Kuacha kuvuta sigara

Kuacha kuvuta sigara au kuacha kuvuta tumbaku ni mchakato wa kuacha uraibu wa tumbaku. ^[1] Moshi wa tumbaku una nikotini, ambayo inaweza kusababisha utegemezi. ^{[2] [3]} Matokeo yake, uondoaji wa nikotini mara nyingi hufanya mchakato wa kuacha kuwa mgumu. Utafiti wa karibuni zaidi umeonesha kwamba njia bora zaidi ya kuacha uraibu wa kuvuta sigara ni kuacha mara moja.

Uvutaji sigara ndio sababu kuu ya vifo vinavyoweza kuzuilika na wasiwasi wa afya ya umma ulimwenguni. Uvutaji wa sigara huongeza uwezekano wa kupata magonjwa mengi, hasa ya moyo. Baadhi ya kemikali zinazotumika kutengeneza sigara husababisha kusinyaa na hata kuziba kwa mishipa ya damu, hali hii husababisha mshtuko wa moyo au kiharusi. Tafiti nyingi za kisayansi zinaonesha kuwa, watu chini ya miaka arubaini wana uwezekano mkubwa wa kupata mshtuko wa moyo ikiwa wanavuta sigara.^[4]

Kuanzia mwaka 2001 hadi 2010, karibu 70% ya wavutaji sigara kule Marekani walionyesha hamu ya kuacha kuvuta sigara, na nusu yao wakiripoti kuwa walijaribu kufanya hivyo katika mwaka uliopita. ^[5] Mikakati mingi inaweza kutumika kwa ajili ya kuacha kuvuta sigara, ikiwa ni pamoja na kuacha ghafla bila usaidizi ("mkakati wa bata mzinga"), kupunguza kisha kuacha, ushauri wa kitabia, na dawa kama vile bupropion, cytisine, nikotini badala ya tiba. Katika miaka ya hivi karibuni, hasa Kanada na Uingereza, wavutaji sigara wengi wameweza kubadili kutumia sigara za kielektroniki ili kuacha kuvuta tumbaku. Walakini, uchunguzi wa mwaka 2022 uligundua kuwa takriban 20% ya wavutaji sigara ambao walijaribu kutumia sigara za kielektroniki ili kuacha sigara walifanikiwa lakini 66% yao walimaliza kama watumiaji wawili wa sigara na bidhaa za vape mwaka mmoja nje. ^[6]

Takribani watu 46,000 wanaoishi na watu wanaovuta sigara huvuta hewa yenye moshi wa sigara mara kwa mara, na wengi wao hufa kila mwaka kutokana na magonjwa ya moyo.^[7]

Wavutaji sigara wengi wanaojaribu kuacha hufanya hivyo bila msaada wa daktari. Hata hivyo, 3-6% tu ya majaribio ya kuacha bila usaidizi yanafanikiwa kwa muda mrefu. ^[8] Uchambuzi wa kisayansi uliofanywa kutoka mwaka wa 2018 kwa majaribio 61 yaliyodhibitiwa bila mpangilio, ulionyesha kuwa kati ya watu walioacha kuvuta sigara kwa kutumia dawa (pamoja na usaidizi fulani wa tabia), takriban 20% walikuwa bado wasiovuta mwaka mmoja baadaye. Hii ni ikilinganishwa na 12% ambao hawakuacha kuvuta sigara. ^[9] Utafiti ambao matokeo yake yamechapishwa katika jarida la kimatibabu la Annals of Internal Medicine unasema washiriki walioacha mara moja walikuwa na uwezekano mara 25% zaidi ya kutovuta sigara nusu mwaka baada ya kuachana na uraibu huo wakilinganishwa na walioacha uvutaji sigara taratibutaratibu.

Idara ya Afya ya Taifa Uingereza inasema njia bora zaidi ni kutenga siku fulani kuwa ya kuacha kuvuta sigara.

Ikiwa utavuta sigara tena (hii kwa Kiingereza inaitwa relapse) usipoteze tumaini. 75% ya watu wanaoacha hurudia tena kuvuta sigara. Wengi wao huacha kuvuta sigara angalau mara tatu kabla ya kufanikiwa kuacha kabisa. Kama ukirudia kuvuta usipoteze tumaini,^[10] usife moyo, pitia sababu zako za kutaka kuacha. Kisha panga tena namna ya kuacha na nini ufanye utakapopata hamu ya kuvuta tena. Badilisha shughuli au tabia ambazo zilihusiana na kuvuta sigara, kwa mfano badala ya kuchukua pumziko ili kuvuta sigara, tembea au soma kitabu.

Kama unaweza, epuka sehemu au maeneo yenye watu wanaovuta sigara. Husiana na watu wasiovuta au nenda maeneo yasiyoruhusu mtu kuvuta sigara, kama vile majumba ya sinema, majumba ya maonesho, maduka au maktaba.^[11]

Makala hii kuhusu mambo ya tiba bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu Kuacha kuvuta sigara kama sababu yake au mahusiano yake na mada nyingine? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari.