amin
amin pj.fet.vjet.
- Amin,thjeshiligj. përdoret për një njeri që pajtohet vend e pa vend me çdo mendim e veprim të një tjetri. Bën (thotë) amin pranon çdo gjë, që thotë një tjetër; ia ushqen fjalën, i vete pas avazit.[1]
Etimologjia
[redaktoni]Ne fakt fjala "AMIN" ose forma bazike "AMEN", eshte fjale shqipe e formuar nga folja ndihmese "JAM" dhe parafjala e rases kallezore "Në". Pjesa e parë - Folja ndihmese JAM = AM - Ne te shkuaren (po diku diku edhe sot) ne te folmen popullore "J"-ja nuk perdorej si psh. "PELLA" - Pjella, "Mela" - Mjela (lopen, dhine etj.), keshtu qe edhe forma e foljes Jam eshte theksuar pa germen J dmth "AM". Pjesa e dyte - Parafjala e rases kallzore "EN" = "Në" letrare. Ne fakt baza e parafjales ne te folmen popullore eshte vetem germa "N" p.sh. (n'shpi, n'shkolle, n'pune etj). Ne disa krahina shqiptare per t'a theksuar me lehte "N" - së ia kan shtuar perpara zanoren "E" dhe ka marre formen "EN" ( perdoret ne Dukagjin, ne Shqiperine Veriore) si psh. Isha En Prishtine, "Hypa en Lis", etj. Letrarja bart formen Toske "Në", te ciles i eshte shtuar "ë" -ja pas. Me bashkimin e ketyre dy fjaleve eshe formuar nje fjale e re afirmative, pohuese, pranuese qe ne edhe sot e perdorim kur parashtrojme pyetjen: "A je n'ta" (per fjalen qe e thua), letr. "A je në të" ose edhe anglisht "Are You in". Dakordimi me nje gjykim te thene ne format e para te te folurit ishte kjo qe deri sot ka mbete e pa sqaruar si etimologji, Am en', dmth "jam në" brendine e gjykimit me gjith qenien time. Kjo fjale ndihmon ta kuptojme afersine e guhes shqipe dhe angleze, me kete rast edhe lidhjen historike mijevecare te migrimeve antike me rastin e ndarjes se "ILLIT" ne luften e Trojes (Me c'rast ndodhi dyndja e madhe e trojaneve drejt perendimit deri ne Angline e sotme ate bote te quajtur BRITANI). Forma origjiale ne anglisht shte "AMIN" (I am in)qe si ne shqip e ka kuptimin e njejte "Jam në".
Prononcimi
[redaktoni]Sinonime
[redaktoni]Antonime
[redaktoni]Fjalë rrjedhëse
[redaktoni]
|
|
|
Referencat
[redaktoni]- ↑ Fjalori elekronik shpjegues FESH 1.0