind, man spricht hier auch von kondensierten Ringsystemen. Fluoren ist ebenfalls ein PAK, da beide Ringe durch die zusätzliche Methyleneinheit starr miteinande (de)
- Un hidrocarburo aromático policíclico (HAP o PAH, por sus siglas en inglés) es un compuesto orgánico que se compone de anillos aromáticos simples que se han unido, y no contiene heteroátomos ni lleva sustituyentes. Los HAP se encuentran en el petróleo, el carbón y en depósitos de alquitrán y también como productos de la utilización de combustibles (ya sean fósiles o biomasa). Como contaminantes han despertado preocupación debido a que algunos compuestos han sido identificados como carcinógenos, mutágenos y teratógenos. (es)
- Les hydrocarbures aromatiques polycycliques (HAP) sont une sous-famille des hydrocarbures aromatiques, c'est-à-dire des molécules constituées d’atomes de carbone et d’hydrogène mais dont la structure comprend au moins deux cycles aromatiques condensés. Les HAP semblent par ailleurs jouer un rôle majeur dans le milieu interstellaire. (fr)
- A polycyclic aromatic hydrocarbon (PAH) is a class of organic compounds that is composed of multiple aromatic rings. The simplest representative is naphthalene, having two aromatic rings and the three-ring compounds anthracene and phenanthrene. PAHs are uncharged, non-polar and planar. Many are colorless. Many of them are found in coal and in oil deposits, and are also produced by the combustion of organic matter—for example, in engines and incinerators or when biomass burns in forest fires. (en)
- Hidrokarbon aromatik polisiklik (bahasa Inggris: Polycyclic aromatic hydrocarbon, PAH) adalah hidrokarbon — senyawa kimia yang hanya mengandung karbon dan hidrogen — yang terdiri dari banyak cincin aromatik. Kelompok ini adalah bagian utama dari hidrokarbon aromatik. Bahan kimia yang paling sederhana adalah naftalena, memiliki dua cincin aromatik, dan senyawa tiga cincin antrasen dan fenantrena. Istilah hidrokarbon poliaromatik atau hidrokarbon aromatik polinuklir juga digunakan untuk konsep ini. (in)
- Gli idrocarburi policiclici aromatici, noti anche con l'acronimo IPA o PAH (dall'inglese, polycyclic aromatic hydrocarbons), sono idrocarburi costituiti da due o più anelli aromatici quali quello del benzene fusi fra loro in un'unica struttura generalmente planare; in quanto idrocarburi non contengono eteroatomi nel ciclo o nei sostituenti. Il naftalene è il più semplice esempio di IPA. (it)
- Polycyclische aromatische koolwaterstoffen of polycyclische aromaten, afgekort paks, zijn organische verbindingen die bestaan uit gekoppelde aromatische ringen (bijvoorbeeld benzeenringen) maar geen heteroatomen of functionele groepen bevatten. Het zijn dus polycyclische verbindingen bestaande uit enkel waterstof en koolstof. (nl)
- Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (policykliczne węglowodory aromatyczne; w skrócie WWA lub PAH z ang. polycyclic aromatic hydrocarbons) lub polynuclear aromatics (PNAs) lub polycyclic organic matter (POM)) – policykliczne węglowodory zawierające skondensowane pierścienie aromatyczne bez podstawników. Mają właściwości hydrofobowe. Zalicza się do nich ponad 200 związków. Wiele z nich podejrzewanych jest lub ma udowodnione własności rakotwórcze. Powstają podczas niecałkowitego spalania wszystkich węglowodorów z wyjątkiem metanu. Wydzielają się także w trakcie spalania drewna iglastego, palenia papierosów, produkcji asfaltu, pracy pieców koksowniczych. Są także obecne w spalinach samochodowych i smole pogazowej. WWA zmieszane z cząsteczkami pary wodnej są elementem smogu. (pl)
|