Gastronomia

Ushqimi fin, studimi kryesor i gastronomisë

Gastronomia është studimi i marrëdhënies midis ushqimit dhe kulturës, artit të përgatitjes dhe servirjes së ushqimit të pasur ose delikat dhe të shijshëm, stileve të gatimit të rajoneve të veçanta dhe shkencës së ushqimit të mirë. ^[1] Ai që ka njohuri të mira në gastronomi quhet gastronom, ndërsa gastronomist është ai që bashkon teorinë dhe praktikën në studimin e gastronomisë. Gastronomia praktike lidhet me praktikën dhe studimin e përgatitjes, prodhimit dhe shërbimit të ushqimeve dhe pijeve të ndryshme, nga vende të botës. Ajo lidhet me një qasje sistemi dhe procesi, të fokusuar në receta, teknika dhe libra gatimi. Gastronomia ushqimore është e lidhur me ushqimin dhe pijet dhe gjenezën e tyre. Gastronomia teknike mbështet gastronominë praktike, duke prezantuar një qasje rigoroze për vlerësimin e temave gastronomike. ^[2]

Arkestrati shkroi një udhëzues për ushqimet e Mesdheut në formën e një poeme të quajtur "Gastronomia", sipas Chrysippus of Tyana ; kanë mbetur vetëm citate fragmentare. Fjala është një përbërje e greqishtes γαστρ(ο)- 'stomak' dhe νόμος lit. 'zakone', e modeluar sipas 'astronomisë'. ^[3] Ajo u ringjall në 1801 si titulli i një poezie nga Joseph Berchoux [fr] . ^[4] ^[5] Ishte Brillat-Savarin, në Physiologie du goût (1825) i cili sistemoi studimin e ushqimit dhe gatimit me këtë emër. ^[6]

^ "Gastronomy | Description, History, & Cuisine | Britannica". www.britannica.com (në anglisht). 2023-05-11. Marrë më 2023-06-27.
^ Gillespie, Cailein; Cousins, John (23 maj 2012). European Gastronomy into the 21st Century. Routledge. fq. 4. ISBN 978-1-136-40493-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Oxford English Dictionary, s.v.
^ Ory, Pascal (1996). Realms of Memory: Tradition. Columbia University Press. fq. 445–448. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Joseph Berchoux, La gastronomie, pöeme, 4th edition, Paris, 1805 full text
^ Béa Aaronson, "La Civilisation du goût: Savoir et saveur à la table de Louis XIV", in Civilization in French and Francophone Literature, French Literature Series 33 (2006), p. 88

[1] "Gastronomy | Description, History, & Cuisine | Britannica". www.britannica.com (në anglisht). 2023-05-11. Marrë më 2023-06-27.

[GillespieCousins2012-2] Gillespie, Cailein; Cousins, John (23 maj 2012). European Gastronomy into the 21st Century. Routledge. fq. 4. ISBN 978-1-136-40493-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[3] Oxford English Dictionary, s.v.

[Ory1996pp445-448-4] Ory, Pascal (1996). Realms of Memory: Tradition. Columbia University Press. fq. 445–448. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[5] Joseph Berchoux, La gastronomie, pöeme, 4th edition, Paris, 1805 full text

[6] Béa Aaronson, "La Civilisation du goût: Savoir et saveur à la table de Louis XIV", in Civilization in French and Francophone Literature, French Literature Series 33 (2006), p. 88

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]